Qazaq qūqyǧy ūlttyq keŋıstıkte dästürlı qūqyqtyq jüienıŋ negızın qalasa, mädeni-şaruaşylyq keŋıstıkte är türlı dıni-etnikalyq toptar menbip memleket aiasyna syimaityn kürdelı äleumettık-saiasi qūrylymdardy (ūlystar, ipi rular, taipalyq bırlestıkter jäne t.b.) qamtityn qazaqtyŋ dalalyq qūqyqtyq jüiesın qalyptastyrdy jäne türkı tektes köşpelı jartylai köşpelı halyqtardyŋ qūqyqtyq otbasyn baiyta tüstı ärı onyŋ şyrqai damyǧan erekşe klassikalyq formasy - «ädıl sottyŋ Altyn ǧasyry» degen baǧamen älemdık örkeniette qomaqty tarihi iz qaldyrdy.
Qazaq qūqyǧy XVIǧǧ. bastap - Şyǧys Deştı-Qypşaq atalatyn mädeni-saiasi keŋıstıkte türıktık qūqyqtyq otbasynyŋ köş bastauşysy boldy ärı qūqyqtyq episentrıne ainaldy. Qazaq Ordasynyŋ qūramynda bolyp, qatar qonystanǧan qyrǧyz, qaraqalpaq, noǧai jäne t.b. türkı tıldes elderderden köşpelı taipalardyŋ qūqyqtyqömipi tıkelei «Jol», «Jarǧy» atalatyn qazaqtardyŋ qūqyqtyq jinaqtarymen rettelıp otyrdy,äcipece sot bilıgın jüzege asyruşy biler qyzmetı men olardyŋ qoǧam aldyndaǧy bedel-abyroiy Qazaq (erkındık) qūqyǧynyŋ keŋ resepsiialanuyna jol aşty.
Älemnıŋ qūqyqtyq kartasynda qūkyqtyq jüielerdıŋ şyǧu tegın toptastyratyn ipi qūqyqtyq otbasylar bar. Olardyŋ jalpyǧa bırdei tanyltandary, sondai-ak älı tanyla qoimaǧandary kelesıler:
- «Jalpy qūqyq» (anglo-saksondyq) qūqyqtyq otbasy,
- Evropalyq-kontinentaldyq (romano-germandyq) qūqyqtyq otbasy,
- Sosialistıkqūqyqtyq otbasy;
- Slaviandyqqūqyqtyq otbasy;
- Türkılık qūqyqtyq otbasy;
- Mūsylmandyq qūqyqtyq otbasy.
Qazybek DAUTALİEV
zaŋ ǧylymdarynyŋ kandidaty,
«İntellektual-Parasat» zaŋ kompaniiasynyŋ
direktor orynbasary, aǧa ǧylymi qyzmetker
