وزبەكستاندا اعا بۋىن لاتىن الىپبيىندە، ال جاستار كيريلليتسادا وقي المايدى. سالدارىنان ساۋاتسىز ادامدار سانى كوبەيىپ كەتكەن دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى "Podrobno.uz" يۋاسىلىمىنا سىلتەمە جاساپ.
فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، نيزامي اتىنداعى تاشكەنت مەملەكەتتىك پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى گۇلنورا مانسۋروۆانىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى ءالىپبيدىڭ وزگەرۋى وزبەك ءتىلىنىڭ دامۋىندا وتە ۇلكەن كەرى اسەرىن تيگىزگەن.
ول وزبەك مەكتەبىندە وقىعان بالالار مەن جاستاردىڭ كيريلليتساداعى وزبەكشە كىتاپتاردى، گازەت-جۋرنالداردى وقىمايتىنىن اتاپ ءوتتى.
— 30 جاسقا تولعان جاستاردىڭ بارلىعى دەرلىك ورىس ءتىلىن مۇلدە بىلمەيدى. ورىس ءتىلىن بىلمەيتىندەر ەڭ قاراپايىم سوزدەردى جازۋدا كوپ قاتەلىكتەر جىبەرەدى. ويلانباستان ءسوز قالاي ايتىلسا سولاي جازادى. سوڭعى 30 جىلدا ادامدار ساۋاتسىزدانىپ، ادەبيەت تۋرالى قاراپايىم تۇسىنىكتەن دە ايرىلىپ قالعانىن ايتا كەتۋ كەرەك. بۇل، ايتپاقشى، رەسەي ازاماتتارىنا دا قاتىستى. ءبىلىم نولگە دەيىن تومەندەدى. مۇنىڭ سەبەبىن ءتۇسىندىرۋ وتە قيىن، — دەپ اتاپ ءوتتى مامان.
ول ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى مۇعالىمدەردىڭ وزدەرى ساۋاتسىز جازاتىنىن ايتتى. پروفەسسوردىڭ ايتۋىنشا، ءالىپبي رەفورماسى تىعىرىققا تىرەلگەن.
— نەگە ولار ءالىپبيدى قابىلداپ، ونى 30 جىل بۇرىن جۇزەگە اسىرمادى؟ ەشكىم ناقتى جاۋاپ تابا المايدى. نەگە ارىپتەر بىرنەشە رەت وزگەرتىلدى؟ بىراق، ءبىر ايتارىم: قازىر گازەتتەر لاتىن الىپبيىمەن شىعاتىن بولسا، ونى ەشكىم وقىمايدى. ويتكەنى گازەتتەردى نەگىزىنەن ەرەسەك ۇرپاق وقيدى. جاستار مۇلدە كيريلليتسادا ەشتەڭە وقىمايدى، — دەدى گ.مانسۋروۆا.
پروفەسسور وزبەك ءتىلىنىڭ جاڭا تەرمينولوگيالىق سوزدەردىڭ پايدا بولۋىمەن بايىعانىن اتاپ ءوتتى. ءدال سولاي كىرمە سوزدەر دە كوبەيىپ كەتكەن.
مانسۋروۆا ساۋاتتىلىقتى ارتتىرۋ جانە ءتىل دامىتۋ ءۇشىن قاجەت ارەكەتتەردى اتاپ ءوتتى. ونىڭ ىشىندە "لاتىن الىپبيىمەن باسىلعان كىتاپتار از بولعانشا، بالالارىمىز ابدەن ابدىراپ قالعانشا" كيريلل الىپبيىنەن كەتۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيدى.
— مەنىڭشە، وزبەك ءتىلىن مەڭگەرۋ وڭايىراق بولادى جانە 70 جىل ىشىندە كيريلليتسادا جازىلعان وزبەك كىتاپتارىنىڭ كوپ سانىن لاتىن تىلىنە اۋدارۋدىڭ قاجەتى جوق، — دەدى ساراپشى.
پروفەسسور وزبەك تىلىندە ءىس قاعازدار دايىنداۋداعى ماسەلەلەرگە دە توقتالدى: "كەيبىر ەلدەردە 2-3 رەسمي ءتىل بار، ولاردا ەشقانداي قيىندىق جوق. بىزدە ءالى دە تىلدەردى وقىتۋدا كوپتەگەن ماسەلەلەر كەزدەسەدى" — دەدى ول.
ايتا كەتۋ كەرەك، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە جاڭا قازاق ءالىپبيىنىڭ سوڭعى نۇسقاسى 2021 جىلى 28 قاڭتاردا تانىستىرىلدى. دەگەنمەن ءالى قولدانىسقا ەنگىزىلگەن جوق.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
