7 qyrküiek künı Almaty qalasy Medeu audandyq sotynda Ǧalymjan Jaqiianovtyŋ Tölen Toqtasynov pen onyŋ jūbaiy Alma Toqtasynovaǧa qatysty, iaǧni ortaq käsıptegı ülesıne jartylai tölem retınde öz erkımen tölegen aqşany öndıru turaly talap aryzy boiynşa aşyq sot prosesı öttı. Sot otyrysyna «Adyrna» ūlttyq portaly da qatysty.
Saǧat 11-de bastalyp, bır jarym saǧatqa sozylǧan sot otyrysy aşyq türde, qoǧam belsendılerı men baspasözdıŋ qatysuymen ötkızıldı. Degenmen, aryz beruşı Ǧalymjan Jaqiianovtyŋ özı sotta töbe körsetpedı.Aita keteiık, Tölen Toqtasynov pen Ǧalymjan Jaqiianov erteden berı jaqsy aralasqan belgılı tūlǧalar. 2000 jyldardyŋ basynda oppoziiasiiadan oryn tauyp, halyqtyŋ sözın söilegen jandar. Būl turaly Ǧalymjan Jaqiianov özınıŋ «Ömır belesterı» memuarlyq kıtabynda da keŋınen jazǧan. Degenmen, 30 jyl aralasqan dostardyŋ arasynan qara mysyq kesıp öttı. Arazdyqqa ne sebep?Daudyŋ basy neden bastaldy?
DAUDYŊ BASY – DOSTAR ARASYNDAǦY DOLLARLAR
Tölen Toqtasynov pen Ǧalymjan Jaqiianov Moŋǧoliiada bırge jürıp, bıraz jyl jūmys ıstegen. Ekeuı kompaniia basqaryp, keiın joldary ekıge aiyrylǧan. Būl turaly «Adyrna» tılşısıne Tölen Toqtasynov aityp berdı.
«Moŋǧoliiada bız Ǧalymjan ekeumız bırıgıp jūmys ısteimız degen kelısım boldy. Taǧy bır üşınşı adam boldy. Sol kelısım boiynşa, aramyzda kelıspeuşılık oryn aldy. Ǧalymjanǧa «sen bızge bıldırtpei, jasyryn öz qaltaŋa aqşa aldyŋ. Bıraz qarjyny Moŋǧoliianyŋ artynda tūrǧan ofşorlyq kompaniianyŋ bank şotynda qaldyrdyŋ» degen aiyp taqtyq.
Osy mäseleler bolǧannan keiın, aramyzda bıraz kelıspeuşılık bolyp, keiın Ǧalymjan maǧan ūsynys tastady: «Būl kompaniiada ekeumızdıŋ bıreumız qaluymyz kerek», dedı. Men bırden özımnıŋ şyǧatynymdy aityp, Ǧalymjanǧa öz ülesımdı sattym. Ol kelıstı. Keiın ol menıŋ üstımnen aryz jazdy», dedı Toqtasynov.
7 qyrküiek künı ötken sotta Ǧalymjan Jaqiianovtyŋ talap aryzy boiynşa azamattyq ıs qaraldy. Iаǧni, ol Toqtasynov Tölen men Toqtasynova Almadan 462 500 AQŞ dollaryn öndırıp almaq.
2019 jyly 30 tamyzda Jaqiianov pen Toqtasynov arasynda Moŋǧoliiadaǧy ALGT jauapkerşılıgı şekteulı serıktestıgınıŋ 37,5% kölemındegı ülesın satu-satyp alu turaly hattamalyq kelısım räsımdeledı. Hattamalyq kelısım şarttaryna säikes, taraptardyŋ üles qūny 1 765 000 (bır million jetı jüz alpys bes myŋ) AQŞ dollaryna baǧalandy.
Toqtasynovtyŋ aituynşa, kelısımşart mätının Jaqiianovtyŋ özı jazǧan. Ekeuara kelısım WeChat messendjerı arqyly ötken. Kelısım bolǧannan keiın, Ǧalymjan Jaqiianov bırınşı tranşty tölegen. Toqtasynov kompaniiany basqarudy Ǧalymjan Jaqiianovqa bergen, keiın Jaqiianov kelısılgen aqşanyŋ qalǧan bölıgın töleudı doǧarǧan. Jaqiianov «Tölen menı aldady, ol kompaniiada ülesker emes, ony men bılmedım» degen jeleumen Toqtasynovtyŋ üstınen aryz tastaǧan.
Jaqiianov Toqtasynov pen onyŋ zaiyby Alma Toqtasynovaǧa 462 500 AQŞ dollaryn türlı tranştarmen tölegen. Osylaişa, Jaqiianov Toqtasynovpen Moŋǧoliiadaǧy «ALGT» jauapkerşılıgı şekteulı serıktestıgınıŋ 37,5% mölşerındegı ülesın satu-satyp alu turaly Hattamalyq şart jasasyp, osynşama somany tölegennen keiın, qaita qaitaryp aludy talap etıp aryz jazady.
Sot barysynda «Quinton» offşorlyq kompaniiasyturaly da aitylady. Ol moŋǧoldyq ALGTkompaniiasynyŋ 100% ielıgınde. Alma Toqtasynovanyŋ aituynşa, Tölen Toqtasynovtyŋ ol kompaniiada 50% ielıgı bar. Jaqiianovtyŋ qorǧauşysy banktık qūpiia bolsa da, Alma Toqtasynovanyŋ bank şottarynyŋ derektemelerın jariia etudı talap ettı. Bıraq, sot olardy qabyldamady.
Sondai-aq, sot ūiǧarymymen üşınşı tūlǧalar retınde ALGT.Co, Ltd jauapkerşılıgı şekteulı serıktestıgı, QUINTON OVERSEAS LTD kompaniiasy, ALGT kompaniiasynyŋ naqty qatysuşysy Tagir Sisinbaev, sondai-aq,Qoǧamnyŋ kreditory Mūhametqali Ospanov tartyldy. Olar Jaqiianovtyŋ ökılı retınde qatysty. Sot barysynda ekı jaq taraptyŋ advokattary bırqatar ötınımder berdı. Alda sot olardy qaita qaramaq.
«BŪL SOT – PRİNSİPTI MÄSELE»
«Men bır sūhbatymda aittym, bügıngı bolǧan jaǧdaiǧa eş ökınbeimın. Ǧalymjan Jaqiianovpen bız 30 jyldan astam dos boldyq. Ony qazaqstandyqtar jaqsy bıledı. Al bügıngı jaǧdai osyndai bolyp otyr. Bız mūndai jaǧdai bolmasa, Ǧalymjan Jaqiianovty tūlǧa retınde öz qolymyzben aq kiızge otyrǧyzyp, taqqa şyǧaruşy edık.
Sot prosesınıŋ jalǧasy bolady. Būl sot – dünie üşın dep aitylady. Būl – dünie , aqşa üşın emes. Būl sot – prinsiptı mäsele, şyndyqqa äkeledı. Aldaǧy sotqa sızder de qatysyp körseŋızder bolady, bızdıŋ aramyzda bolǧan hattarymyz, dälelderımız bar, solardy körsetemız», - dedı Toqtasynov sot prosesınen keiın «Adyrnaǧa» bergen sūhbatynda.
JAQİIаNOV SOTQA NEGE KELMEDI?
Tölen Toqtasynovtyŋ ötınışı boiynşa, baspasöz ökılderınıŋ qatysuymen sot aşyq türde öttı. Degenmen, Jaqiianov sottyŋ aşyq ötuıne qarsy bolǧan. Tıptı, özı sot otyrysyna kelmedı. Qorǧauşysynyŋ aituynşa, sotqa kelmeuı Jaqiianovtyŋ talaby bolypty. «Jaqiianov qoǧam qairatkerı ärı halyqqa tanylǧan tūlǧa bola tūra, Tölen būǧan daiyn bolsa da, onymen aşyq jüzdesıp, betpe-bet sūhbat beruden älı de jaltarady. Sot otyrysynyŋ merzımı 2 apta būryn belgılenedı. Ol Moŋǧoliiada degen boljam bar. Eger sonda bolsa, Moŋǧoliiadan ūşaqtar jiı ūşady. Qalasa, halyq aldynda aq bolsa, sotqa qatysar edı», - dedı Alma Toqtasynova.Aityp ötkenımızdei, sotqa baspasöz ökılderınenbölek, qoǧam belsendılerı de qatysty. Käsıpker, qoǧam belsendısı Ahmetbek Nūrsila sot otyrysynda bolyp, ekı dostyŋ aqşa üşın janjaldasqandaryna qapaly ekenın aitty.
«Men Ǧalymjandy da, Tölendı de 90-şy jyldardan berı bılemın.Ekeuın aiyryp jatqan – qu aqşa, qu dünie. Endı būl aǧaiynnyŋ nemese auyldyŋ arasynda bolyp jatqan äŋgıme emes, būl bükıl Qazaq jūrtyna tarap kettı. Ekeuın 30-dan asqan közı aşyq, kökıregı oiau azamattardyŋ köbı bıledı. El üşın bır kezderı bastaryn bäigege tıgıp, bilıkke qarsy şauyp jürgen qandy köilek dostar edı. Endı bügın bır-bırımen qyrqysyp, sottasyp, bükıl elge masqara bolyp jatyr.
Qazırgı bolyp jatqan sot prosesı Ǧalymjannyŋ «men baiqamai berıp jıberıppın aqşany, būl kompaniiaǧa Tölennıŋ qatysy joq eken» degen äŋgımesımen berılıp jatyr. Qalai 12 jyl Otanyna kelmei, Moŋǧoliiada jūmys ıstep jürgen azamattyŋ mülde ol kompaniiada ülesı joq degenge kım senedı? 400 myŋ dollar 400 teŋge emes qoi?! Eŋ ökınıştısı, osy 60-tan jasy asqan, bır kezderı el üşın, demokratiia üşın jemqorlyqpen küresemız, adal bolamyz degen el tanityn azamattardyŋ bügın tiyn üşın bır-bırımen bet jyrtysyp, jaǧasynan alyp, sottasyp jatqany, ärine, janǧa batady. Sot ädıl şeşımın şyǧarady degen ümıtımız zor», - dedı Ahmetbek Nūrsila.
Sonymen qatar, Tölen Toqtasynovtyŋ dosy, zeinetker Sarypov Aidarbek te sot otyrysna qatysty. Onyŋ aituynşa, Jaqiianovtyŋ äreketı Toqtasynovqa taǧylǧan jala.
«Tölennıŋ otbasyn 80-şı jyldardan bastap bılemın. Jalǧyz men emes, Tölennıŋ qandai ekenın Semei halqynyŋ barlyǧy bıledı. Qazır bolyp jatqan sot prosesı dūrys şeşıledı dep oilaimyn. Semei qalasynda Tölennıŋ jūmysynda menıŋ joldasym kömekşısı bolyp qyzmet ıstedı.
Mynau ıs – Tölennıŋ üstıne jabylyp jatyrǧan aşyq jala. Būl – dūrys emes. Yŋǧaisyz, ūiat jaǧdai bolyp tūr. Bır nüktesı qoiyluy kerek. Tölen Nazarbaevtyŋ kezınde Moŋǧoliiaǧa kelgenın bılemız. Sonda kompaniiasyn 0-den bastady. Moŋǧoliianyŋ ırı käsıpkerlerı de bıledı. Ol jaqtaǧylar da jaqsy pıkırın bıldırıp jatyr. Sot dūrys şeşım şyǧarady dep oilaimyn. Aqqa Qūdai jaq. Al Jaqiianov turaly eşteŋe aita almaimyn», - dedı Aidarbek Sarypbaiūly.
Eske salaiyq, qaŋtar aiynda «Adyrnanyŋ» iutub arnasyna sūhbat bergen Tölen Toqtasynov qandy köilek dosy, ömırde de, käsıpte de bırge jürgen Ǧalymjan Jaqiianov turaly aityp bergen edı. Keiın Jaqiianov eskı dosynyŋ osy sūhbaty şabyna tiıp ketse kerek, jauabyn äleumettık jelıge jazbaşa jariialady. Ärine, Toqtasynovtyŋ sözınıŋ bärın terıske şyǧaryp, uäjın aitty. Tölen Toqtasynovtyŋ sūhbatynan keiın, “Adyrna” ūlttyq portaly Ǧalymjan Jaqiianovqa alaŋ ūsynyp, sūhbat beruın sūrady. Alaida ol oǧan oŋ jauabyn bermei, "Adyrna" portalynyŋ üstınen aryz tastap ülgerdı. Qysqasy, dostar arasyndaǧy daudyŋ şeşımı aldaǧy sotta jalǧasyn tappaq. Sot otyrysy qaşan bolatyny belgısız.
”Adyrna” ūlttyq portaly
