Ajalmen betpe-bet keletin mamandyq ıeleri az emes. Solardyń biri – qutqarýshy-súńgýirler. Sý astyndaǵy tirshilikti kózben kóretinderdiń negizgi mindeti ásemdikke tamsaný emes, tilsiz jaýdan tiri jandy aman alyp qalý. Tańdaýy biregeı, daǵdysy bólek, bolmysy basqa, qaterge toly qyzmetti taǵdyrymen toǵystyrǵan Qasan Qasenov talaıdy ajal aýzynan alyp qalǵan úlken júrektiń ıesi.
Taqyrybymyzǵa arqaý, áńgimemizge tuzdyq bolǵan, óz salasynyń sańlaǵy Almaty oblysy Tótenshe jaǵdaılar departamenti «Órt sóndirý jáne avarııalyq-qutqarý jumystary qyzmeti» memlekettik mekemesi Qonaev qalasy jedel-qutqarý jasaǵynyń bas qutqarýshysy bolyp eńbek etedi.
Óziniń ómirin qaterge tigip, ózgeni qutqaratyn arda azamattyń bul qyzmetke kelgenine 10 jylǵa jýyqtaǵan. Ol joǵaryda atalǵan jumys ornynda 2015 jyldan beri qyzmet etip keledi.
Sanaly túrde tańdaǵan mamandyǵynyń ystyǵyna kúıip, sýyǵyna tońyp ábden ysylǵan. Áriptesteri, «onyń tájirbıesine teńedeser eshkim joq» degen paıymda.
Asaý tolqynmen alysý, aǵysy qatty sýǵa qarsy júzý, damylsyz qozǵalys , Qasan Asylbekulynyń qyzmettegi ár qadamyn sıpattap turǵandaı. Rasynda, tuńǵıyǵyna deıin tunyq kóringen sýdan ajal qushatyndar men qarmanyp baryp, talasyp-talyp qalypty ómirine qaıta oralatyndar bar, alaıda, myńdaǵan tereńdikten qaıtadan sý betine shyǵýǵa súńgýirlerdiń kómegi kerek ekeni sózsiz.
Aýyzdyǵymen ala surǵan attaı , býyrqanǵan teńizderdi keship ótip júrgen Qasan Asylbekuly «mamandyǵym qaýipti hám qyzyq» , deıdi.
«Meniń mamandyǵymda emoııaǵa oryn joq, salqyn oımen jumys isteý kerek. Tótenshe jaǵdaılarda beıtanys adamnyń ómirin saqtap qalý úshin qutqarýshy tez arada durys sheshim qabyldaýy mańyzdy. Bul rette óz ómirińizge de abaı bolý kerek »,-dep sózin sabaqtady keıipker.
Syrt kózge tym minsiz, súńgýirdiń qyzmettik kıimi kórgen kózdi arbaıtyny, bar janardy jaýlaıtyny taǵy bar. Biraq, sulbasy sulý bolǵanymen, qyzmettegi qaýip pen qater shash –etekten.
Qaýip pen qaterge toly bul mamandyq shymyr bolýdy ǵana emes, psıhologııalyq turǵydan bolattaı berik, qatal, tipti batyrǵa tán qasıetti talap etedi. Sýǵa batyp bara jatqan jandy qas-qaǵym sátte, sanaýly sekýndtarda qutqaryp qalý, sýǵa ketken adamdy túbi kórinbeıtin birneshe metrlik tereńdikten izdeý, boıyńdaǵy qorqynysh pen úreıdi jeńip, deneni taýyp, alyp shyǵý – bul ekiniń biri, egizdiń syńary batyly jetip atqara bermeıtin is.
Súńgýirler, sý astyna túspes buryn, ádette, arnaıy kıimnen bólek, arqasyna ottegi toltyrylǵan ballon baılaıdy. Tereńdikke kedergisiz boılaý úshin ondaǵan keli tartatyn temirlerdi de beline taǵýy tıis. Qysqasy, Qasan Qasenov izdestirý jumystaryna kirisken kezde óz salmaǵynan bólek 30 keli júkpen sýǵa súńgıdi.
«Aýyr súńgýir jabdyqtaryn kıgen qutqarýshy sýda zardap shekkenderdi qutqarý jáne sýǵa batqan adamdardy izdeý úshin sýyq sýǵa túsedi. Joǵalǵandy uzaq jáne qaýipti izdeý jumystary júrgiziledi. Óıtkeni, tereń sýdyń astynda ár basqan qadamyń qaýip tóndirýi múmkin. Al kez kelgen ekstremaldy jaǵdaıda tek ózińe ǵana sený kerek. Súńgýir-qutqarýshylardyń jumysyndaǵy negizgi qıyndyqtardyń biri - joǵary sý qysymynyń denege áseri. Úlken tereńdikke súńgý kezinde aýyr aýrýǵa jáne tipti ólimge ákelýi múmkin dekompressııalyq aýrý qaýpi bar. Osyǵan baılanysty, biz súńgýirler dekompressııalyq erejelerdi qatań saqtaýymyz kerek, súńgýdiń aldynda jáne sýǵa túskennen keıin arnaıy proedýralardy oryndaýymyz kerek, sý astynda aýyr zattardy kóterip, jyljyta bilýimiz kerek, sondaı-aq qıyn aǵystar men kúshti tolqyndar jaǵdaıynda, sondaı-aq kórý qabileti tómen jerlerde jumys isteı bilýimiz qajet. Qutqarýshy-súńgýirge sý astynda súrinýge bolmaıdy», - dedi Qasan Asylbekuly.
Kıimniń salmaǵynan buryn, jaýapkershiliktiń júgin arqalǵan azamat , eldiń alǵysyna bólenýim mamandyǵymnyń mereıin asyrýǵa, qyzmetime degen qaltqysyz adaldyqty saqtaýǵa negiz degen pikirde.
«Qutqarýshy bolyp jumys isteý – meniń mindetim. Tutqıyldan qaýip tóngende abdyrap qalý, súńgýirlerdiń kásibıligine úlken syn. Tájirıbeli maman kez kelgen sátte óziniń kásibı biliktiligin kórsetedi. Sonyń nátıjesinde adam ómirin saqtap qalýǵa bolady. Qutqarýshy-súńgýir - eń saýapty mamandyqtardyń biri. Qutqarýshylar úshin eń jaqsy marapat – qutqarylǵan adamdar men olardyń jaqyndarynyń alǵysy»,-dedi Qasan Asylbekuly.
Ol ózine júktelgen qyzmettik mindetterin úlken jaýapkershilikpen atqarady. Kásibı deńgeıin únemi jetildirip, alǵan bilimin kúndelikti jumysynda utymdy paıdalana biledi. Kópshil, baýyrmal Qasan myrza áriptesteriniń arasynda úlken syıǵa ıe. Búginginiń kózsiz batyrynyń bar bolmysy osyndaı.
