Qazaq önerın tügendegen Alma Orazbaevanyŋ tuǧanyna - 125 jyl

5305
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2023/12/c27a1deb-99c8-4821-8447-c3fb5f0c55cd.jpeg

Bügın - qazaq äielderınıŋ teŋdıgı üşın küresken tūlǧa Alma Orazbaevanyŋ tuǧan künı, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly. 

Batys Qazaqstan oblysynyŋ Jänıbek audanynda tuǧan. Ordadaǧy orys-qazaq äielder uchilişesın, 2 synyptyq qyzdar mektebın, pedagogikalyq kursty bıtırgen. 1919 jyly komsomol qataryna ötıp, sol jyldyŋ mausymynda qyzyl äskerdıŋ Qazaqstandaǧy tūŋǧyş saiasi klubyn ūiymdastyrdy. Sol jyly qaraşa aiynda Kirov revoliusiialyq komitetı aqparattyq bölımınıŋ meŋgeruşısı bolyp taǧaiyndaldy. 1920 jyly tamyzda Orynbor guberniiasy partiia komitetınıŋ janynan qūrylǧan qyrǧyz (qazaq) bölımınıŋ alqa müşelıgıne sailandy. 1920 jyly qazanda Bükılodaqtyq Qūryltai sezıne delegat bolyp sailanyp, onyŋ atqaru komitetınıŋ qūramyna endı. Bökei ūiymynan Bükılreseilık Şyǧys äielderınıŋ sezın ötkızuge at salysyp, äiel teŋdıgı, oqu-aǧartu mäselelerın şeşuge, olardy qoǧamdyq jūmysqa tartu ısıne tıkelei aralasty.

1921 jyly mamyrda ötken Bükılodaqtyq Kommunistık (bolşevikter) partiiasy Bükılodaqtyq jūmysşy äielderdıŋ Ortalyq ūiymy mäjılısıne qatysyp, äielder qozǧalysynyŋ atynan söz söiledı. Kommunist äielderdıŋ Berlinde ötken 3-şı halyqaralyq konferensiiasyna, Kominternnıŋ 5-şı kongresıne delegat bolyp qatysty. 1931 jyly auyr dertke şaldyǧuyna bailanysty zeinetke şyqty.

Ol «Stepnaia pravda», «Sovetskaia step», «Eŋbekşı qazaq», «Jas qazaq», «Dūrystyq joly» gazetterıne qazaq äielderınıŋ qoǧam ısıne aralasuy, äielder arasyndaǧy mädeni-aǧartu jūmystarynyŋ jürgızılu barysy, qalyŋmal mäselelerıne arnap «Qazaq äielderı daŋǧyl jol üstınde», «Qazaq äielderınıŋ qalyŋmaldan qūtylǧan künı», «Oktiabr revoliusiiasy jäne qyrǧyz äielı», «Äielder bostandyǧy» taǧy basqa maqalalaryn jariialaǧan. Keibır maqalalary «Qazaq äielı», «Saǧida» siiaqty bürkenşek atpen jazylǧan.

Orazbaeva qazaq änderı men küilerın jinaǧan A.V.Zataevichke özınıŋ oryndauymen qazaqtyŋ «Jaiyq», «Qosai», «Tanysu jyry», «Zeineşım», «Saryjan», «Tört pışın», «Ainamköz», «Iаpyrai», «Qyz ūzatu» (Qoştasu) siiaqty barlyǧy 18 änınıŋ «Qazaq halqynyŋ 1000 änı» jinaǧyna enuıne mūryndyq boldy.

Pıkırler