«دامۋ» قورى قازاقستاندىق كاسىپكەرلەردىڭ «جاسىل ەكونوميكاعا» قوسقان ۇلەسى تۋرالى گلازگودا پاش ەتتى

2309
Adyrna.kz Telegram

«دامۋ» قورى 321,4 ملن دوللاردىڭ 118 «جاسىل» جوباسىن قولدادى دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.

«دامۋ» كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ قورى («دامۋ» قورى) كليماتتىڭ وزگەرۋى جونىندەگى بۇۇ تاراپتارىنىڭ گلازگودا وتكەن جيىرما التىنشى كونفەرەنتسياسىنا (COP26 UN ClimateChangeConference) قاتىستى. «دامۋ» قورىنىڭ باسقارما ءتورايىمى گاۋحار بۋريباەۆا 2021 جىلعى 3 قاراشادا گلازگو قالاسىندا وتكەن جاسىل ينۆەستيتسيالار جونىندەگى وتىرىستا (سايد-يۆەنتتە) سويلەگەن سوزىندە پاريج كەلىسىمى مەن بۇۇ-نىڭ كليمات وزگەرۋى تۋرالى نەگىزدەمەلىك كونۆەنتسياسىنىڭ ماقساتتارىنا قول جەتكىزۋ بويىنشا ءىس-قيمىلداردى جەدەلدەتۋ ءۇشىن قور جۇزەگە اسىرعان ءىس-شارالار تۋرالى ايتىپ بەردى.

«دامۋ»قورى ەلىمىزدىڭ «جاسىل» ەكونوميكاعا كوشۋى جانە كليماتتىڭ وزگەرۋىنە قارسى كۇرەس جونىندەگى بارلىق باستامالاردى قولدايدى. 2010 جىلدان باستاپ وڭىرلىك كاسىپكەرلىكتىڭ، ونىڭ ىشىندە «جاسىل» جوبالاردىڭ تۇراقتى جانە تەڭ ءوسىمىن قامتاماسىزەتۋ، سونداي-اق بار جۇمىس ورىندارىن قولداۋ جانە جاڭا تۇراقتى جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ ءۇشىن دايەكتى قادامدار كەشەنىن قابىلداندى. جۇرگىزىلگەن جۇمىس ناتيجەسىندە نەسيە سوماسى136,6 ملرد تەڭگە بولاتىن 118 «جاسىل» جوباعا قولداۋ كورسەتىلدى. بۇل 321,4 ملن دوللارعا تەڭ»، - دەپ اتاپ ءوتتى قور ءتورايىمى.

گاۋحار بۋريباەۆانىڭ ايتۋىنشا، قور بۇۇ تۇراقتى دامۋىنىڭ «لايىقتى جۇمىس جانە ەكونوميكالىق ءوسىم»، «كەدەيلىكتى جويۋ»، «گەندەرلىك تەڭدىك»، «كليماتتىڭ وزگەرۋىنە قارسى كۇرەس» سەكىلدى ءتورت ماقساتىنا (ودم) بىرتىندەپ قول جەتكىزىپ كەلەدى. قور وڭىرلەردە، سونداي-اق كاسىپكەر ايەلدەر اراسىندا شوك قارجىلاندىرۋعا قولجەتىمدىلىگىن كەڭەيتۋ، ينفراقۇرىلىم قۇرۋ، جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىن (جەك) جانە ءتيىمدى ەنەرگيا  تەحنولوگيالارىن پايدالانۋدى قولداۋ جونىندەگى باعدارلامالاردى جۇزەگە اسىرادى.

قور قازاقستاندا العاش رەت بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ دامۋ باعدارلاماسى (بۇۇدب) مەن احقو جاسىل قارجى ورتالىعىنىڭ قولداۋىمەن استانا حالىقارالىق قارجى ورتالىعىنىڭ (AIX) بيرجاسى ارقىلى ءتيىستى جوبالار ءۇشىن ينۆەستيتسيالار تارتتى. بۇل شىعارىلىم International Capital Market Association (ICMA) قاعيداتتارىنا سايكەس جۇزەگە اسىرىلدى.

2020 جىلدىڭ تامىزىندا جۇزەگە اسىرىلعان بۇل باستامانى حالىقارالىق قاۋىمداستىق جوعارى باعالادى. 2021 جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا«دامۋ» قورى قازاقستان ءۇشىن «جاسىل» وبليگاتسيالاردى دەبيۋت رەتىندە شىعارعانى ءۇشىن Climate BondsInitiative حالىقارالىق ۇيىمىنىڭ «جاسىل» نارىقتىڭ پيونەرى» نوميناتسياسى بويىنشا بەدەلدى سىيلىعىن الدى.

«دامۋ» كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ قورى» بۇۇدب جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتىمەن بىرلەسىپ، جاھاندىق ەكولوگيالىق قوردىڭ (جەق) قارجىلىق قولداۋىمەن تاعى ەكى جوبا بويىنشا جۇمىس ىستەيدى. ول: «تومەن كومىرتەكتى دامۋعا ارنالعان تۇراقتى قالالار» جانە «جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىنە ينۆەستيتسيا سالۋ تاۋەكەلدەرىن  ازايتۋ». سونىمەن قاتار، ءتيىمدى ەنەرگيامەن جەك-تە شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قولداۋدىڭ جەرگىلىكتى باعدارلامالارىن جۇزەگە اسىرۋدى جوسپارلاپ وتىر. سونداي-اق، «جاسىل» جوبالاردى «دامۋ» قورى «بجك-2025» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا دا قولدايدى.

كليماتتىڭ وزگەرۋىنە قارسى كۇرەس پەن وعان بەيىمدەلۋگە، جاھاندىق تەمپەراتۋرا ءوسىمىن تسەلسي ولشەمى بويىنشا 1,5 گرادۋسقا دەيىن تومەندەتۋگە، سونداي-اق كومىرقىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن نولگە جەتكىزۋگە قاتىستى ورتاق ماقساتقا قول جەتكىزۋ ءۇشىن «دامۋ» قورى جەك-كە ينۆەستيتسيا سالۋدى دا ىنتالاندىرادى.

وسى ماقساتتا «دامۋ» قورى «جاسىل» جوبالاردى قولداۋ جانە «جاسىل» وبليگاتسيالار شىعارۋ ءۇشىن حالىقارالىق قارجى ينستيتۋتتارىنان قاراجات تارتۋ بويىنشا جۇمىستى جالعاستىرۋدى، جەتەكشى حالىقارالىق رەيتينگتىك اگەنتتىكتەن ESG رەيتينگىن الۋدى، شوب-تىڭ جاسىل جوبالارىن قولداۋدى ارتتىرۋ بويىنشا مەملەكەتتىك باعدارلامالارعا وزگەرىستەر ەنگىزۋدى جوسپارلاپ وتىر. سونداي-اق، ەلەكتروموبيلدەرگە كوشۋ ءۇشىن ليزينگ كومپانيالارىن قولداۋ جوسپارلانۋدا. «دامۋ» قورى تدم قاعيداتتارىن ءوز قىزمەتىنىڭ بارلىق سالالارىنا ەنگىزىپ، شوب-تى تۇراقتى دامىتۋدى قارجىلاندىرۋ بويىنشا بىرقاتار جاڭا جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋدى جوسپارلاپ وتىر.

جالپى العاندا، «دامۋ»قورى 2021-2024 جىلدارعا ارنالعان «جاسىل كوپىر» سەرىكتەستىگىن ىلگەرىلەتۋ، ەلدىڭ ەنەرگيا بالانسىنداعى جەك ۇلەسىن 2030 جىلعا قاراي 15%-عا دەيىن جەتكىزۋ جانە 2060 جىلعا قاراي ەلدەگى كومىرتەگى بەيتاراپتىعىنا قول جەتكىزۋ جونىندەگى ۇلتتىق ءىس-شارالار جوسپارىن جۇزەگە اسىرۋعا ۇلەس قوسۋعا نيەتتى.

 

«بجك-2025» اياسىندا شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ ءتيىمدى ەنەرگيا سالاسىنداعى جوبالارىن قولداۋ

وسى باعدارلاما بويىنشا جەكە كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىنىڭ جالپى سوماسى 134,2 ملرد تەڭگە (315,7 ملن دوللار) بولاتىن 88 «جاسىل» جوباسى قولداۋ تاپتى. وسى جوبالاردىڭ بارلىعى – عاسىردىڭ ورتاسىنا قاراي سو2 قالدىعىن نولگە جەتكىزۋ مەن جاھاندىق جىلىنۋدى 1,5 گرادۋس دەڭگەيىندە ۇستاپ تۇرۋعا جاسالعان قادام.

«دامۋ» قورى اتموسفەراعا سو2 ۇشقىندارىن ازايتاتىن بىرقاتار جوبالاردى قولدايدى. مىسالى، نۇر-سۇلتان قالاسىنداعى «LedSystemMedia» جشس ەنەرگيا ۇنەمدەيتىن جارىق بەرۋ قۇرالدارىن شىعارادى، قاراعاندىلىق «كارنەد» جشس جىلۋ ەنەرگياسىن وندىرەدى، قوستاناي وبلىسىنىڭ «ادال-ي» جشس وبەكتىلەرگە كەشەندى قىزمەت كورسەتۋمەن اينالىسادى، ال اتىراۋ وبلىسىنىڭ ماناش اۋىلىنداعى «ۆەتروەنەرگوتەحنولوگيا» جشس ەكىنشى جەل ەلەكتر ستانتسياسىن سالۋ جانە پايدالانۋ جونىندەگى جوبانى جۇزەگە اسىرۋدا.

«قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ، «دامۋ» قورى مەن قازاقستان حالىق بانكىنىڭ قولداۋىنىڭ ارقاسىندا ءبىزدىڭ جوبامىزدى جۇزەگە اسىرۋ مۇمكىن بولدى. ءبىز جاڭارتىلاتىن ەنەرگەتيكا سالاسىندا كومىرتەگى وتىنىنان باس تارتۋ جولىنداعى دۇنيەجۇزىلىك قوزعالىستىڭ ءبىر بولىگى بولعانىمىزعا قۋانامىز»،- دەدى «ۆەتروەنەرگوتەحنولوگيا» جشس ديرەكتورى ۆلاديمير يۆانوۆ.

«بجك-2025»باعدارلاماسى اياسىندا قولداۋ تاپقان جەك جوبالارىنىڭ اراسىندا گيدرو جانە جەل ەلەكتر ستانتسيالارىن سالۋ ءىسىن ەرەكشە اتاپ وتۋگە بولادى. الماتى وبلىسىنىڭ تەكەلى قالاسىنداعى شاجا وزەنىندەگى سۋ ەلەكتر ستانتسياسى پايدالانۋعا بەرىلەدى.

جەل ەلەكتر ستانتسياسىنىڭ قۇرىلىسىن اقمولا وبلىسىنىڭ ەرەيمەنتاۋ قالاسىنىڭ ماڭىندا «Golden Energy Corp» جشس جۇزەگە اسىرىپ جاتىر. جوبا جەرگىلىكتى جەردەگى قورشاعان ورتاعا تيەتىن ەكولوگيالىق زياندى ازايتۋعا ۇلەس قوسۋعا ارنالعان.

«جەل ەلەكتر ستانتسيالارى قۋات كوزىن ءداستۇرلى كومىر ەلەكتر ستانتسيالارىنىڭ ورنىن باسادى.وسىلايشا اتموسفەراعا كومىرقىشقىل گازىنىڭ تارالۋىن ازايتادى. كومپانيا جيىرما ادام ءۇشىن قوسىمشا جۇمىس ورنىن اشتى، سونداي-اق ءبىز بيۋدجەتكە سالىق تولەيمىز جانە ەرەيمەنتاۋ اۋدانى تۇتىناتىن ەنەرگيانى وندىرەمىز»، - دەدى «GoldenEnergyCorp» جشس ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى دانيار سەيتەنوۆ.

 

جەق قارجىلاندىراتىن بۇۇدب جوبالارى اياسىندا شوب ەنەرگيا ءتيىمدى جوبالارىن قولداۋ

2017 جىلدىڭ سوڭىندا ىسكە قوسىلعان «تومەن كومىرتەكتى دامۋعا ارنالعان تۇراقتى قالالار» جوباسى اياسىندا جىلۋمەن جابدىقتاۋ، سۋمەن جابدىقتاۋ، قوعامدىق عيماراتتاردى، كوپپاتەرلى ۇيلەردى پايدالانۋ، قالالىق تازارتۋ جۇيەلەرى، جارىقتاندىرۋ جانە ت.ب قالالىق ينفراقۇرىلىم سەكتورلارى جاڭعىرتىلۋدا. مۇنداي جوبالاردى قولداۋعا بولىنگەن جالپى بيۋدجەت شامامەن 2,05 ملرد تەڭگەنى (4,8 ملن دوللارعا بالاما) قۇرايدى.وسى باعدارلاما ىسكە قوسىلعان ساتتەن باستاپ وسى ۋاقىتقا دەيىن100-دەن استام كومپانياعا قولداۋ كورسەتىلدى. ولاردىڭ قازاقستان اۋماعى بويىنشا جوبالاۋ، سالۋ جانە پايدالانۋ بەلسەندى كەزەڭىندە تۇرعان  38 جوباسى بار.

بۇۇدب-جەق-تىڭ بارلىق جوعارى تالاپتارىنا سايكەس كەلگەن كومپانيالاردىڭ ءبىرى «كىزىلوردا» جشس بولدى. بۇل كومپانيا ءمجا مەحانيزمىن پايدالانا وتىرىپ، قىزىلوردا وبلىسى شيەلى كەنتىندەگى 7 مەكتەپتە، وقۋشىلار ۇيىندە جانە مادەنيەت ۇيىندە جىلۋمەن جابدىقتاۋ جۇيەلەرىن جاڭعىرتتى; كومىرمەن جانە ديزەل وتىنىمەن جۇمىس ىستەيتىن جىلۋ جۇيەسى تابيعي گازبەن جۇمىس ىستەيتىن جابدىققا اۋىستىرىلدى.«بۇۇدب-جەق، قازاقستان ۇكىمەتى جانە «دامۋ» قورى سياقتى قوماقتى قولداۋشىلارى بار، سۋبسيديالاۋ مەرزىمدەرى ناقتى جازىلعان شوب ءۇشىن مۇنداي جوبالار ودان دا كوپ قاجەت»،-دەيدى «قىزىلوردا جمك» جشس ديرەكتورى تەمىرحان الىمقۇلوۆ.

 

ەلدەگى العاشقى «جاسىل» وبليگاتسيالار

«TK SOLAR» جشس «جاسىل» وبليگاتسيالار شىعارۋ ارقىلى «دامۋ» قورى تارتقان 180 ملن تەڭگە (423 مىڭ دوللار) قولداۋ الدى. دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ «جاسىل» وبليگاتسيالاردىڭ اسەرىنە 10 جىلدىق شولۋ بويىنشا ەسەبىنە سايكەس، مۇنداي بوندتار كليماتتىڭ وزگەرۋ پروبلەمالارى جايلى حاباردارلىق دەڭگەيىن ارتتىردى جانە ينۆەستورلارعا كاپيتالدى سەنىمدى ينۆەستيتسيالاۋدى جۇزەگە اسىرۋ ارقىلى كليمات ماسەلەلەرىن شەشۋگە ىقپال ەتۋگە مۇمكىندىك بەردى. دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ العاشقى «جاسىل» بوندتارى 2008 جىلى شاعىرالدى. «جاسىل» ينۆەستيتسيالار نارىعىنىڭ دامۋىنا بايلانىستى قارجى قۇرالىنا سۇرانىس وسۋدە.

«TK SOLAR» جشس تۇركىستان قالاسىنىڭ ماڭىندا جالپى قۋاتى 1مۆت بولاتىن كۇن ەلەكتر ستانتسياسىن سالادى. جوبانىڭ نەگىزگى ماقساتى - جەرگىلىكتى بيزنەس ءۇشىن «جاسىل» ەلەكتر ەنەرگياسىن جەتكىزۋ. ۇكىمەتتىڭ قالانى دامىتۋ جونىندەگى جوبانى بەكىتۋىنە بايلانىستى، وسى ءوڭىردى ەلەكتر ەنەرگياسىمەن قامتاماسىز ەتۋ – پايدالى ءىس بولىپ سانالادى. حالىق سانىنىڭ 2020 جىلعى 176 مىڭ ادامنان 2050 جىلى 500 مىڭعا دەيىن ۇلعايۋىمەن قاتار، شاعىن جانە ورتا بيزنەس سانى دا ارتادى دەپ بولجانۋدا. بۇل فاكتور ەلەكتر ەنەرگياسىنا تۇراقتى سۇرانىسقا ىقپال ەتەتىن بولادى.

«جاسىل» جوبالاردى قارجىلاندىرۋ – قازىرگى ۇرپاقتىڭ سۇرانىسىن قاناعاتتاندىرۋ بولاشاق ۇرپاقتىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە نۇقسان كەلتىرمەيتىندەي ەتىپ ەلدى دامىتۋعا ۇمتىلۋدان تۋعان ارەكەت. مۇنداي جوبالاردى قارجىلاندىرۋ قازاقستاننىڭ 2050 جىلعا دەيىنگى دامۋ ستراتەگياسىندا بەلگىلەنگەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «جاسىل ەكونوميكاعا» كوشۋى جونىندەگى ۇكىمەتتىك تۇجىرىمداما اياسىندا جۇزەگە اسىرىلادى جانە بۇۇ-نىڭ كليماتتىڭ وزگەرۋى تۋرالى نەگىزدەمەلىك كونۆەنتسياسى مەن پاريج كەلىسىمىنە ساي كەلەدى.

 

«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.

پىكىرلەر