Halyqaralyq äskeri ärıptestıkke belsendı aralasu maŋyzdy

Sarapşylardyŋ pıkırınşe, qazırgı älemdegı halyqaralyq qatynastar jüiesınıŋ maŋyzdy qūramdas bölıgı halyqaralyq qatynastardy retteu prosesınde ekonomikalyq, saiasi jäne diplomatiialyq şaralar arqyly adam qauıpsızdıgın qamtamasyz etu bolyp tabylady. Jer betınde beibıtşılıktı qamtamasyz etu bükıl adamzattyŋ basty maqsaty negızsız jariialanǧan joq, sondyqtan jahandyq äskeri qauıpsızdık salasyndaǧy jaŋadan sailanǧan vektorlar onyŋ klassikalyq tüsınıgınde soǧysty paidalanudy şekteu ürdısımen sipattalady. Bırtındep qarulanudyŋ, tehnologiialar men jappai qyryp-joiatyn qarulardyŋ öndırısınıŋ odan ärı jalǧasu qaupı turaly tüsınık paida boldy. Qazırgı älemde bolyp jatqan ekonomikalyq jäne saiasi qaita qūrularmen bırge äskeri saladaǧy būl prosester halyqaralyq qatynastardyŋ jaŋa jüiesınıŋ qalyptasuyna aitarlyqtai äser etıp, ışkı jäne şekaralyq qauıpsızdıktı qamtamasyz etuge yqpal etedı. Ökınışke orai, qazırgı zamanǧy damudyŋ innovasiialyq qūramdas bölıgı äleumettık şielenıstıŋ ösuıne, azamattyq qaqtyǧystardyŋ şielenısuıne jäne jappai qyryp-joiu qaruynyŋ taralu merzımınıŋ ūzaruyna äkep soqtyratyn äskeri küşterdı qoldanudyŋ jaŋa nysandarynda körınetın jaǧymsyz sipatqa ie. Jahandanu däuırındegı integrasiialyq prosesterdıŋ saldarynyŋ bırı – belgılı bır elde qaqtyǧysty jaǧdaidyŋ tuyndauy memleketter men älem elderınıŋ keŋ koalisiiasy üşın qauıp tudyruy mümkın. Bügıngı taŋda beibıtşılıktı saqtau mındetterın tabysty jüzege asyru üşın eŋ bastysy – elımızdıŋ qorǧanys qabıletın qamtamasyz etu ǧana emes, sonymen qatar halyqaralyq äskeri ärıptestıkke belsendı qatysu. Halyqaralyq äskeri ärıptestıktıŋ tūjyrymdamalyq negızderın, onyŋ prinsipterı men funksiialaryn anyqtau negızınen halyqaralyq qūqyq standarttaryna negızdeledı jäne ärtürlı ekıjaqty nemese köpjaqty kelısımdermen retteledı. Osylaişa, qazırgı geosaiasi, äleumettık-ekonomikalyq, halyqaralyq-qūqyqtyq jäne äskeri-saiasi jaǧdailarda älemnıŋ barlyq elderı üşın äskeri ärıptestık pen halyqaralyq şarttar erekşe maŋyzǧa ie. Eldıŋ bilık deŋgeiın anyqtaityn barlyq bilık türlerınıŋ ışınde qarapaiym baqylauşy üşın eldıŋ äskeri küşınen görı eşqaisysy anyq emes. Bırınşıden, qaruly küşterı bar el körşılerı men äleuettı bäsekelesterıne qaraǧanda äskeri jaǧynan älsız memleketke qaraǧanda qauıpsızdık pen tūraqtylyqtyŋ joǧary deŋgeiıne ie bolady. Sol siiaqty, äskeri quaty jaǧynan artyqşylyǧy bar eldıŋ köptegen basqa salalarda, sonyŋ ışınde ekonomikalyq, saiasi nemese resurstarǧa negızdelgen bilıktı basqa memlekettıŋ bilıgın basyp alu nemese azaitu mümkındıgı bar. Köptegen memleketter üşın būl olardyŋ ūly derjava märtebesıne köterıluınıŋ katalizatory bolǧan olardyŋ äskeri quatynyŋ damuy boldy. Basqalary üşın äskeri küştıŋ jetıspeuşılıgı bır kezderı ūly derjava bolǧan nemese ūly derjavalyq märtebege köterıluge ​​qabılettı, bıraq mūny ıstei almaǧan memleketterdıŋ joiyluy boldy. Tarihta soŋǧy küireulerı soǧys dalasynda bolǧan memleketterge toly, tıptı būl küşterdıŋ basqa aspektılerınıŋ qūldyrauy bolsa da, olardyŋ aqyrynda äskeri jeŋılıske ūşyrauyna äkeldı.