Shesheńniń amandyǵyn tileımin men…
Biz qazir topastyqtyń shyńyna shyqtyq. Áli de shyǵandaı túser me edik, biraq, nadandyqtyń budan bıik núktesi joq eken, ókinishke qaraı. Áı, XIX ǵasyr qazaǵynyń da keýdesi dál myna bizdikindeı kór bolmaǵan shyǵar-aý. Jaryqtyqtar (XIX ǵasyr qazaǵy), tilim tıgeni úshin keshirim suraımyn, ol kezde kitap, kitaphana degen joqtyń qasy edi degenim ǵoı. Qazir kitap ta kóp, kitaphana da barshylyq. Biraq biz oqymaımyz. Ne keregi bar onyń?..
Saýatsyzdyǵymyz sonshalyq, moldanyń aýzyna qaraǵan zaman boldy. Ustaz dep áspetteıtinimiz taǵy bar. Tek deıtin bir adam bolmaǵasyn olar da ábden elirip alǵan, aýzyna kelgendi ottaı beredi. Oıpyrmaı, moldanyń ýaǵyzyn uıyp tyńdap otyrǵan sonsha adamnyń ishinde «áı, ne tantyp tursyń» deıtin bir adamnyń joqtyǵy shynymen túńildiredi eken. Buryn ne tantysa da sol aıtqan jerinde qalatyn edi, qazir áleýmettik jeli arqyly álemdi aralap ketetin boldy. Eldiń sanasyn ýlap bitti. Saýattylar eldiń aldyna shyqpaıdy, aıtpaıdy, sóılemeıdi. Sony paıdalanǵan dúmsheler dúrliktirip bitti. Ulttyq qundylyǵyńdy mansuqtaı beredi. Dombyrań haram, shesheń aram.
Áýezdi úni, qońyr daýsymen bıpazdaǵanda maıdan qyl sýyrǵandaı qylatyn myna molda «sheshe» degen sózdi arzandatyp otyr. Eshqandaı ǵylymı negizi joq áńgime. Fılologııa degen ǵylym bar, sondaǵy ǵylymı negizine súıenseıshi. Osydan bilinip qaldy, myna molda degenderińiz «hıttono mattı ıhsano maqqı» degen syndy eki aýyz arabshany qosyp qoıyp, ózderinń qańǵyǵan qııalymen prımerno ura beredi eken.
Osylar Qurmanǵazynyń «Qaıran, sheshem» degen kúıin tyńdap kórdi me eken? Áı, «Aıdaýda» degen kúıdi «Jaılaýda» dep tartyp berseń, a dep tyńdap otyra beretin beısharalar ony qaıdan uqsyn.
Bizdeı muńlyqtar úshin qasıetti de qasiretti bir sóz bar. «Qaıran, sheshem» degen. Qaıran sheshem degende ózegim órtenip, janym shyryldap, kóńilim alaı-dúleı bolyp, ózimdi qoıarǵa jer tappaı ketemin. On jyldan beri jazǵym kelip, jazbaq bolyp, jaza almaı júrgen dúnıemniń taqyryby da «Qaıran, sheshem».
Áı, Moldeke, sheshe degen qasıetti sóz! Sen eldiń bárin bir kitaptyń sońyna jetpegen saýatsyz eken dep qalma. Seniń sóziń bul kúnde shartarapqa ketip jatyr, bizge de jatip jatyr.
«Tilim tıse keshir endi, oǵan óziń májbúr ettiń».
Jalpy, myna moldalardy betimen jibermeı, biraýyz «áı, qoı, bunyń ne» dep otyraıyqshy. Áıtpese, betimen ketti. Únsiz otyra berseń, aıaýly halqyńdy jarǵa jyǵady bir kúni. Kompıýterimniń rabochı stolynda fatıha men yqylas tur. Qaıran shesheme baǵyshtap turamyn. Ondaı qatty ımansyz emespin degenim ǵoı.
