تىرشىلىكتىڭ باسىم بولىگى تەلەفونعا بايلانعان بۇگىنگى كۇندى ونسىز ەلەستەتۋ مۇمكىن ەمەس. تەحنولوگيا توڭكەرىسىندەگى جاڭا عاسىردا تەلەفون كوپ فۋنكتسيالى ەڭ قاجەت قۇرىلعىلاردىڭ كوشىن باستادى. تەلەفوننىڭ تىلدەسۋ قۇرالى، بايلانىس تەتىگى قىزمەتىنەن بولەك سان عاجايىپ قىزمەتىن كوز كورىپ، كوڭىل سەنىپ ءجۇر. ونىڭ الەم ەلدەرىندە پايدا بولۋ تاريحى ءحىح عاسىردان باستاۋ الادى. وسى تۇستا ۇلت ۇستازى ىبىراي ءالتىنساريننىڭ مىنا ولەڭ جولدارىنا نازارىڭىزدى اۋدارامىز:
ونەر – ءبىلىم بار جۇرتتار
تاستان ساراي سالعىزدى.
ايشىلىق الىس جەرلەردەن،
كوزىڭدى اشىپ-جۇمعانشا،
جىلدام حابار العىزدى – دەگەن تارماقتارى تاڭدانتىپ، تاڭداي قاقتىرماي قويمايدى. ۇلى دالاعا زاتى تۇگىل اتى جەتپەگەن تەلەفوننىڭ بولارىن كورەگەندىگىمەن كەرەمەت بولجايدى. كەلەر ءداۋىردىڭ ءدۇبىرىن ءدوپ باسادى. شىندىعىندا، تەلەفون الىستى جاقىنداتىپ، الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنە وڭاي ەسىك اشقان بىرەگەي تەحنولوگيا جەتىستىگىنە اينالدى.
ۇيالى بايلانىس قۇرىلعىسىن ادامزاتقا العاش رەت امەريكالىق الەكساندر بەلل ەسىمدى ونەرتاپقىش فيلادەلفياداعى ەلەكتروتەحنيكالىق كورمەدە كورسەتتى. سول كەزدىڭ وزىندە-اق كوپشىلىك تاراپىنان زور قىزىعۋشىلىققا يە بولعان «سويلەيتىن تەلەگرافتىڭ» تەلەفونعا اينالۋ پروتسەسى كوپتەگەن اشىلۋلار مەن وزگەرىستەردى باستان كەشتى. ءتىپتى تەلەفوندى جارتى ساعات پايدالانۋ ءۇشىن 10 ساعات قۋاتتاۋ كەرەك بولعان دەگەن قىزىقتى دەرەكتەر بار. وسىنداي ۇزاق ىزدەنىستەن كەيىن عانا تەلەفون قالتادا الىپ جۇرۋگە ىڭعايلى فورماعا ءتۇستى.
ال ءبىزدىڭ ەلگە بايلانىستىڭ بۇل جاڭا ءتۇرى 1998 جىلى اياق باستى. قازاقستانداعى تەلەكوممۋنيكاتسيا جۇيەسى حالىقارالىق، قالاارالىق، ايماقتىق سونىمەن قاتار جەرگىلىكتى، مەكەمەلىك بايلانىستان تۇرادى. سالا زەرتتەۋشىلەرى ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدەگى العاشقى بايلانىس ستانتسياسى پەتروپاۆل قالاسىندا قۇرىلعانىنا باسىمدىق بەرەدى. ەل تەرريتورياسىندا ءبىرىنشى بولىپ بايلانىس ورناتۋعا مۇمكىندىك بەرگەن وپەراتور - GSM قازاقستان. ول بايلانىس نارىعىنداعى وزىق كومپانيا. العاشقى كەزەڭدە بايلانىس وپەراتورىنىڭ Kcell جانە Activ ساۋدا بەلگىسىمەن جۇمىس ىستەگەنى جۇرتشىلىق جادىندا بولسا كەرەك. اتالعان وپەراتورلىق بەلگىلەر رەسپۋبليكا توڭىرەگىندە 1058 قالا مەن اۋىلدا بار. قازاقستانداعى بازالىق ستانتسيالار باس-اياعى حالىقتىڭ 66 پايىزىن بايلانىسپەن قامتىپ وتىر. سونىمەن بىرگە ەل تۇرعىندارى 113 ەلدىڭ 236 وپەراتورمەن اۆتوماتتى تۇردە قارىم-قاتىناس ورناتۋعا قاۋقارلى. قازىرگى تاڭدا ازاماتتاردىڭ بايلانىس قىزمەتىن 4 كومپانيا قامتاماسىز ەتەدى.
سىمسىز بايلانىس قۇرالدارىنىڭ كەڭ قولدانىسقا يە بولۋى الەمنىڭ سوڭعى عاسىردا جەتكەن ەڭ ۇلكەن جەتىستىگى. قازاقستاننىڭ دا وسىنداي اقپاراتتىق اعىنعا ىلەسىپ، تەرەزە تەڭەستىرە الۋى زور باقىت!
ارۋجان سەيىلعازى
