«Būl Olimpiada būrynǧydan özgerek». Jazǧy Olimpiadanyŋ jarqyn sätterı

Bükıl älem köz tıkken törtjyldyqtyŋ basty dodasy 11 tamyzdan 12 tamyzǧa qaraǧan tünı resmi türde aiaqtaldy. Jabylu saltanaty «Stad de Frans» stadionynda öttı. 2024 jylǧy Parij Olimpiadasy özınıŋ jarqyn jeŋısterımen, sporttyq jetıstıkterımen ǧana emes, sonymen qatar jūrtşylyqtyŋ taŋdai qaqtyrǧan bırqatar maŋyzdy sätterımen esınde qaldy.

DAUǦA ŪLASQAN AŞYLU SALTANATY

Parijdegı HHHIII Jazǧy Olimpiada oiyndarynyŋ aşylu saltanaty 26 şıldede öttı. Tört saǧatqa sozylǧan saltanatty jiyn alǧaş ret aşyq aspan astynda Sena özenınıŋ janynda ūiymdastyryldy. 206 elden jinalǧan sportşylar qūramasy barj şeruıne qatysyp, äigılı jūldyzdar Selin Dion men Ledi Gaganyŋ önerın tamaşalady.  Alaida aşylu saltanaty Leonardo da Vinchidıŋ «Soŋǧy keşkı as» kartinasyna jasalǧan «sätsız» parodiiasymen körermenderdıŋ esınde qaldy. Kartinadaǧy körınıstı ūqsatuǧa tyrysqan suretşıler üsteldıŋ ornyna podiumdy beinelegen. Sondai-aq, dreg-suretşı Filipp Ketrin kök grek qūdaiy Dionis keipınde öner körsettı. Ol öz änınde zorlyq-zombylyqsyz, beibıt ömırge şaqyrdy. Alaida atalmyş qoiylym köpşılıktıŋ synyna ūşyrap, jūrt ony hristiandyq qūndylyqtardy qorlau retınde qabyldady. Parij Olimpiadasynyŋ ūiymdastyru komitetı saltanatty şaradaǧy dau tudyrǧan būl qoiylym üşın keşırım sūrady.

«EŊBEKTEGEN BALADAN, EŊKEIGEN QARTQA DEIIN»

Parijdegı jazǧy Olimpiada oiyndarynyŋ eŋ jas qatysuşysy 11 jastaǧy qytailyq Chjen Haohao boldy. Tamyzda 12 jasqa tolatyn jetkınşek skeitbort turnirınen synǧa tüstı. Chjen jazǧy Olimpiada ırıkteuınde 51,73 ūpai jinap, 44 qatysuşy ışınde 20-oryn alǧan. Al Olimpiadadaǧy eŋ egde sportşynyŋ jasy – 65-te. Ol - ispaniialyq şabandoz Huan Antonio Himenes. Būǧan deiın ol 2004 jyly Afinadaǧy Olimpiadada kümıs alǧan bolatyn. Būl joly İspaniia ökılı nebärı 13-orynǧa taban tıredı.

JAŊA ÖMIRGE QADAM

Parij – mahabbat qalasy. Biyl Olimpiadada sporttyq jeŋıstermen qatar jaŋa ömırge qadam basqan mahabbat körınısterıne de kuä boldyq. Fransiialyq jeŋılatlet aru Alis Fino ǧaşyqtar qalasynda özınıŋ toǧyz jyl jürgen süiıktısıne söz saldy. Ol "märe syzyǧyn keskennen keiın köp kütpei özım ūsynys jasaiyn dep şeştım" deidı. Ol märege törtınşı bolyp keldı. Ol öz sūhbatynda "toǧyz minuttyŋ ışınde jügırıp şyqsam söz salamyn dedım. Toǧyz degen maǧan sättılık äkeletın san. Bız toǧyz jyldan berı bırgemız. "Parijdegı mahabbat" dep jazylǧan ılgektı syiladym", – dedı sportşy. Tokio Olimpiadasynyŋ kümıs jüldegerı, Qytai sportşysy Liu Iýichen de Parijdegı Olimpiadanyŋ altyn medalın ielengen Qytai badmintonşysy Huan Iаsiunǧa tızerlep tūryp, ūsynys jasady.

«TÜRIK KİLLERI» MEN «DORAMALYQ ARU»

Türık mergenı Iýsuf Dikechtıŋ Olimpiada oiyndaryndaǧy erekşe öner körsetuı äleumettık jelıde ülken tanymaldylyqqa ie boldy. Eşqandai da arnaiy qūrylǧylar paidalanbai nysana közdeude baq synap, kümıs medal ielengen Dikechtı köpşılık «türık killerı» dep atap kettı. Kärıs mergenı Kim E Dji pnevmatikalyq tapanşadan 10 metrden nysana közdep, kümıs jüldege qol jetkızıp, körermendı süisındırdı. Köpşılıktı qyzdyŋ «qylyqtylyǧy» taŋ qaldyrdy. Kim E Djidı jelı qoldanuşylar «doramalyq aru» dep atap, oǧan «külımsıregen öltıruşı» degen laqap at qoidy. Al İlon Mask tıptı Kimnıŋ mındettı türde ekşn filmınde oinauy kerek ekenın aitty.

ÄIELDER BOKSYNDAǦY «ERLER»

Aljirlık boksşy İman Helif italiialyq sportşy Andjela Karinimen bolǧan jekpe-jegınen soŋ jūrt synyna ūşyrady. Syrtqy kelbetıne qarap jūrt Heliftı transgender dep atap, äielder boksyndaǧy ädıletsızdık turaly jar saldy. Dauǧa ainalǧan qauesetten keiın onyŋ otbasy qyzdarynyŋ kışkentai kezındegı fotolaryn jüktep, köpşılıktı jalǧan aqparatqa senbeuge şaqyrdy. Al İman Helif 66 kelıge deiıngı salmaqta Olimpiadalyq turnirdıŋ finaldyq kezdesuınde Qytai Halyq Respublikasynyŋ ökılı Iаn Liudı jeŋıp, altyn medaldı jeŋıp aldy. Bokstan 57 kelıge deiıngı salmaqta altyn medal alǧan naivandyq sportşy Lin Iýtin de genderlık janjaldyŋ qūrbany boldy. Būǧan deiın İman Helif pen Lin Iýtin ekı ret genderlık testıleuden ötpegendıkten Ystambūl men Niu-Delide ötken älem chempionattaryna qatysudan şettetılgen bolatyn, onyŋ egjei-tegjeilerı älı aşylmaǧan.

JÜKTI SPORTŞYLAR

Egipettık semserlesuşı Nada Hafez qūrsaǧyndaǧy jetı ailyq balasymen Olimpiadaǧa qatysyp, 1/8 finalǧa deiın jettı. Üş märte Olimpiada oiyndaryna qatysqan jas ana osy jolǧynyŋ jönı bölek deidı. Ol öz sūhbatynda «ekı adam semserleskenımen, üş adam saiysqa tüstı» -deidı. Sonymen qatar, sadaq atudan synǧa tüsken äzerbaijandyq mergen Iаilagiul Ramazanovanyŋ da qūrsaǧynda jetı ailyq balasy bolǧan. Ol özın qoldap jatqan janküierlerge alǧysyn bıldırdı. Ol aiaǧy auyr bolyp jürıp Olimpiadaǧa daiyndalu oŋai bolmaǧanyn jäne özınıŋ jarystaǧy nätijesıne köŋılı tolmaǧanyn aitty.

TARİHİ JEŊISTER

Kubalyq baluan Mijain Lopes Nunes Parij oiyndarynyŋ finalynda Iаsmani Akostany oŋai jeŋıp (6:0) bes dürkın Olimpiada chempiony atanyp, tarihi mansabyn tämamdady. Biylǧa Olimpiadadaǧy jeŋısınen soŋ Nunes boz kılemge aiaq kiımın şeşıp, jūrtşylyqtyŋ qūrmetıne bölendı. Serbiialyq ataqty tennisşı, «Ülken şlem» turnirınıŋ 24 dürkın jeŋımpazy 37 jastaǧy Novak Djokovich biylǧy Olimpiadada altyn medal ielenıp, tarihta öz esımın altyn ärıppen qaldyrdy. Djokovich Olimpiada oiyndaryna bes märte qatysyp, aqyry Parijde degenıne jetıp, chempion atandy.  

Dina Litpin

«Adyrna» ūlttyq portaly