قازاق سۇرمەرگەنگە ءبىر-اق اۋىز سوزبەن «قۇرالايدى كوزگە اتقان» دەپ باعا بەرەدى. اڭشىلىق اياسىنداعى بۇل تىركەستى جاۋگەرشىلىك زاماندا «قاق جۇرەكتىڭ تۇسى دەپ، ولگەن جەرىڭ وسى دەپ...» ورالىمىنا ورايلاستىرىپ، قاھارماندىق قيسىنىنا يكەمدەگەن. اناۋ قاڭقاسى كەپكەن قالماقتى قوزعاپ قايتەمىز، نەمىس فاشيستەرىمەن ارپالىستا دا «جاندى نىسانا» كوزدەگەن اتالارىمىز ەشكىمگە ەسەسىن جىبەرمەپتى، ەسەبىن تۇگەندەپتى. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ ەڭ ۇزدىك سنايپەرلەرىنىڭ تىزىمىنەن ەسىمى مەن ەرلىگىن ءوز جۇرتىمىز بىلە بەرمەيتىن قازاقتاردىڭ مول ۇشىراسۋى – سونىڭ ايعاعى. وسىنداي سايىپقىراندارىمىزدىڭ ءبىرى – وپتيكالى ۆينتوۆكاسىمەن 143 دۇشپاننىڭ (ودان دا كوپ بولۋى ءتيىس), ونىڭ ىشىندە 12 سنايپەردىڭ كوزىن جويعان، ورىس زەرتتەۋشىلەرى «ەردىڭ ەرى»، «داڭقتى مەرگەن»، «عاجايىپ قازاق سنايپەرى» دەپ اسپەتتەگەن جۇمان ەسىركەپوۆ ەدى.
ەلەڭدەگەن ەل قۇلاعى سوۆينفورمبيۋرونىڭ 1944 جىلعى 7 ماۋسىمداعى، سوعىستىڭ 1082-ءشى كۇنگى شۇعىل اقپارىنان مىنانى ەستىدى:
«ۆيتەبسك قالاسىنىڭ سولتۇستىك-باتىس جاعىندا گيتلەرشىلەردىڭ ءۇش توبى ءبىزدىڭ اسكەري بەكىنىسىمىزگە شابۋىل جاسادى. قيان-كەسكى ۇرىستىڭ ناتيجەسىندە جاۋ كەيىن شەگىندى. شايقاس الاڭىندا 60 جاۋ ولىگى قالدى.
ن. ءبولىمىنىڭ مەرگەندەرى ستارشينا الەكسەي رۋساكوۆ پەن اعا سەرجانت دجۋمان ەسيركەەۆ (دۇرىسى – جۇمان ەسىركەپوۆ) ءبىر كۇننىڭ ىشىندە 8 نەمىستى ءولتىردى. قىزىلارمياشى مەرگەن شۋمباسوۆ التى كۇن ىشىندە قارسىلاستىڭ 13 سولداتىنىڭ كوزىن جويدى».
بۇل – توعىز اي بويىنا ۆيتەبسك قالاسى قولدان-قولعا ءوتىپ تۇرعان تەكەتىرەس تۇس بولاتىن. كۇننەن-كۇنگە كۇيى كەتىڭكىرەپ، كۇشى كەمىگەنىمەن، سوعىس تاعدىرىنىڭ شەشىلەر ءساتىن سۋىت سەزىنگەن نەمىستەر وسى ارادا اينالا قورعانىس شەبىن قۇرىپ جاتىپ الدى. كوكتەگىنى كۇڭىرەنتىپ، جەردەگىنى جايپاۋعا ءازىر كۇللى اسكەري الەۋەتىن، قۋاتتى قارۋىن ءۇستى-ۇستىنە اياۋسىز ءۇيىپ-توكتى. ساپ تۇزەگەن ساربازىنىڭ ءوزى 2 ميلليونعا جەتىپ جىعىلدى. ال جاۋ ارمياسىنىڭ تەگەۋرىندى «ورتالىق» توبىن تۇبەگەيلى تالقانداپ، بەلورۋسسيادان تۇگەلىمەن ءتۇرىپ تاستاۋدى جوسپارلاعان «باگراتيون» وپەراتسياسىن جۇزەگە اسىرۋعا جۇمىلدىرىلعان كەڭەس جاۋىنگەرلەرى ءۇشىن دە سىن ساعاتى تۋدى. ءومىر مەن ءولىم اراسىنداعى ايىرىققا اينالعان باتىس دۆينانىڭ ساعاسى – اتاقتى لۋچەسا وزەنىنىڭ ارناسىمەن سۋ ەمەس، قان اققانداي بولدى. ونىڭ جاعاسىندا گيتلەرشىلەردىڭ ساعىن سىندىرىپ، بەتىن قايتارىپ بارىپ، وزدەرى قىرشىننان قيىلعان، بەلگىلىسى، بەلگىسىزى بار – قىرىق مىڭنان استام ارىستاي ازاماتىمىزدىڭ سۇيەگى قالدى.
مايداندىق گازەت ج.ەسىركەپوۆتىڭ ەرلىگى تۋرالى
اۋەلدە 31-ءشى، كەيىن 43-ءشى ارميانىڭ قۇرامىنا كىرگەن سۋۆوروۆ وردەندى، قىزىل تۋلى ۆيتەبسك 251-ءشى اتقىشتار ديۆيزياسىنىڭ 927-ءشى اتقىشتار پولكىنىڭ 22 جاسار سنايپەرى، بك(ب)پ مۇشەسى جۇمان ەسىركەپوۆ بۇل قاندى قاساپتان امان شىقتى. امان شىعىپ قانا قويماي، جاۋىنگەرلىك اتاعى مەن ابىرويى اسپاندادى. ءاۋ باستا قاي جەردەن قاتە كەتكەنىن بىلمەدىك، ونىڭ فاميلياسى ورىسشا قۇجاتتار مەن تاريحي دەرەكتەردە ەسەركەەۆ، ەسەركەەۆ، يسەركەەۆ، ءتىپتى كالليگرافيالىق «ي» مەن «س» ارىپتەرىن ماعىناسىز قوسا وقىپ جىبەرگەندىكتەن، جيركەەۆ دەپ تە جازىلىپ كەتىپتى. سوندىقتان 1944 جىلدىڭ 15 ماۋسىمى كۇنى بەلگىلى مايدانگەر-ءفوتوتىلشى الەكساندر فريدليانسكي ونى 3-ءشى بەلورۋسسيا مايدانىندا جولىقتىرعان جەرىندە سۋرەتكە ءتۇسىرىپ، سيپاتتاماسىندا «تاماشا قازاق مەرگەنى جۇمان ەسيركەەۆتىڭ ءوز ۆينتوۆكاسىنىڭ نىساناسىنا ۇڭىلگەن ءساتى. ونىڭ ەسەبىندە جۇزدەن استام گيتلەرشىل بار. ءوزىنىڭ جاۋىنگەرلىك جانقيارلىعى ءۇشىن ول قىزىل تۋ جانە 3-دارەجەلى داڭق وردەندەرىمەن، «ەرلىگى ءۇشىن» مەدالىمەن ناگرادتالعان»، - دەپ جازۋى – سول الدەكىمدەر جىبەرگەن گرامماتيكالىق سالاقتىقتىڭ سالقىنى سەزىلگەنىمەن، ماقتان تۇتارلىق مالىمەت.
مايدان شەبىندە جۇمانمەن ەكى رەت كەزدەسكەن فريدليانسكي ونىڭ ءوزى تۇسىرگەن سۋرەتتەرىن اۋەلى «ليتەراتۋرنايا گازەتانىڭ» 1963 جىلعى 22 اقپانداعى، سودان سوڭ «سوۆەتسكايا تورگوۆليا» گازەتىنىڭ 1988 جىلعى 23 اقپانداعى ساندارىندا جاريالاعان. باتىردىڭ تۋعان ءىنىسى ابدۋللانىڭ بالاسى، ياعني نەمەرە ءىنىسى مىرزان ماسكەۋگە اتتانىپ، ىجداھاتتىلىعىنىڭ ارقاسىندا فوتوسۋرەت يەسىن تاۋىپ الادى. فريدليانسكي وعان بىلگەنىن بايانداپ بەرەدى. ءوز سوزىندە: «اقىن الەكساندر تۆاردوۆسكيمەن جانە جاۋىنگەر الەكسەي رۋساكوۆپەن تۇسكەن سۋرەتىن ولار الدەنە جايلى قىزۋ اڭگىمەلەسىپ تۇرعان كەزدە بىلدىرمەي وبەكتيۆكە تارتىپ العانمىن»، - دەيدى. جانە دە گازەت بەتىندە: «ول (جۇمان – ا.ش.) سونداي-اق 2-دارەجەلى داڭق وردەنىمەن ناگرادتالعان بولاتىن، بىراق ول ۋاقىتتا ءالى الىپ ۇلگەرمەگەن ەدى»، - دەپ جازادى.
ج.ەسىركەپوۆ پەن ا.رۋساكوۆ
البەتتە، الەكساندر تۆاردوۆسكي – ايگىلى «ۆاسيلي تەركين» پوەماسىنىڭ اۆتورى، ال الەكسەي رۋساكوۆ – سوۆينفورمبيۋرو حابارلاماسىندا جۇمانمەن قاتار اتالاتىن مەرگەن جىگىت ء(بىزدىڭ مالىمەتىمىز بويىنشا، ول نەمىس سنايپەرىمەن جەكپە-جەكتە باسىنان العان اۋىر جاراقاتتان «ولدىگە» سانالعان، بىراق ءتىرى قالىپ، سوعىستان سوڭ دنەپرودزەرجينسك قالاسىندا تۇرعان).
فوتوگراف فريدليانسكي مەن «كراسنوارمەيسكايا پراۆدا» مايداندىق گازەتىنىڭ ءتىلشىسى تۆاردوۆسكي ديكتور يۋري لەۆيتاننىڭ داۋسى ارقىلى اتتارى كوپشىلىككە ءماشھۇر بولعان قوس سۇرمەرگەن – ەسىركەپوۆ مەن رۋساكوۆتى ىلە-شالا ارنايى ىزدەپ بارىپ، سۇحباتتاسۋى كۇمان تۋدىرمايدى.
ءبىر قىزىعى، جۇماننىڭ تۆاردوۆسكيمەن جانە رۋساكوۆپەن تۇسكەن سۋرەتى كورنەكتى اقىننىڭ كەزەكتى ءبىر كىتابىندا، سونداي-اق كەڭەس زامانىنداعى قازاق مەكتەبىنىڭ 7-سىنىبىنا ارنالعان ورىس ادەبيەتى وقۋلىعىندا باسىلعان. بىراق بۇل جايتقا اۋىل-ايماقتاعى ەت جاقىن تۋعان-تۋىستارى بولماسا، باسقا ەشكىم سونشالىقتى ءمان بەرە قويماپتى...
جۇمان ەسىركەپوۆتىڭ مۇلتىكسىز مەرگەندىگىن باسقا دەرەكتەر دە راستايدى.
1985 جىلى ماسكەۋدەگى «دوسااف» باسپاسىنان ن.جۋراۆلەۆتىڭ «پوسلە بويا ۆەرنۋس» دەگەن كىتابى جارىق كورىپ، وندا ورىستىڭ ساڭلاق سنايپەر قىزى، 2-ءشى جانە 3-ءشى دارەجەلى داڭق وردەنىنىڭ يەگەرى روزا شانينانىڭ ءومىرى تۋرالى باياندالادى.
سوعىستا سنايپەرلەردىڭ ءوز ارا جەكپە-جەگى – قالىپتى نارسە. ءبىر ءوزى ون ەكى جاۋ سۇرمەرگەنىنىڭ كوزىن جويعان روزا ۆيتەبسك مايدانىنداعى تاعى ءبىر قىسىلتاياڭ جەردە اككى دۇشپانىمەن ءوز ارا اڭدىسقا تۇسەدى. كوماندالىق باقىلاۋ پۋنكتىندەگى جاۋىنگەرلەر فاشيستەردىڭ نىساناسىنا ىلىگە بەرەدى. قارسىلاسىنا قارسى ايلا-امال ىزدەستىرگەن روزانىڭ باسى قاتادى. ءارى قاراي كىتاپتىڭ ءوزىن سويلەتەلىك:
«ۆزۆود جەتەكشىسى الاڭداۋلى روزاعا قاراتا مىناداي ۇسىنىس جاسادى:
- شتابقا بارايىق. كورگەن نارسەڭىزدى سول جەردە ءبىر سالماقتارسىز دا، نە ىستەيتىندىگىڭىز جونىندە جوسپار قۇرارسىز. ءبىر تانىس سنايپەرىم ماعان ءوز ارىپتەستەرىنىڭ دەربەس ستراتەگياسى بولۋ كەرەكتىگىن ايتقان ەدى.
- بۇل ستراتەگىڭىز كىم؟ – دەپ جىميدى روزا.
- ءسىز ونى بىلۋگە ءتيىسسىز، ويتكەنى ول بۇكىل مايدانعا تانىمال. ول مەرگەننىڭ اتى-ءجونى – جۇمان يسەركەەۆ.
- سىرتتاي قانىقپىز، - دەپ قىزىعۋشىلىق تانىتتى روزا. - ونىڭ جاۋىنگەرلىك ەسەبىندە 90 فاشيست بار. ولتىرگەن نەمىس سنايپەرلەرىنىڭ ءوزى وننىڭ ار جاق-بەر جاعى...
- دالىرەك ايتقاندا – 12, - دەپ ناقتىلادى ۆزۆود كومانديرى. – بالكىم، قازىر ودان دا اسىپ تۇسكەن بولار. ەردىڭ ەرى عوي – جۇمان!».
ال بەلارۋس رەسپۋبليكاسىنىڭ ۆيتەبسك قالاسىنداعى №9 كاسىپتىك-تەحنيكالىق ۋچيليششەدە ءوزى قۇرعان «پويسك» اتتى اسكەري-پاتريوتتىق كلۋبقا شيرەك عاسىردان استام ۋاقىت بويىنا جەتەكشىلىك جاساپ كەلە جاتقان اناتولي الەكسەەۆيچ بۋردومەن بايلانىسقا شىققانىمىزدا، ول كىسى جۇمان ەسىركەپوۆتىڭ 1943 جىلدىڭ شامامەن شىلدەسىنە دەيىن 143 ءفاشيستى جەر جاستاندىرعاندىعىن ايتتى. ۋچيليششە جانىنان اشىلعان، ۇكىمەت شەشىمىمەن «حالىقتىق» دەگەن اتاق بەرىلگەن اسكەري داڭق مۇراجايىندا جۇمان قىزمەت ەتكەن 251-ءشى اتقىشتار ديۆيزياسىنا قاتىستى 8 مىڭنان استام جادىگەر جيناقتالىپتى.
سوندا ساقتالعان قۇندى قۇجاتتارعا جانە سوعىستان ءتىرى قايتقان قارۋلاستارىنىڭ ەستەلىكتەرىنە سۇيەنە وتىرىپ، ەسىل ەر قازاسىنىڭ جاي-جاپسارى جونىندە اناتولي الەكسەەۆيچ جان-جۇرەگى تەبىرەنە اڭگىمەلەپ بەردى.
ءبىز جۇماننىڭ 1941 جىلدىڭ 15 قازانىندا اتا قونىسى – وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى قاراتاس (قازىرگى قازىعۇرت) اۋدانىنىڭ مولوتوۆ كولحوزىندا (بۇگىنگى جىگەرگەن اۋىلىنىڭ ماڭىندا) جۇرگەن جەرىنەن اسكەرگە اتتانعانىن، ونى سوعىسقا جەرگىلىكتى اسكەري كوميسسارياتتا اناسى شىنتاي شىعارىپ سالعانىن ءبىلۋشى ەدىك. 1944 جىلعى 3-ءشى بەلورۋسسيا جانە 1-ءشى پريبالتيكا مايدانىنان بۇرىن، 1943 جىلدىڭ ناۋرىزىندا باتىس مايداندا رجەۆ-ۆيازەمسك وپەراتسياسى كەزىندە سىچەۆكا قالاسى ءۇشىن بولعان قانتوگىستە ەرجۇرەكتىگىمەن كوزگە تۇسكەنى دە بەلگىلى-تۇعىن. 1944 جىلدىڭ 28 قازانىندا وققا ۇشىپ، ليتۆانىڭ لەتسكوۆو (لەۆكوۆو) دەرەۆنياسىندا جەرلەنگەنى جونىندە دە ماعلۇمات تاپقانبىز. ەندى بۋردونىڭ بايانىنىڭ ارقاسىندا قايعىلى وقيعانىڭ قالاي ورىن العاندىعىن كوز الدىمىزعا ەلەستەتتىك.
ج.ەسىركەپوۆتىڭ جاۋدى نىساناعا العان ءساتى
جۇمان وزىنەن ءتورت جاس ۇلكەن ۆزۆود كومانديرى، كىشى لەيتەنانت گەورگي ۋشكوۆپەن ەمەن-جارقىن دوس ەدى. قاپىلىستا بولسا دا اۋەلەتە ءان شىرقاعاندى، كوڭىلىنە جىر توقىعاندى ۇناتاتىن قازاق جىگىتى ازەربايجاندىق ورىس جورا الەكسەيبالاسىنىڭ البىرت مىنەزىمەن قوسا، اقىندىعىنا ۇيىعان. سوعىسقا دەيىن باكۋدىڭ ءتىل جانە ادەبيەت ينستيتۋتىن تامامداعان گەورگي ءوز قارۋلاستارىمەن بىرگە كالينين جانە سمولەنسك وبلىستارىنىڭ، بەلورۋسسيا مەن پريبالتيكانىڭ ورمانىن كەزىپ، وقپانىن كەشىپ جۇرگەندە ءبىر ءسات قولىنان قالامىن تاستاعان ەمەس. ارا-تۇرا ديۆيزيالىق «زا رودينۋ» گازەتىنىڭ رەداكتسياسىنا باس سۇعىپ، ءوزى اشقان «جاس مەرگەنگە كەڭەستەر» ايدارىنىڭ اياسىندا ماقالالارىن ۇسىناتىن. ال ونىڭ وقۋشى داپتەرىنىڭ بەتىنە جازعان «لۋچەسا» اتتى مىنا ولەڭىن بۇكىل مايدانداستارى جاتقا وقيتىن:
تەبيا داۆنو نا كارتە يا يسكال،
پولوسكا گولۋبايا سرەدي لەسا –
پروستايا بەلورۋسسكايا رەكا
س كراسيۆىم، ستروگيم يمەنەم – لۋچەسا.
مى نا راسسۆەتە ۆستالي پرەد توبوي.
تى ناس جدالا، كاك موجەت جدات نەۆەستا.
ي مى ۆەلي زدەس دولگي، سمەرتنىي بوي،
چتوبى تى بىلا سۆوبودنويۋ، لۋچەسا.
ي ۆ پاميات تەح، كتو ۆ روسنۋيۋ تراۆۋ
ۋپال، سۆوي دولگ وتداۆشي چەستنو،
يا بۋدۋششۋيۋ دوچكۋ نازوۆۋ
تۆوي پرەكراسنىم يمەنەم، لۋچەسا.
وكىنىشكە قاراي، پەرزەنت ءسۇيۋ باقىتىن گەورگيدىڭ ماڭدايىنا جازباپتى. ول مىلتىعىن كەزەپ تۇرعان اجالدىڭ سۋىق دەمىن سەزىنگەندەي، ولەرىنەن ءبىر كۇن بۇرىن اقىرعى ولەڭ جولدارىن قاعاز بەتىنە قوندىرادى:
ۆەچەر پۋلەمەتامي پروستروچەن،
بەتسيا دوجد ۆ پالاتكۋ نەۆپوپاد.
چتو-تو منە نە سپيتسيا ەتوي نوچيۋ
پود وسەنني جەلتىي ليستوپاد...
ەرتەڭىنە، پولك بارلاۋشىلارىنىڭ بىرنەشە ءساتسىز ارەكەتىنەن كەيىن، جاۋ تىلىنان «ءتىل» اكەلۋگە ۋشكوۆ ۆزۆودىنىڭ سنايپەرلەرى جورتۋىلعا شىعادى. تۇتقىندايتىن جاۋ تابىلىپ، ءىستىڭ ءساتىن سالعانداي كورىنگەن. بىراق قايتار جولدا الگى «ولجا» نەمىس كۇتپەگەن جەردەن بۇعاۋدان ىشقىنا بوسانىپ، جان ۇشىرا ايعاي سالادى. مۇنى ەستىگەن فاشيستەر جان-جاقتان دۇرلىگە لاپ قويادى. قاندى قاقتىعىستا گەورگي ۋشكوۆ قازا تابادى، ورىس تاريحشىلارى جازعانداي، «داڭقتى سنايپەر دجۋمان ەسەركەەۆ تە سول ارادا مەرت بولادى».
ءسويتىپ، «جەڭسەك – ءبىر توبەنىڭ باسىندامىز، جەڭىلسەك – ءبىر شۇڭقىردىڭ ىشىندەمىز» دەپ انتتاسقان ەكى دوس قاپيادا جان تاپسىرىپ، سۇيەكتەرى بالتىق توپىراعىنداعى ءبىر قورىمعا قويىلادى...
كەيىنىرەك، گەورگيدىڭ تۋعان اپكەسى نوننا ءتورت ۇلدى بولىپ، ولاردىڭ كەنجەسىنە ءىنىسىنىڭ قۇرمەتىنە گەورگي دەپ ات قويسا، ۇلكەن ۇلىنىڭ تۇڭعىش قىزىنا لۋچەسا ەسىمىن بەرەدى.
ۆيتەبەسك مۇراجايىندا گەورگي ۋشكوۆ پەن جۇمان ەسىركەپوۆتىڭ انالارىنا پولكتاستارىنىڭ جىبەرگەن كوڭىلقوس حاتتارى دا ساقتاۋلى.
1944 جىلدىڭ 10 قاراشاسىندا قازاقستانعا جولدانعان، بۇل كۇنى تۇتە-تۇتەسى شىعىپ، جازۋى ابدەن كومەسكىلەنىپ، كوپ جەرى وشۋگە قاراعان ازا قاعازدان قازاقشاعا اۋدارعاندا تومەندەگى سوزدەردى وقۋعا بولادى:
«قىمباتتى ەسىركەپوۆا! ۇلى قازاق حالقىنىڭ داڭقتى ايەلى! ءسىزدىڭ ۇلىڭىز جۇمان ەسىركەپوۆ ءبىزدىڭ ناعىز ماقتانىشىمىز بولاتىن. ول ءوزىنىڭ بويىنداعى جالىنى مەن جىگەرىن باسقىنشىلارعا قارسى كۇرەستە ايانباي جۇمسادى. سنايپەرلىك ۆينتوۆكاسىمەن تالاي ءفاشيستى جەر جاستاندىردى. 1944 جىلى جۇمان كەزەكتى بارلاۋعا اتتانعاندا جاۋىنگەرلەرمەن بىرگە جاۋ توسقاۋىلىنا كەز كەلدى. ەسىركەپوۆ ءبىرىنشى بولىپ دۇشپاننىڭ وكوپىنا ءتۇسىپ، تارازى باسى تەڭ ەمەس شايقاستا قاھارماندىقپەن قازا تاپتى. وسى ەرلىگى ءۇشىن ءسىزدىڭ ۇلىڭىز 1-دارەجەلى وتان سوعىسى وردەنىنە ۇسىنىلدى. جۇماننىڭ نۇرلى بەينەسى ءبىزدىڭ جۇرەگىمىزدە ماڭگى ساقتالادى».
بۇل حاتقا ديۆيزيانىڭ شتاب باستىعى – گۆارديا پولكوۆنيگى ۆلاديمير ناۋموۆيا راتنەر، روتا كومانديرى فايكين، سونداي-اق زىكين مەن تەبەركوۆ سەكىلدى مايدانداستارى قول قويعان.
جۇمان ەسىركەپوۆ ناگرادتالعان 1-دارەجەلى وتان سوعىسى وردەنى ول مايدانعا اتتانعان اسكەري كوميسسارياتقا كەلەسى، ياعني 1945 جىلدىڭ ساۋىرىندە، جەڭىسكە از عانا ۋاقىت قالعاندا كەلىپ جەتكەن.
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى، قازىعۇرت اۋداندىق «قازىعۇرت تىنىسى» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى، جاناشىر ازامات جورابەك سۇيەۋبەكوۆتىڭ ءجون-جوباسى ارقىلى ءبىز ەسىركەپوۆتەر اۋلەتىمەن قارىم-قاتىناس ورناتتىق. جۇماننىڭ وزىمەن كىندىكتەس ءبىر اعا، ءبىر ءىنىسى بولعان ەكەن. اعاسى قىدىرباي 1939 جىلدىڭ ساۋىرىندە اسكەر قاتارىنا الىنىپ، 1942 جىلدىڭ 24 قازانىنان بىلاي قاراي حابار-وشارسىز كەتكەن. سوڭعى حاتىندا «467-شى دالالىق پوشتا ستانساسى، 996-شى اسكەري ءبولىم» دەگەن ادرەس كورسەتىلىپتى. ازىرشە مۇنىڭ 221-ءشى اتقىشتار ديۆيزياسى بولىمشەلەرىنىڭ ءبىرى بولۋى مۇمكىن ەكەندىگىن عانا انىقتاي الدىق. ال سوعىس كورمەگەن ءىنىسى ابدۋللادان تاراعان ۇرپاق ءوز ورداسىندا ورنىعىپ وتىر.
سولاردىڭ ءبىرى – فوتوگراف فريدليانسكيدى ماسكەۋگە ىزدەپ باراتىن ابدۋللاەۆ مىرزان باتىر اعاسىنىڭ دەرەك-دايەگىن ىزدەستىرۋدەن استە شارشاعان ەمەس. سول كىسىنىڭ باستاۋىمەن، اتقا مىنگەن ازاماتتاردىڭ قوستاۋىمەن ەرىن جوقتاعان ەلدىڭ نيەتى قابىل بولىپ، جەرگىلىكتى ونجىلدىق مەكتەپكە جۇمان ەسىركەپوۆتىڭ اتى بەرىلىپتى.
ءسوز سوڭىندا ايتارىمىز، ورىس جانە بەلورۋس اعايىندار تاراپىنان باياعىدا باعاسىن العان، ۇلى وتان سوعىسىنداعى سايىپقىران سنايپەرلەردىڭ العاشقى ساپىنا كىرەتىن قاھارمانىمىز – جۇمان ەسىركەپوۆتىڭ رۋحى ءوز وتانىندا جوعارى قۇرمەتتىڭ قاي-قايسىسىنا دا لايىق.
امانتاي ءشارىپ
