پرەزيدەنتتىڭ قانداي ساياسي رەفورمالارى 2021 جىلى جۇزەگە اسىرىلدى؟
2021 جىل دا ەلىمىز ءۇشىن ناقتى رەفورمالار قولعا الىنعان جىل بولدى.
ساياسي بلوك جانە ادام قۇقىعىن قورعاۋ ماسەلەلەرىنە قاتىستى وزگەرىستەر اۋەل باستان تىڭ قارقىنمەن باستالدى.
بيىل وسى سالالاردا قانداي وزگەرىستەر بولدى؟
1) مامىر ايىندا پرەزيدەنت ساياسي پارتيالاردىڭ ماجىلىسكە ءوتۋ شەگىن 7 پايىزدان 5 پايىزعا تومەندەتكەن زاڭعا قول قويدى.
2) اتالعان زاڭ بارلىق دەڭگەيدەگى سايلاۋ بيۋللەتەندەرىنە «بارىنە قارسىمىن» باعانىن دا ەنگىزدى.
3) ماۋسىم ايىندا مەملەكەت باسشىسىنىڭ ارناۋلى جارلىعى بويىنشا ادام قۇقىقتارى سالاسىنداعى ءبىرىنشى كەزەكتەگى شارالار جوسپارى بەكىتىلدى.
بۇل قۇجات ادام ساۋداسى قۇرباندارى مەن مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىن، سونىمەن قاتار قىلمىستىق سوت تورەلىگى، ورىنداۋ جانە ازاپتاۋ مەن قاتىگەز ارەكەتتەردىڭ الدىن الۋ سالاسىنداعى ادام قۇقىقتارىن قامتاماسىز ەتەتىن ناقتى شارالاردى قامتيدى.
4) 25 شىلدەدە قازاقستاندا العاش رەت اۋىلدىق وكرۋگ اكىمدەرىنىڭ سايلاۋى ءوتتى. وسى سايلاۋدىڭ ناتيجەسى بويىنشا اۋىل اكىمدەرىنىڭ كورپۋسى 50 پايىزدان استام جاڭاردى.
5) پرەزيدەنت بيىلعى قىركۇيەكتە حالىققا كەزەكتى جولداۋىن جاريا ەتىپ، دەپۋتات مانداتىن ءبولۋ كەزىندە ايەلدەر مەن جاستار ءۇشىن كوزدەلگەن 30 پايىزدىق كۆوتانى زاڭ جۇزىندە بەكىتۋدى ۇسىندى.
سونداي-اق، مەملەكەت باسشىسى پارتيالاردىڭ سايلاۋ ءتىزىمى بويىنشا كۆوتا بولىنەتىن ازاماتتار ساناتىنىڭ ءتىزىمىن كەڭەيتۋدى ۇسىندى. جاستار مەن ايەلدەردەن بولەك، ەرەكشە قاجەتتىلىگى بار ازاماتتارعا دا كۆوتا بولىنەدى. وسىعان وراي ءتيىستى زاڭ جوبالارى ازىرلەندى.
6) جولداۋدا ادام قۇقىعىن قورعاۋشىلاردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ جانە قىلمىستىق پروتسەستى جەتىلدىرۋ ءۇشىن ناقتى شارالار قابىلداۋ قاجەتتىگى ايتىلدى. بۇدان بولەك، پوليتسيانىڭ سەرۆيستىك مودەلىنىڭ اۋقىمىن كەڭەيتۋ مىندەتى قويىلدى. ءتيىستى پيلوتتىق جوبا بيىل تابىستى اياقتالدى. كەلەسى جىلدان باستاپ بۇل جۇمىس ءتاسىلى بۇكىل ەل بويىنشا قولعا الىنادى.
7) ادام قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىل ينستيتۋتىن جان-جاقتى نىعايتۋدى جانە ءولىم جازاسىن جويۋدى كوزدەيتىن ەكى زاڭ جوباسى ازىرلەندى. بۇل – ادام قۇقىعىن قورعاۋ سالاسىنا تىڭ وزگەرىس اكەلەتىن ماڭىزدى قۇجاتتار.
مىنە، مۇنىڭ ءبارى مەملەكەت باسشىسىنىڭ ساياسي رەفورمالارعا قاتىستى باستامالارىنىڭ ءبىر پاراسى عانا. وسى باستامالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن بيىل 2 جارلىق جانە 6 زاڭ قابىلداندى.
جالپى، پرەزيدەنت ۇسىنعان بارلىق ساياسي وزگەرىستەردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن اۋقىمدى ءارى جوسپارلى جۇمىس اتقارىلۋدا. سوندىقتان، ساياسي جانە قۇقىق قورعاۋ سالاسىن جاڭعىرتۋ جۇمىسى 2022 جىلى دا جالعاسىن تابادى.
ەرلان كارين
(جازبا Facebook پاراقشاسىنان الىندى)
