"اق جول" قدپ فراكتسياسىنىڭ دەپۋتاتتارى س. ەرۋباەۆ، ا. پەرۋاشەۆ، ە. بارلىباەۆ، ب. دۇيسەنبينوۆ، ا. ابىلداەۆ، د. ەسپاەۆا، ا. جۇماباەۆا، ق. يسا، ا. ليننيك، ە. ومىرعالي، م. رامانكۇلوۆ، ع. حامزين قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى ر.ۆ. سكليارعا دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتلاى.
وسىدان ءبىر جىل بۇرىن، 2020 جىلعى 30 قاراشادا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى، يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگى، قازاقستان ماشينا جاساۋشىلار وداعى، «قاراشىعاناق پەترولەۋم وپەرەيتينگ ب.ۆ.»، «نورت كاسپيان وپەرەيتينگ كومپاني ن.ۆ.»، «تەڭىزشەۆرويل» جشس (NCOC, كپو جانە تشو) كومپانيالارى اراسىندا كەلىسىمگە قول قويىلىپ، مۇناي-گاز ماشينالارىن جاساۋدى دامىتۋدىڭ حالىقارالىق ورتالىعىن جانە جەرگىلىكتى قامتۋدى دامىتۋدىڭ تىكەلەي ينۆەستيتسيالار قورىن قۇرۋ جونىندە حابارلانعان بولاتىن.
ارينە، بۇنداي حاباردى كوپتەگەن قازاقستاندىق كاسىپكەرلەر زور ىنتامەن قارسى العان بولاتىن. ويتكەنى ولار، بۇل باستامادا، جاڭا وندىرىستەردى اشۋ، سونداي-اق جۇمىس ىستەپ تۇرعان وتاندىق وندىرۋشىلەردىڭ مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتۋ ارقىلى مۇناي-گاز سالاسى ءۇشىن تاۋارلار وندىرىسىنە لوكاليزاتسيا جاساۋ ماقساتى تۇر دەپ ەسەپتەيدى.
الايدا ءبىر جىلدان استام ۋاقىت وتە كەلە، ورتالىق پەن قوردىڭ قۇرىلۋىنا قاراماستان، اۋىز تولتىرىپ ايتاتىنداي قول جەتكىزگەن جەتىستىكتەرىن كورە الماي وتىرمىز.
بيىلعى جىلدىڭ 27 ناۋىرىزىندا «اق جول» فراكتسياسى مۇناي-گاز سالاسى بويىنشا جەرگىلىكتى قامتۋ ۇلەسىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن وسى باستامالاردىڭ نەگە بىرنەشە ايعا سوزىلعانى سەبەپتەرىن ءتۇسىندىرۋدى جانە جوبالاردىڭ ىسكە اسىرىلۋىن جەدەلدەتۋ جونىندە دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى.
ول ساۋالعا مينيسترلىك تاراپىنان ءتيىستى جاۋاپ الدىق، بىراق سول جاۋاپتا كورسەتىلگەن ناقتى ءىس-شارالار قاشان ىسكە اساتىنى كوپشىلىككە ءالى كۇنگە دەيىن انىق ەمەس.
وسى جىلدىڭ قىركۇيەك ايىندا ماشينا جاساۋشىلاردىڭ فورۋمى اياسىندا «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ توراعاسى وسى مۇناي-گاز ماشينالارىن جاساۋدى دامىتۋ ورتالىعىنىڭ قاشاننان باستاپ جۇمىسقا كىرىسەتىندىگى جونىندەگى سۇراعىنا، ورتالىق وكىلدەرى «تەك كەلەسى جىلدىڭ كوكتەمىندە ميسسيامىزدى انىقتايمىز» دەپ جاۋاپ بەرگەن.
كەلەسى جىلدىڭ كوكتەمىنە دەيىن سوزۋعا قانداي سەبەپ؟ جانە وسى ءبىز، قۇر سوزدەن، ناقتى ىسكە قاشان كوشەمىز؟
كەرىسىنشە، ولار ءبىر جىلدى بوسقا كەتىرمەي، وتاندىق وندىرۋشىلەردى تارتىپ، قانداي كومەك، قانداي قولداۋ كەرەكتىگىن ءبىلىپ، قىزۋ جۇمىس اتقارىپ جاتۋى ءتيىس.
مۇنداي ستراتەگيالىق ماڭىزى بار ماسەلەنىڭ شەشىلۋىن سوزۋ ۇلتتىق مۇددەمىزگە قايشى دەپ سانايمىز. تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 30 جىلدىق مەرەيتويىن اتاپ وتىرىپ، قازىرگى كەزدە 90-شى جىلدارى تەك جەر قويناۋىن پايدالانۋشىلاردىڭ مۇددەلەرىنە باعىتتالعان شارتتارعا، بۇگىنگى كۇنى باسقاشا كوزقاراس كەرەك سياقتى. ءتىپتى، ءۇش اسا ءىرى مۇناي ءوندىرۋشى شەتەلدىك كومپانيالارى تىكەلەي ينۆەستيتسيالار قورىنا قىرۋار قاراجات ءبولىپ وتىرعاندا، قۇرىلعان ورتالىقتىڭ مىنانداي جايباراقات ءجۇرىسى تاڭ قالدىرادى.
جۋىردا، پارلامەنت «ونەركاسىپتىك ساياسات تۋرالى» زاڭدى قابىلداپ، مەملەكەت باسشىسىنا قول قويۋعا جىبەردى. وسى زاڭعا «اق جول» فراكتسياسى، بىرقاتار كەدەرگىلەرگە قاراماستان، شەتەلدىك ءىرى جەر قويناۋىن پايدالانۋشىلاردىڭ وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەرمەن ءوزارا ءىس-قيمىلىندا وفسەتتىك ساياساتتى ىسكە اسىرۋ، كاسىپورىندارعا جاڭا ونىمگە تەحنيكالىق قۇجاتتامانى ساتىپ الۋعا جاردەمدەسۋ باعىتىندا تۇزەتۋلەر ۇسىنىپ، قولداۋعا يە بولدى. بۇل، قازىرگى ۋاقىتتا باسەكەلەستىگىمىزدى ساقتاۋ ءۇشىن وتە قاجەت ءىس.
ءبىزدىڭ ماقساتىمىز شەتەلدىك كومپانيالاردان تەك وندىرىلگەن مۇناي-گازدان سالىق الۋ ەمەس، سونىمەن قاتار ەلىمىزگە جاڭا تەحنولوگيالار اكەلۋ، يننوۆاتسيالىق ەكونوميكا قۇرۋ، ديۆەرسيفيكاتسيا جۇرگىزۋ، ءتيىستى ماماندار دايارلاۋ.
قانشاما ءبىزدىڭ جاستار شەتەلدەن جوعارى ءبىلىم الىپ كەلىپ، ەلىمىزدەن جۇمىس تاپپاي، ناتيجەسىندە، قايتادان شەتەلگە كەتۋگە ءماجبۇر.
مۇناي-گاز سالاسىندا قۇرىلعان ماشينا جاساۋدى دامىتۋ ورتالىعىنىڭ ماقساتى – ءىرى جەر قويناۋىن پايدالانۋشى وپەراتورلاردى رەسپۋبليكانىڭ ماشينا جاساۋ سالاسىمەن بايلانىستىرا وتىرىپ، وسى سالادا جەرگىلىكتى كاسىپكەرلەردىڭ بىلىكتىلىگى مەن القۋاتىن دامىتۋ.
سوندىقتان، وسىنداي ورتالىقتىڭ قىزمەتى ەلىمىزدىڭ ستراتەگيالىق دامۋىنا ماڭىزى زور بولعاندىقتان، ورتالىقتىڭ جۇمىسىن ۇدەتۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيمىز.
«اق جول» فراكتسياسى بۇرىن كوتەرگەن دەپۋتاتتىق ساۋالىنا ناقتى جاۋاپ الا الماعاندىقتان، كەلەسى سۇراقتاردى قايتالاپ قويادى:
- مۇناي-گاز ماشينا جاساۋدى دامىتۋ جونىندەگى حالىقارالىق ورتالىقتىڭ ناقتى جوبالارعا كوشۋ مەرزىمدەرى مەن باعىتتارى، ونى قارجىلاندىرۋ ءۇشىن شەتەلدىك ينۆەستورلار جوسپارلانعان قاراجات كولەمى تۋرالى;
- جەرگىلىكتى قامتۋدى دامىتۋ ءۇشىن تىكەلەي ينۆەستيتسيا قورىنىڭ قاراجاتى قانداي باعىتتارعا، قالاي جۇمسالاتىندىعى تۋرالى;
- پوتەنتسيالدى كومپانيانى تاڭداۋ جانە جەرگىلىكتى قامتۋ ساياساتىن دامىتۋ جۇمىستارىن قالاي جۇزەگە اسىرىلاتىنى جايلى اقپارات جولداۋىڭىزدى سۇرايدى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
