Áz Naýryzdy tek bizdiń el emes, basqa da túrki halyqtary toılap, merekeleıdi. Grıgorıan kúntizbesinen tys túrki halyqtarynyń Jańa jyly 22 naýryzdan bastaý alady degen tarıhı derek bar.
Elimiz egemendigin alǵannan beri Naýryz meıramyn turaqty toılap keledi. Bul meıramda naýryz kóje jasalyp, baýyrsaq, et pisirilip, kıiz úı tigilip, altybaqan ornatylady.
Qys ketip, jer kógerip, halyq "uıqydan turǵandaı" kúıde bolady. Kóńil-kúı de jaqsaryp, mereke sezile bastaıdy.
Naýryz meıramynyń basty taǵamy - kóje. Kóje bizden basqa ózge elderde de daıyndalady.
Qyrǵyzstan. Qyrǵyz eli de «noorýz kıodjıo», «aýz kıodjıo», «kavýt» atty ulttyq taǵamyn daıyndap, aýlaǵa shyǵyp, ulttyq kıimderin kıip, mereke-saıran qurady. Iran.
Irandyqtar Naýryz merekesin birneshe kún toılaıdy eken. Olar aýlaǵa ot jaǵyp, oǵan maı quıady. Jeti aq kesemen ulttyq kójesi "sýmalakty" qonaqtarǵa usynady.
Túrkııa. Túrikter meıramǵa 2 aptadaı ýaqyt qalǵanda bıdaı ósirip, "sýmalıak" ulttyq taǵamyn daıyndaıdy.
Irandyqtar sekildi olar da ot jaǵady. Sol ottan adam 7 ret attap sekirýi kerek.
Ázirbaıjan. Bul halyq meıram kúni dastarhanǵa 7 taǵamnan jasalatyn kóje daıyndaıdy. Ol sýmah, sked (sút), sırke (sirke), semenı (bıdaıdan jasalǵan botqa), sabzı (shóp) jáne t.b. taǵamnan jasalady.
Túrikmenstan. Túrkmenderdiń dastarhanynda mindetti túrde 7 taǵamnan turatyn kóje bolady. Olar: sıpand (rýta dáni), seb, (alma), sıahdane (qara dánekter), sandjıd (jabaıy záıtún), sırke (sirke), sır (sarymsaq) jáne sabzı (bıdaı).
Orta Azııa. Orta Azııa elderinde Naýryzda mindetti túrde palaý jasalady. Jáne sýmalıak pen gýdja atty taǵam da bolady.
Aýǵanstan. Aýǵanstanda áýlettiń áıelder qaýymy jınalyp sýmalıak daıyndaıdy. Kóje daıyndaý bastańǵyǵa aınalyp, áńgime-dúken, shaı ishýge ulasady. Solaı túndi ótkerip, tańerteń sýmalıakty taratady. Mine, shet elderde de Naýryz kóje daıyndaýdyń zor mańyzy bar ekenin bildik. Al siz naýryz kóje daıyndaı alasyz ba? Oǵan qandaı taǵamdar paıdalanasyz?
Sýret: kerekinfo.kz, azattyq.org
