زەينەپ اپاي احمەتوۆا (“تورتاياقتى” دەپۋتاتتىڭ اۋزىن جاباتىن كىسى):
“حيدجاپ – ارابتاردان كەلگەن تۇمشا.
ولاردىڭ ءوزى مۇسىلمان ءدىنىن قابىلداعانعا دەيىن حيدجاپ كيگەن. ياعني، حيدجاپ – ولاردىڭ تاريحي ۇلتتىق كيىمى. دالاسى – ءشول، ۇنەمى قۇم بوراپ تۇراتىن بولعاندىقتان، ولاردىڭ ايەلدەرى كوزدەرىن عانا قالدىرىپ، تۇمشالانىپ كيىنەتىن بولعان. ال، ونى ءبىز حيدجاپ كيمەگەن مۇسىلمان ەمەس دەپ، بىرەۋدىڭ قاڭسىعىن تاڭسىق كورىپ ءجۇرمىز. قۇداي-اۋ، شاشىڭدى جاۋىپ جۇرگىڭ كەلسە، نەگە كيمەشەك كيمەسكە. قازاق ايەلدەرىنىڭ كيمەشەگىنە تەڭ كەلەر كيىم بار ما؟! ول دەنساۋلىققا دا پايدالى بولعان. قازىر جادىگەرگە اينالعان كيمەشەكتى الىپ قاراڭىز… الدىڭعى ءوڭىرى كىندىكتەن تومەن تۇسەدى جانە بىرنەشە قابات كەستەلەنگەن.
ياعني، ومىراۋدى جاۋىپ تۇرادى، توسكە سۋىق وتكىزبەيدى. ارتى ءۇشبۇرىشتالىپ كەلەدى دە، تىلەرسەككە دەيىن توگىلىپ تۇرادى. بەلدى سۋىقتان قورعايدى. مەن جاستاردىڭ ورتاسىندا كوپ بولامىن. اتانىڭ اماناتىن جاستارعا جەتكىزگىم كەلەدى.
بىزدەگى حيدجاپ كيگەندەر – اداسقاندار.
ال، مۇسىلماندىقتىڭ ايعاعى – تۇمشالانعان حيدجاپ، قاۋعاداي ساقال ەمەس، جۇرەكتەگى يمان.
بالاعىن كەسكەندەردە، ساقالى وسكەندەردە ەمەس، اللانى جۇرەگىنە قوندىرعانداردا عانا يمان بار.
الگىندەي پيعىلداعىلاردىڭ بارلىعى – يسلامدى ىشتەن ءىرىتۋدى، قازاقتى قادىر-قاسيەتىنەن ايىرۋدى ماقسات ەتكەن ءدىنسىزدەردىڭ اعىمى. ولار ءبىزدىڭ سالت-ءداستۇرىمىزدى ارابتاردا جوق دەيدى دە، بار اسىلىمىزدى حارام سانايدى. مىسالى، ولار ايتادى اكەڭە اس بەرمە، كەلىندەر سالەم سالماسىن، ولگەن ادامدى سول زاماتتا جەرلە دەيدى.
ارابتاردىڭ ولگەن ادامدى سول زاماتتا جەرلەيتىنى جەرى ىستىق، ءمايىت شىدامايدى. ال، ءبىزدىڭ داستۇرىمىزدە جان-جاقتاعى اعايىن-تۋىسىن كۇتەتىن ءۇردىس بار. كەلىپ، كوڭىلى سۋىسىن، ءبىر ۋىس توپىراعىن سالسىن دەيدى. سول ارقىلى ءار ادام ءوزىنىڭ دە اجالدى ەكەنىن، مىناۋ ءومىردىڭ جالعان ەكەندىگىن تۇيسىنەدى”.
سۇxباتتاسقان: ەرسىن مۇسابەك
elana.kz
