Tórtinshi premer. Goloekınge ashyq qarsy shyqqan saıasatker

1153
Adyrna.kz Telegram

Búgin kórnekti memleket jáne qoǵam qaıratkeri, Goloekınge ashyq qarsy shyqqan saıasatker Nyǵmet Nurmaqovtyń týǵanyna - 129 jyl.

Nyǵmet Nurmaqov - 1895 jyly 25 sáýirde Semeı oblysy Qarqaraly ýezinde dúnıege kelgen.

1915 jyly Omby muǵalimder semınarııasyn, 1931 jyly VKP (b) OK janyndaǵy Kommýnıstik ýnıversıtetti támamdady.

1915—1918 jyldary Qarqaralyda mektep muǵalimi boldy. 1918 jyly aqpan-mamyr aılary — jumysshy sharýa depýtattary Qarqaraly ýezdik keńesiniń hatshysy bolyp, 1918—1919 jj. Aqgvardııashylar túrmesinde otyrdy.

1920—1921 jj. — Qarqaraly ýezdik revkomynyń, ýezdik atqarý komıtetiniń, Semeı gýbernııalyq áskerı revkomynyń múshesi jáne bólim meńgerýshisi, gýbkomnyń bólim meńgerýshisi, Semeı gýbernııalyq atqarý komıtetiniń múshesi qyzmetin atqardy.

1921 jyldyń qazanynan revolıýııalyq Trıbýnaldyń tóraǵasy, 1923 jyldyń 11 sáýirinen RSFSR Joǵarǵy Sotynyń qazaq bóliminiń tóraǵasy boldy. Onyń Joǵarǵy Sot pen gýbernııalyq prokýratýranyń qalyptasýyndaǵy roli erekshe zor.

1923—1924 jyldary Iýstıııa halyq komıssary boldy. Osy kezeńde prokýratýra men sot organdaryn uıymdastyrý, kásibı kadrlardy daıarlaý, is júrgizýge qazaq tilin engizý jumystary aıaqtaldy. Orynborda tuńǵysh ólkelik zań kýrsynyń ashylýy Nurmaqovtyń qyzmetke kelýimen dál keldi. Qysqa merzimdi kýrstar Semeıde, Aqmolada, Qostanaıda ashyldy. Olardyń janynan eńbek sessııalary uıymdastyryldy.

1922 jylǵy 13 shildede ekinshi shaqyrylǵan KırIK-tiń III sessııasynda prokýrorlyq qadaǵalaý týraly, advokatýra týraly Erejeler qabyldandy. 1923 jylǵy 28 jeltoqsanda KırIK janyndaǵy bas Tártiptik Keńes týraly qaýly bekitildi.

1925 jylǵy qyrkúıek—qazan aılary — VKP(b) Kırobkomynyń bólim meńgerýshisi, 1924 jylǵy qazan — 1929 jylǵy sáýir — QAKSR Halyq Komıssarlary keńesiniń tóraǵasy boldy.

Sondaı-aq, N.Nurmaqov F.Goloekınniń qazaq dalasynda «Kishi Qazan tóńkerisin» jasaý kerek degen arandatýshylyq pikirine jáne halyq malyn tárkileýge baǵyttalǵan sharalaryna úzildi-kesildi qarsy bolyp, oǵan ashyq qarsy shyqty. F.Goloekınmen aradaǵy pikir qaıshylyǵy onyń úkimet basshysy qyzmetinen bosap, Máskeýdegi BK(b)P OK janyndaǵy Joǵary partııa mektebine oqýǵa jiberilýimen aıaqtaldy.

1931—1937 jj. — VIK hatshysynyń orynbasary, VIK Prezıdýmynyń bólim meńgerýshisi VKP(b) Qazaq ólkelik komıtetiniń QAKSR OAK múshesi qyzmetin atqardy.

1937 jyly atylyp, 1956 jylǵy tamyzda aqtaldy.

Pikirler