Ózbekstanda aǵa býyn latyn álipbıinde, al jastar kırıllıada oqı almaıdy. Saldarynan saýatsyz adamdar sany kóbeıip ketken dep habarlaıdy "Adyrna" ulttyq portaly "Podrobno.uz" ıýasylymyna silteme jasap.
Fılosofııa ǵylymdarynyń doktory, Nızamı atyndaǵy Tashkent memlekettik pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń professory Gúlnora Mansýrovanyń aıtýynsha, qazirgi álipbıdiń ózgerýi ózbek tiliniń damýynda óte úlken keri áserin tıgizgen.
Ol ózbek mektebinde oqyǵan balalar men jastardyń kırıllıadaǵy ózbekshe kitaptardy, gazet-jýrnaldardy oqymaıtynyn atap ótti.
— 30 jasqa tolǵan jastardyń barlyǵy derlik orys tilin múlde bilmeıdi. Orys tilin bilmeıtinder eń qarapaıym sózderdi jazýda kóp qatelikter jiberedi. Oılanbastan sóz qalaı aıtylsa solaı jazady. Sońǵy 30 jylda adamdar saýatsyzdanyp, ádebıet týraly qarapaıym túsinikten de aırylyp qalǵanyn aıta ketý kerek. Bul, aıtpaqshy, Reseı azamattaryna da qatysty. Bilim nólge deıin tómendedi. Munyń sebebin túsindirý óte qıyn, — dep atap ótti maman.
Ol bilim berý júıesindegi muǵalimderdiń ózderi saýatsyz jazatynyn aıtty. Professordyń aıtýynsha, álipbı reformasy tyǵyryqqa tirelgen.
— Nege olar álipbıdi qabyldap, ony 30 jyl buryn júzege asyrmady? Eshkim naqty jaýap taba almaıdy. Nege áripter birneshe ret ózgertildi? Biraq, bir aıtarym: qazir gazetter latyn álipbıimen shyǵatyn bolsa, ony eshkim oqymaıdy. Óıtkeni gazetterdi negizinen eresek urpaq oqıdy. Jastar múlde kırıllıada eshteńe oqymaıdy, — dedi G.Mansýrova.
Professor ózbek tiliniń jańa termınologııalyq sózderdiń paıda bolýymen baıyǵanyn atap ótti. Dál solaı kirme sózder de kóbeıip ketken.
Mansýrova saýattylyqty arttyrý jáne til damytý úshin qajet áreketterdi atap ótti. Onyń ishinde "latyn álipbıimen basylǵan kitaptar az bolǵansha, balalarymyz ábden abdyrap qalǵansha" kırıll álipbıinen ketý kerek dep esepteıdi.
— Menińshe, ózbek tilin meńgerý ońaıyraq bolady jáne 70 jyl ishinde kırıllıada jazylǵan ózbek kitaptarynyń kóp sanyn latyn tiline aýdarýdyń qajeti joq, — dedi sarapshy.
Professor ózbek tilinde is qaǵazdar daıyndaýdaǵy máselelerge de toqtaldy: "Keıbir elderde 2-3 resmı til bar, olarda eshqandaı qıyndyq joq. Bizde áli de tilderdi oqytýda kóptegen máseleler kezdesedi" — dedi ol.
Aıta ketý kerek, bizdiń elimizde jańa qazaq álipbıiniń sońǵy nusqasy 2021 jyly 28 qańtarda tanystyryldy. Degenmen áli qoldanysqa engizilgen joq.
"Adyrna" ulttyq portaly.
