Būl kısınıŋ sözınıŋ bärı - dūrys, bıraq odan eşqandai nätije şyqpaidy, sebebı aqyl aitu, jön sılteu mänınde qalyp qoiady.
Mysaly, qaraŋyz - Tolstoidyŋ moralınen, Chehovtyŋ estetikasynan, Dostoevskiidıŋ ruh denın qazbalauynan orys halqynyŋ qasietı artty ma?
Qoǧamy qalyptasty ma?
Örkeniettı el retınde, adamşylyq qataryna qosyldy ma?
Joq!
Qazaqtyŋ da tarihi bolaşaǧy - sol.
Halyq, öz mädenietın filosofiialyq jolmen oilastyryp, ony tamyrynan bastap qaita qalyptastyrmai, oŋbaidy.
Bügın Äbdık aitar.
Erteŋ taǧy bır aqylşy şyǧar.
Bıraq ol söz halyq sanasyna jetpeidı.
Köŋılıne tier-times, bıraq aqyl-esın tüzete almaidy.
Al, bızdıŋ halyqtyq mäselemız – sol aqyl-este, iaǧni düniege közqarasymyzda, v mirovozzrenii v şirokom smysle slova.
Sol közqarasty özgertpei, qazaqtyŋ ruhy qozǧalmaidy.
Ol özgerıstı Vozrojdenie däuırımen ūqsatasyzdar ma, dekonstruksiia deisızder me, öz qalaularyŋyz.
Sol kerek bızge.
Orystar öz ötkenın aitqanda, russkoe Prosveşenie dep, Fonvizinnen bastap, bırnärse aitqan bolady.
Bıraq kreposnoilyq bolǧan orys qoǧamy kreposnoi küiınde qaldy.
Sol siiaqty, bai-şonjardyŋ artynan itşe ılesken bızdıŋ halyq, sol ädetımen jür.
Adamdyq qasiet (dignity) qazaqtyŋ boiyna bıtken joq älı.
Demek, qoǧam da joq;
“Qoǧam” qūrǧan köpte de adami qasiet joq.
Sondyqtan, ait-aitpa, būl halyqty, bügıngı auru mınezınen aiyqtyra almaisyŋ.
Seitkassym Aouelbekov
Ūqsas jaŋalyqtar
