"Sheteldik iri munaı-gaz kompanııalary ulttyq múddemizge saı qyzmet etýi kerek"

2654
Adyrna.kz Telegram

"Aq jol" QDP frakııasynyń depýtattary S. Erýbaev, A. Perýashev, E. Barlybaev, B. Dúısenbınov, A. Ábildaev, D. Espaeva, A. Jumabaeva, Q. Isa, A. Lınnık, E. Ómirǵalı, M. Ramankulov, Ǵ. Hamzın Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstrdiń Orynbasary R.V. Sklıarǵa depýtattyq saýal joldady, dep habarlaıdy "Adyrna" ulttyq portlay. 

Osydan bir jyl buryn, 2020 jylǵy 30 qarashada Qazaqstan Respýblıkasynyń Energetıka mınıstrligi, Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrligi, Qazaqstan mashına jasaýshylar odaǵy, «Qarashyǵanaq Petroleým Opereıtıng B.V.», «Nort Kaspıan Opereıtıng Kompanı N.V.», «Teńizshevroıl» JShS (NCOC, KPO jáne TShO) kompanııalary arasynda kelisimge qol qoıylyp, munaı-gaz mashınalaryn jasaýdy damytýdyń halyqaralyq ortalyǵyn jáne jergilikti qamtýdy damytýdyń tikeleı ınvestıııalar qoryn qurý jóninde habarlanǵan bolatyn.

Árıne, bundaı habardy kóptegen qazaqstandyq kásipkerler  zor yntamen qarsy alǵan bolatyn. Óıtkeni olar, bul bastamada, jańa óndiristerdi ashý, sondaı-aq jumys istep turǵan otandyq óndirýshilerdiń múmkindikterin keńeıtý arqyly munaı-gaz salasy úshin taýarlar óndirisine lokalızaııa jasaý maqsaty tur dep esepteıdi.

Alaıda bir jyldan astam ýaqyt óte kele, Ortalyq pen Qordyń qurylýyna qaramastan, aýyz toltyryp aıtatyndaı qol jetkizgen jetistikterin kóre almaı otyrmyz.

Bıylǵy jyldyń 27 naýyryzynda «Aq jol» frakııasy munaı-gaz salasy boıynsha jergilikti qamtý úlesin arttyrýǵa múmkindik beretin osy bastamalardyń nege birneshe aıǵa sozylǵany sebepterin túsindirýdi jáne jobalardyń iske asyrylýyn jedeldetý jóninde depýtattyq saýal joldady.

Ol saýalǵa mınıstrlik tarapynan tıisti jaýap aldyq, biraq sol jaýapta kórsetilgen naqty is-sharalar qashan iske asatyny kópshilikke áli kúnge deıin anyq emes.

Osy jyldyń qyrkúıek aıynda mashına jasaýshylardyń forýmy aıasynda «Aq jol» demokratııalyq partııasynyń tóraǵasy osy munaı-gaz mashınalaryn jasaýdy damytý ortalyǵynyń qashannan bastap jumysqa kirisetindigi jónindegi suraǵyna, ortalyq ókilderi «tek kelesi jyldyń kókteminde mıssııamyzdy anyqtaımyz» dep jaýap bergen.

Kelesi jyldyń kóktemine deıin sozýǵa qandaı sebep? Jáne osy biz, qur sózden, naqty iske qashan kóshemiz?

Kerisinshe, olar bir jyldy bosqa ketirmeı, otandyq óndirýshilerdi tartyp, qandaı kómek, qandaı qoldaý kerektigin bilip, qyzý jumys atqaryp jatýy tıis.

Mundaı strategııalyq mańyzy bar máseleniń sheshilýin sozý ulttyq múddemizge qaıshy dep sanaımyz. Táýelsizdigimizdiń 30 jyldyq mereıtoıyn atap otyryp, qazirgi kezde 90-shy jyldary tek jer qoınaýyn paıdalanýshylardyń múddelerine baǵyttalǵan sharttarǵa, búgingi kúni basqasha kózqaras kerek sııaqty. Tipti, úsh asa iri munaı óndirýshi sheteldik kompanııalary tikeleı ınvestıııalar qoryna qyrýar qarajat bólip otyrǵanda, qurylǵan ortalyqtyń mynandaı jaıbaraqat júrisi tań qaldyrady.

Jýyrda, Parlament «Ónerkásiptik saıasat týraly» zańdy qabyldap, Memleket basshysyna qol qoıýǵa jiberdi. Osy zańǵa «Aq jol» frakııasy, birqatar kedergilerge qaramastan, sheteldik iri jer qoınaýyn paıdalanýshylardyń otandyq taýar óndirýshilermen ózara is-qımylynda ofsettik saıasatty iske asyrý, kásiporyndarǵa jańa ónimge tehnıkalyq qujattamany satyp alýǵa járdemdesý baǵytynda túzetýler usynyp, qoldaýǵa ıe boldy. Bul, qazirgi ýaqytta básekelestigimizdi saqtaý úshin óte qajet is.

Bizdiń maqsatymyz sheteldik kompanııalardan tek óndirilgen munaı-gazdan salyq alý emes, sonymen qatar elimizge jańa tehnologııalar ákelý, ınnovaııalyq ekonomıka qurý, dıversıfıkaııa júrgizý, tıisti mamandar daıarlaý.

Qanshama bizdiń jastar shetelden joǵary bilim alyp kelip, elimizden jumys tappaı, nátıjesinde, qaıtadan shetelge ketýge májbúr.

Munaı-gaz salasynda qurylǵan mashına jasaýdy damytý ortalyǵynyń maqsaty – iri jer qoınaýyn paıdalanýshy operatorlardy Respýblıkanyń mashına jasaý salasymen baılanystyra otyryp, osy salada jergilikti kásipkerlerdiń biliktiligi men álqýatyn damytý.

Sondyqtan, osyndaı ortalyqtyń qyzmeti elimizdiń strategııalyq damýyna mańyzy zor bolǵandyqtan, Ortalyqtyń jumysyn údetý kerek dep esepteımiz.

«Aq jol» frakııasy buryn kótergen depýtattyq saýalyna naqty jaýap ala almaǵandyqtan, kelesi suraqtardy qaıtalap qoıady:

- munaı-gaz mashına jasaýdy damytý jónindegi halyqaralyq ortalyqtyń naqty jobalarǵa kóshý merzimderi men baǵyttary, ony qarjylandyrý úshin sheteldik ınvestorlar josparlanǵan qarajat kólemi týraly;

- jergilikti qamtýdy damytý úshin tikeleı ınvestıııa qorynyń qarajaty qandaı baǵyttarǵa, qalaı jumsalatyndyǵy týraly;

- potenıaldy kompanııany tańdaý jáne jergilikti qamtý saıasatyn damytý jumystaryn qalaı júzege asyrylatyny jaıly aqparat joldaýyńyzdy suraıdy.

"Adyrna" ulttyq portaly

Pikirler