Bul kisiniń sóziniń bári - durys, biraq odan eshqandaı nátıje shyqpaıdy, sebebi aqyl aıtý, jón silteý máninde qalyp qoıady.
Mysaly, qarańyz - Tolstoıdyń moralinen, Chehovtyń estetıkasynan, Dostoevskııdiń rýh denin qazbalaýynan orys halqynyń qasıeti artty ma?
Qoǵamy qalyptasty ma?
Órkenıetti el retinde, adamshylyq qataryna qosyldy ma?
Joq!
Qazaqtyń da tarıhı bolashaǵy - sol.
Halyq, óz mádenıetin fılosofııalyq jolmen oılastyryp, ony tamyrynan bastap qaıta qalyptastyrmaı, ońbaıdy.
Búgin Ábdik aıtar.
Erteń taǵy bir aqylshy shyǵar.
Biraq ol sóz halyq sanasyna jetpeıdi.
Kóńiline tıer-tımes, biraq aqyl-esin túzete almaıdy.
Al, bizdiń halyqtyq máselemiz – sol aqyl-este, ıaǵnı dúnıege kózqarasymyzda, v mırovozzrenıı v shırokom smysle slova.
Sol kózqarasty ózgertpeı, qazaqtyń rýhy qozǵalmaıdy.
Ol ózgeristi Vozrojdenıe dáýirimen uqsatasyzdar ma, dekonstrýkııa deısizder me, óz qalaýlaryńyz.
Sol kerek bizge.
Orystar óz ótkenin aıtqanda, rýsskoe Prosveenıe dep, Fonvızınnen bastap, birnárse aıtqan bolady.
Biraq kreposnoılyq bolǵan orys qoǵamy kreposnoı kúıinde qaldy.
Sol sııaqty, baı-shonjardyń artynan ıtshe ilesken bizdiń halyq, sol ádetimen júr.
Adamdyq qasıet (dignity) qazaqtyń boıyna bitken joq áli.
Demek, qoǵam da joq;
“Qoǵam” qurǵan kópte de adamı qasıet joq.
Sondyqtan, aıt-aıtpa, bul halyqty, búgingi aýrý minezinen aıyqtyra almaısyń.
Seitkassym Aouelbekov
