ەلباسىنىڭ باستاماسىمەن تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا جاستار ماسەلەسى جۇيەلى تۇردە شەشىلىپ كەلدى، ونىڭ جالعاسى رەتىندە 2019 جىل «جاستار جىلى» دەپ اتالىپ ءوتتى. تاياۋدا قاسىم-جومارت توقاەۆ جاستار ساياساتىنا ارنالعان «تاۋەلسىزدىك ۇرپاقتارى» اتتى ءبىرتۇتاس ۇلتتىق جوبا ازىرلەۋدى تاپسىردى. بىلتىر ۆولونتەر جىلىن ابىرويمەن اتقارىپ شىقتىق. پرەزيدەنتتىڭ كادرلىق رەزەرۆى جاساقتالدى. بيىل جەرگىلىكتى مەملەكەتتىك ورگانداردى باعالاۋ كورسەتكىشىنە «جاستاردىڭ دامۋ يندەكسى» قوسىلادى. وسىنىڭ ءوزى كەيىنگى كەزدە جاستاردى قولداۋعا ەرەكشە نازار اۋدارىلا باستاعانىن اڭعارتسا كەرەك.
جاس تاۋەلسىز مەملەكەت ءۇشىن جاستار ساياساتىن قالىپتاستىرۋ ماڭىزدى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى ەدى. جاس مامانداردى دايارلاۋ، ولاردى وقىتاتىن ۇلتتىق مەكتەپتەر مەن جوو اشۋ، جاستارعا الەۋمەتتىك جاعىنان كومەك كورسەتۋ، ولاردىڭ رۋحاني-مادەني قۇندىلىقتارىن بايىتۋ مەملەكەتتىڭ ماڭىزدى ساياساتىنىڭ بىرىنە اينالدى.
قازاقستاندا جاستار ساياساتىن باسقارۋ سالاسىندا ءار ءتۇرلى تاسىلدەر قولدانىلدى. 1991 جىلى جاستار ىستەرى، دەنە شىنىقتىرۋ جانە سپورت جونىندەگى كوميتەت قۇرىلدى. كەيىننەن سول كوميتەت قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جاستار ىستەرى جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميتەتى بولىپ قايتا قۇرىلدى. جەرگىلىكتى جەرلەردە، بارلىق وبلىستاردا، كوپتەگەن قالالار مەن اۋدانداردا جاستار ىستەرى جونىندەگى كوميتەتتەر قۇرىلدى. بىرقاتارى باسقا مەملەكەتتىك قۇرىلىمدارمەن بىرىكتىرىلدى نەمەسە اكىمشىلىكتەردىڭ قۇرامىنا كىردى. 1991 جىلدىڭ ماۋسىمىندا العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ «قازاق سسر-ىندەگى مەملەكەتتىك جاستار ساياساتى تۋرالى» زاڭ قابىلداندى. 1993 جىلى جاستار ىستەرى جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميتەت پەن تۋريزم، دەنە شىنىقتىرۋ جانە سپورت مينيسترلىگى تاراتىلىپ، ولاردىڭ ورنىنا بىرىڭعاي ورگان قۇرىلدى. بۇل جاڭا قۇرىلعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جاستار ىستەرى، تۋريزم جانە سپورت مينيسترلىگى ەدى.
ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العان تۇستان باستاپ، «جاستار ساياساتى» تۋرالى زاڭ بىرنەشە مارتە قابىلداندى. 1991, 1996, 2002, 2004 جىلدار ىشىندە «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى مەملەكەتتىك جاستار ساياساتى تۋرالى» زاڭ جاڭارتىلىپ وتىردى. 2015 جىلدىڭ اقپان ايىندا «مەملەكەتتىك جاستار ساياساتى تۋرالى» جاڭا زاڭ قابىلداندى. وسىنىڭ ناتيجەسىندە جاستاردى ءوز ۇيىمدارىنىڭ، كونسۋلتاتيۆتىك-كەڭەسشى ورگانداردىڭ جانە ولاردىڭ ءوزىن-ءوزى باسقارۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتىنە ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى مەن ەڭبەك ۇجىمدارىنا تارتۋ زاڭ جۇزىندە بەكىتىلدى.
جاستاردىڭ ساناسىنداعى «قۇندىلىقتار» ۇعىمىن دۇرىس قالىپتاستىرۋ ەلدىڭ بولاشاعىن ايقىندايتىن فاكتورلاردىڭ قاتارىنا جاتادى. ادامزات وركەنيەتىنىڭ بۇگىنى مەن بولاشاعى كوپ جاعدايدا جاستاردىڭ الەۋمەتتىك بەلسەندىلىگىنە قاتىستى بولاتىنى داۋسىز. سوندىقتان جاستاردىڭ جەتىلۋىنىڭ ساپالىق دەڭگەيى دە، ولارعا دەگەن جاڭا كوزقاراستىڭ قالىپتاسۋى دا ءۇش بىردەي فاكتوردىڭ – جاستار بەلسەندىلىگى قالىپتاسۋىنىڭ الەۋمەتتىك-مادەني العىشارتتارى مەن جاستار ساياساتى، ونىڭ مادەني بەتبۇرىستارىنىڭ جيىنتىعىنان جانە قازىرگى كەزدەگى جاستاردىڭ بەلسەندىلىگىنىڭ الەۋمەتتىك-مادەني بولمىسىنا تاۋەلدى بولۋىمەن بايلانىستىرىلادى.
ەلىمىزدە جاستارعا مەملەكەت تاراپىنان ۇدايى جان-جاقتى قولداۋ كورسەتىلىپ كەلەدى. سوندىقتان بولار، ەلباسىنىڭ ۇنەمى جاستاردى قولداپ، جاستار ساياساتىن دامىتۋدى كوزدەيتىنى بەكەر ەمەس. جىل سايىنعى ءداستۇرلى جولداۋلارىندا جاستار ساياساتىن جەتىلدىرۋگە باعىتتالعان جۇيەلى تاپسىرمالار بەرىپ وتىراتىنى بەلگىلى، ويتكەنى جاستار قاشان دا قوعامنىڭ ءبىر بولىگى رەتىندە مەملەكەتتە ماڭىزدى ءرول اتقارادى. ماسەلەن، جاس مامانداردى اۋىلعا تارتۋ ماقساتىنداعى «ديپلوممەن اۋىلعا»، ەكونوميكالىق جانە جۇمىسپەن قامۋ باعىتىنداعى «بيزنەستىڭ جول كارتاسى»، «جۇمىسپەن قامتۋ-2020»، ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى قوسىمشا گرانتتار جانە شەتەلدە ءبىلىم الۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن «بولاشاق» حالىقارالىق ستيپەندياسى، «جاس وتباسى»، «7-20-25» باعدارلاماسى اياسىندا باسپانالى بولۋدىڭ مۇمكىندىكتەرى، جوعارى ءبىلىم الۋدىڭ قولجەتىمدىلىگى مەن ساپاسىن ارتتىرىپ، ستۋدەنت جاستاردىڭ جاتاقحاناداعى جاعدايىن جاقسارتۋ باعىتىنداعى باعدارلامالاردىڭ بارلىعى ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندە جۇزەگە اسىرىلۋدا.
سونداي-اق، بۇل قاتارعا 2014 جىلى ىسكە قوسىلعان «سەرپىن» باعدارلاماسىن ايتىپ ءوتۋ دە ورىندى بولماق. باعدارلامانىڭ ماقساتى – ەلىمىزدىڭ وڭتۇستىگىندەگى جاستاردى ماماندار تاپشىلىعىن كورىپ وتىرعان سولتۇستىك، شىعىس، ورتالىق وڭىرلەردە وقىتىپ، جۇمىسقا ورنالاستىرۋ. بۇل، ءبىر جاعىنان، جاستار اراسىنداعى جۇمىسسىزدىقتىڭ ازايۋىنا سەپتىگىن تيگىزسە، ەكىنشى جاعىندا – ورىستانعان ايماقتارعا قازاق جاستارىن جىبەرۋ ارقىلى وڭىرلەردى قازاقىلاندىرۋ ساياساتى جاتىر.
