1971-ءىنشى جىلى اراب امىرلىكتەرى تاۋەلسىزدىك العاندا مەملەكەتتە اسفالت جول بولماپتى. ەڭ العاشقى اۆتوماگيسترال 1972-ءىنشى جىلى سالىنىپتى. ايتۋلارى بويىنشا امىرلىك ەڭ العاشقى جىلدارى تاۋەلسىزدىك العاندا شەيح زايد يبن سۇلتان اعىلشىن كومپانيالارىن شاقىرىپ الىپ ولارمەن جاساعان كەلىسىم شارتتاردىڭ ۇنامايتىنىن ايتىپتى. ول كەلىسىمدەرگە قاراي مۇنايدان تۇسەتىن تابىستىڭ 90%-اعىلشىندارعا، 10%-ى عانا ارابتارعا قالادى ەكەن. شەيح اعىلشىنداردان باس تارتىپ جاڭادان امەريكاندىق كومپانيالارمەن كەلىسىم جاساپتى. ناتيجەسىندە 1970-ءىنشى جىلدارى ەميرلەرگە مۇناي ساتۋدان 160 ميلليون فۋنت ستەرلينگ قالسا 1979-ىنشى جىلدارى 7 ميلليارد دوللاردان كوپ اقشا قالاتىن بولىپتى. 1974-ءىنشى جىلى مەملەكەت ەلدەگى مۇناي سالاسىنداعى كومپانيالاردى ساتىپ الا باستايدى. ناتيجەسىندە قازىر مۇناي مەن گاز ساتۋدان تۇسەتىن تابىستىڭ 92%-ى اراب امىرلىكتەرىنە تيەسىلى.
قۇرىلىس سالاسىنا كەلەتىن شەتەلدىك فيرما 51% اكتسياسىنى جەرگىلىكتى ارابقا تىركەۋ كەرەك. قۇرىلىس سالىناتىن جەر تەك جەرگىلىكتى ارابقا تيەسىلى بولۋ كەرەك نە بولماسا اراب امىرلىگى مەملەكەتىنە. 1970-ءىنشى جىلدار ءجىو 1.1 ميلليار دوللار بولسا 2018-ءىنشى جىلى 400 ميلليارد دوللاردان اسىپ كەتتى.
قازىر اراب امىرلىكتەرىندە 9 ميلليوننان استام ادام تۇرسا ونىڭ 85%-ى شەتەلدىك جۇمىسشىلار. امىرلىكتىڭ ازاماتتىعىن الۋ مۇمكىن ەمەستەي قىلىپ قويعان. قىزدارى شەتەلدىككە تيسە ازاماتتىقتان شىعارىلادى. كەدەي بولعىلارى كەلسە دە بولا المايدى. سەبەبى مەملەكەتتەن ءار جانۇياعا ايىنا اقشا بەرىلەدى ەكەن. ۇيلەنسە 20 000 دوللار جاعدايى جوق بولسا ۋي سوعۋعا جەر تەگىن بەرىلەدى.
ارابتارداي پوتەنتسيالى بار ۆەنەسۋەلا نەگە اش تا اراب امىرلىگى قالاي بايىپ كەتتى دەپ ويلاۋىمىز مۇمكىن. 1) ءساتتى ەكونوميكالىق رەفورمالار. 2) قازبا بايلىققا مەملەكەتتىڭ يەلىك ەتۋى. 3) ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋ. تەك تۋريزمنەن مەملەكەت جىلىنا 20 ميلليارد دوللار پايدا تابادى. 4) ءبىر حالىق ءبىر جانۇيا. ءاربىر ارابتى شەيحتار ءوز جانۇياسىنداي كورەدى. 5) باعانى مەملەكەت ءوز باقىلاۋىندا ۇستايدى. انتيمونوپولنىي كوميتەتتىڭ باستىعى پارامەن ۇستالدى دەگەن اڭگىمە جوق. 6) جەكە بيزنەستى مەملەكەتتىڭ قولداۋى. 7) كەز كەلگەن يمميدجدىك جوبا پايدا الىپ كەلۋ كەرەك. 8. دۋبايدان قارجى ورتالىعىن جاساي الدى.
سابيت رىسباەۆ
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
