بەيبىت سارىباي: ساۋاتسىزدىعىمىز سونشالىق، مولدانىڭ اۋزىنا قاراعان زامان بولدى. ولار دا ابدەن ەلىرىپ العان...

1927
Adyrna.kz Telegram
شەشەڭنىڭ اماندىعىن تىلەيمىن مەن…
ءبىز قازىر توپاستىقتىڭ شىڭىنا شىقتىق. ءالى دە شىعانداي تۇسەر مە ەدىك، بىراق، ناداندىقتىڭ بۇدان بيىك نۇكتەسى جوق ەكەن، وكىنىشكە قاراي. ءاي، XIX عاسىر قازاعىنىڭ دا كەۋدەسى ءدال مىنا بىزدىكىندەي كور بولماعان شىعار-اۋ. جارىقتىقتار (XIX عاسىر قازاعى), ءتىلىم تيگەنى ءۇشىن كەشىرىم سۇرايمىن، ول كەزدە كىتاپ، كىتاپحانا دەگەن جوقتىڭ قاسى ەدى دەگەنىم عوي. قازىر كىتاپ تا كوپ، كىتاپحانا دا بارشىلىق. بىراق ءبىز وقىمايمىز. نە كەرەگى بار ونىڭ؟..
ساۋاتسىزدىعىمىز سونشالىق، مولدانىڭ اۋزىنا قاراعان زامان بولدى. ۇستاز دەپ اسپەتتەيتىنىمىز تاعى بار. تەك دەيتىن ءبىر ادام بولماعاسىن ولار دا ابدەن ەلىرىپ العان، اۋزىنا كەلگەندى وتتاي بەرەدى. ويپىرماي، مولدانىڭ ۋاعىزىن ۇيىپ تىڭداپ وتىرعان سونشا ادامنىڭ ىشىندە «ءاي، نە تانتىپ تۇرسىڭ» دەيتىن ءبىر ادامنىڭ جوقتىعى شىنىمەن تۇڭىلدىرەدى ەكەن. بۇرىن نە تانتىسا دا سول ايتقان جەرىندە قالاتىن ەدى، قازىر الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى الەمدى ارالاپ كەتەتىن بولدى. ەلدىڭ ساناسىن ۋلاپ ءبىتتى. ساۋاتتىلار ەلدىڭ الدىنا شىقپايدى، ايتپايدى، سويلەمەيدى. سونى پايدالانعان دۇمشەلەر دۇرلىكتىرىپ ءبىتتى. ۇلتتىق قۇندىلىعىڭدى مانسۇقتاي بەرەدى. دومبىراڭ حارام، شەشەڭ ارام.
اۋەزدى ءۇنى، قوڭىر داۋسىمەن بيپازداعاندا مايدان قىل سۋىرعانداي قىلاتىن مىنا مولدا «شەشە» دەگەن ءسوزدى ارزانداتىپ وتىر. ەشقانداي عىلىمي نەگىزى جوق اڭگىمە. فيلولوگيا دەگەن عىلىم بار، سونداعى عىلىمي نەگىزىنە سۇيەنسەيشى. وسىدان ءبىلىنىپ قالدى، مىنا مولدا دەگەندەرىڭىز «حيتتونو ماتتي يحسانو ماققي» دەگەن سىندى ەكى اۋىز ارابشانى قوسىپ قويىپ، وزدەرىنڭ قاڭعىعان قيالىمەن پريمەرنو ۇرا بەرەدى ەكەن.
وسىلار قۇرمانعازىنىڭ «قايران، شەشەم» دەگەن كۇيىن تىڭداپ كوردى مە ەكەن؟ ءاي، «ايداۋدا» دەگەن كۇيدى «جايلاۋدا» دەپ تارتىپ بەرسەڭ، ا دەپ تىڭداپ وتىرا بەرەتىن بەيشارالار ونى قايدان ۇقسىن.
بىزدەي مۇڭلىقتار ءۇشىن قاسيەتتى دە قاسىرەتتى ءبىر ءسوز بار. «قايران، شەشەم» دەگەن. قايران شەشەم دەگەندە وزەگىم ورتەنىپ، جانىم شىرىلداپ، كوڭىلىم الاي-دۇلەي بولىپ، ءوزىمدى قويارعا جەر تاپپاي كەتەمىن. ون جىلدان بەرى جازعىم كەلىپ، جازباق بولىپ، جازا الماي جۇرگەن دۇنيەمنىڭ تاقىرىبى دا «قايران، شەشەم».
ءاي، مولدەكە، شەشە دەگەن قاسيەتتى ءسوز! سەن ەلدىڭ ءبارىن ءبىر كىتاپتىڭ سوڭىنا جەتپەگەن ساۋاتسىز ەكەن دەپ قالما. سەنىڭ ءسوزىڭ بۇل كۇندە شارتاراپقا كەتىپ جاتىر، بىزگە دە ءجاتىپ جاتىر.
«ءتىلىم تيسە كەشىر ەندى، وعان ءوزىڭ ءماجبۇر ەتتىڭ».
جالپى، مىنا مولدالاردى بەتىمەن جىبەرمەي، ءبىراۋىز «ءاي، قوي، بۇنىڭ نە» دەپ وتىرايىقشى. ايتپەسە، بەتىمەن كەتتى. ءۇنسىز وتىرا بەرسەڭ، اياۋلى حالقىڭدى جارعا جىعادى ءبىر كۇنى. كومپيۋتەرىمنىڭ رابوچي ستولىندا فاتيحا مەن ىقىلاس تۇر. قايران شەشەمە باعىشتاپ تۇرامىن. ونداي قاتتى يمانسىز ەمەسپىن دەگەنىم عوي.

 

 

 

پىكىرلەر