Transplanttaudy jäne joǧary tehnologiialyq medisinalyq qyzmettı üilestıru jönındegı respublikalyq ortalyq Astanada Aǧza donorlyǧy men transplantasiiasynyŋ Europalyq künıne orailastyrylǧan «Ümıt syilaǧan şeşım» forumyn ūiymdastyrdy.
Is-şara memlekettık organdardyŋ, halyqaralyq ūiymdardyŋ, medisinalyq qoǧamdastyqtyŋ, qoǧamdyq jäne dıni ūiymdardyŋ, BAQ ökılderın bırıktırdı.
«Transplantologiiany damytu - densaulyq saqtau salasyndaǧy memlekettık saiasattyŋ strategiialyq baǧyty.
Bügıngı künı transplantasiia köptegen jaǧdailarda auyr sozylmaly aurulardy emdeudıŋ jalǧyz tiımdı ädısı bolyp qala berude jäne pasientterge tolyqqandy ömır süruge mümkındık beredı. Bıraq eŋ maŋyzdysy — qaitys bolǧannan keiıngı donorlyq jüiesıne qoǧamnyŋ senımın qalyptastyru»,– dep atap öttı Densaulyq saqtau ministrı Aqmaral Älnazarova özınıŋ qūttyqtau sözınde.
Bügınde Qazaqstanda 4300-den astam adam, onyŋ ışınde 121 bala aǧza transplantasiiasyn kütude. Ärbır donor jetı adamnyŋ ömırın saqtai alady, sondyqtan donorlyq mädeniettı damytu qoǧam üşın maŋyzdy mındetke ainalady.
2012 jyly elımızde alǧaşqy jürek transplantasiiasy jasalǧannan berı qazaqstandyq därıgerler bauyr, büirek, jürek, möldır qabyq, al 2015 jyldan bastap ökpe transplantasiiasyn da meŋgerdı.
Jaqyn arada - balalarǧa jürek pen bauyr transplantasiiasyn jürgızu, sondai-aq aǧza keşenderın transplantattau josparlanǧan.
Orta eseppen jyl saiyn 200–300 pasientke aǧza transplantasiiasy jasalady. Ömır süru körsetkışterı älemnıŋ jetekşı klinikalarynyŋ nätijelerımen salystyrylady: büirek resipientterınde – 95–97%, bauyr resipientterınde – 85%, jürek resipientterınde – 86%.
Jūmysty üilestıru üşın barlyq öŋırlerdegı ökıldıkterı bar Respublikalyq transplanttaudy üilestıru ortalyǧy qūryldy.
Densaulyq saqtau jüiesınde sifrlandyru belsendı damuda: donorlar men resipientterdı esepke aludyŋ aqparattyq jüiesı engızıldı, ol derekterdı avtomatty türde salystyrady jäne «kütu paraǧyndaǧy» pasientter üşın aǧzalardy ırıkteidı.
Sonymen qatar, zaŋnama jetıldırılude: «Halyq densaulyǧy jäne densaulyq saqtau jüiesı turaly» Kodekske jäne zaŋǧa täueldı aktılerge qajettı özgerıster engızıldı.
Alaida aǧza donorlyǧynyŋ jetıspeuşılıgı älı de negızgı mäsele bolyp otyr. Qazaqstanda qaitys bolǧannan keiıngı donorlyq deŋgeiı tömen küiınde qalyp otyr, al būl tüitkıldı tek bırlesken küş-jıger arqyly ǧana şeşu mümkın.
Sarapşylardyŋ aituynşa, şeşuşı röl qoǧamǧa tiesılı. Sondyqtan donorlyq jüiege degen senımdı küşeitu, onyŋ etikalyq negızderın tüsındıru jäne qalyptasqan mifterdı seiıltu erekşe maŋyzdy.
Būl üderıste qarapaiym şyndyqty jetkıze alatyn därıgerlerge, dıni qyzmetkerlerge, äleumettanuşylarǧa, psihologtarǧa jäne būqaralyq aqparat qūraldaryna erekşe missiia jükteledı: bır ǧana şeşım bırneşe adamnyŋ ömırın qūtqaryp qaluy mümkın.
