توبىر حالىق ەمەس
1.توبىردى ماداق ارقىلى ەرتۋ.كوپ ادامدار ءومىر بويى الدەكىمنىڭ اۋىزىنان، الدەقانداي ماداق ەستۋدى كۇتىپ جۇرەدى. ءسىز سول ادامنىڭ ەستىگىسى كەلەتىن ماداعىن تاۋىپ ايتساڭىز، ول ءسىزدىڭ ادال مۇريتىڭىزگە اينالادى. سىزدەن ەستىگەن ماداق باسقالار ونى بالتالاسا دا ءسىزدىڭ قاسىڭىزدان كەتىرمەيدى.
2.توبىردى دۇنيە ارقىلى تاۋەلدى ەتۋ. قيىنشىلىق كورىپ، كۇنىن كورە الماي جۇرگەندەرگە ارقار جالاق ءبىر نارسە ۇسىنۋ. ،،قۇلقىن قۇستى تورعا تۇسىرەدى".
3.توبىردى ءۇمىت ارقىلى تاۋەلدى ەتۋ. الىس بولاشاقپەن الدارقاتۋ. ءبىزدىڭ جۇلدىزىمىز جاناتىن ءسات كەلە جاتىر دەگەن ەرتەگىگە سەندىرۋ. ولارعا ويلاپ تاۋىپ، دارەجە ۇلەستىرۋ. ۇلەستىرگەن دارەجەڭدى قوڭىراۋلاتىپ قويۋ. ارى قاراي ءسوزىڭدى سويلەتىپ قويىپ سولاردىڭ ەسەبىنەن كۇنىڭدى كورە بەرەسىڭ. ولار سەن ءۇشىن جان بەرەتىن دايىن اسكەرگە اينالادى.
4.توبىردى تاڭقالدىرۋ وڭاي. سەنىمىنە كىرگەن توبىرعا سۋ تومەن قاراي اعادى، اسپان كوك، ءشوپ جاسىل دەسەڭ جەتىپ جاتىر. ،،بۇل راسىندا اقيقات عوي، قانداي دانىشپاندىق!" دەپ شۋ ەتە قالادى. وزگە بىرەۋلەر، بۇعان نەگە تاڭقالاسىڭدار، جۇرتتىڭ ءبارى بىلەتىن نارسە عوي دەسە، كورە الماي جاتىرسىڭدار دەگەن ساندىراقتارىن جاۋدىرادى.
5.توبىردى نيەتتەس بولعانسىپ تاۋەلدى ەتۋ. توبىردىڭ جان جاراسىن تاۋىپ، سوعان ەم ىزدەۋشى بولىپ كورىنۋ. جاۋىن قوسىلا جامانداۋ. بۇل ەشقانداي شىعىن شىعاتىن نارسە ەمەس. جاي عانا قامقور بولىپ كورىنسەڭ جەتەدى.توبىردىڭ كۇش-قۋاتىن ءوز مۇددەڭە پايدالانا بەرەسىڭ.
6.توبىردىڭ قاۋىپتىلىگى - توبىردا وتان دەگەن ۇعىم بولمايدى.ولاردا مۇددە عانا بار. كىم مۇددەسىنە جۇمىس جاساسا، مۇددەسىنە جۇمىس جاسايتىن بولىپ كورىنسە، سوعان ەرىپ كەتە بەرەدى. توبىردىڭ قورقىنىشتىلىعى - توبىر دوسپەن، قاستى اجىراتا بىلمەيدى.
مۇراتحان شوقان،
,،جاراتىلىسناما" كىتابى. 1998 جىل.
