«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالىنىڭ كەزەكتى سۇحباتى الماتى قالالىق تاجىريبەلى زاڭگەرلەر پالاتاسىنىڭ مۇشەسى، نارحوز ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قۇقىق جانە الەۋمەتتىك پاندەر مەكتەبى، قۇقىق دەپارتامەنتىنىڭ قاۋىمداستىرىلعان پروفەسسورى، ز.ع.ك.، ءومىرتاي روزا حانىممەن بولدى.
-روزا حانىم، قوعامنىڭ قۇقىقتىق تۇرعىدان ساۋاتتىلىعى قانداي دەڭگەيدە؟
-بۇل تۋرالى ستاتيستيكالىق اگەنتتىكتەر سياقتى ءدوپ باسىپ ايتا المايتىنىم بەلگىلى. الايدا ورتا دەڭگەيدە ەكەنىن بىلەمىن. 5-6 جىل بۇرىنعى جاعدايعا قاراعاندا حالىقتىڭ سانا-سەزىمى دامىعان، وي-ءورىسى الدەقايدا جەتىلگەن. حالىقتىڭ قۇقىقتىق ساۋاتتىلىعى زاڭدى مىنەز-قۇلىقتىڭ قالىپتاسۋىمەن تىعىز بايلانىستى دەپ سانايمىن. ال ونىڭ قانداي دەڭگەيدە بولاتىنى قوعامداعى ءجۇرىس-تۇرىس ەرەجەلەرىنەن بايقالادى. ماسەلەن، جۋىردا بىزدە سايلاۋ ءوتتى. سايلاۋ بارىسىندا وزدەرىنە جۇكتەلگەن جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنگەن تۇلعالار بارىپ، داۋىس بەرىپ، ءوز ۇلەستەرىن قوسىپ قايتتى. بىراق بۇل پروتسەستەن باس تارتقاندارى دا از بولمادى. بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ارقىلى ناتيجە شىعىپ، جاريا ەتىلدى. وسىدان ءبىزدىڭ ساياسي قۇقىقتىق ساۋاتتىلىعىمىزدىڭ قاي دەڭگەيدە ەكەنىن اڭعارۋعا بولادى.
قۇقىقتىق ساۋاتتىلىقتىڭ تۇرلەرى كوپ. قوعامدا قانشا قاتىناس بولسا، مىسالى، ەكونوميكادا، ءبىلىم بەرۋدە، ساياساتتا جانە عىلىمدا دا قۇقىقتىق ساۋاتتىلىق بار. بۇل ءار قاتىناستىڭ ءوزىنىڭ مادەنيەتىنە سايكەس پايدا بولادى. بىراق ءبىزدىڭ كونستيتۋتسيادا ازاماتتاردىڭ قۇقىقتىق تۇرعىدان ساۋاتىن اشۋدى مەملەكەتتىڭ نەگىزگى ماقساتتارىنىڭ ءبىرى دەپ جازىلعان. وسىعان وراي ءتۇرلى مەملەكەتتىك باعدارلامالار، شارالاردى دايىنداپ، جۇزەگە اسىرىپ جاتىرمىز. ولار از دا بولسا ءوز ناتيجەسىن دە بەرەتىنى ءسوزسىز. ءتىپتى جوققا شىعارعان كۇننىڭ وزىندە تامشىداي بولسا دا، ماقساتقا جەتۋگە ءوز ۇلەستەرىن قوسىپ جاتىر. رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالالاردىڭ قۇقىقتىق ساۋاتتىلىعى اۋىلدىق ەلدى-مەكەندەرگە قاراعاندا الدەقايدا جوعارى ەكەنىن مويىنداۋىمىز كەرەك. سەبەبى ولاردىڭ اقپاراتقا قولجەتىمدىلىگى باسىم.
قۇقىقتىق ساۋاتتىلىق تال بەسىكتەن باستاۋ الادى. ول ءبىر قيىن دۇنيە ەمەس. ەگەر اتا-اناسى مىنەز-قۇلقىن، ءىس-ارەكەتىن زاڭعا سايكەس الىپ جۇرەتىن بولسا، عىلىمدا دالەلدەنگەندەي، ول قاسيەت گەن ارقىلى بالاعا مىندەتتى تۇردە بەرىلەدى. قۇقىقتىق ساۋاتتىلىقتى قالىپتاستىرساق، "دامىعان مەملەكەتپىز" دەپ اۋىز تولتىرىپ ايتۋعا نەگىز بولۋشى ەدى.
-قۇقىقتىق سانا مەن قۇقىقتىق مادەنيەت دەگەن ۇعىمدى قالاي تۇسىندىرەر ەدىڭىز?
-قۇقىقتىق سانا - تەوريالىق ۇعىم. ونىڭ جەكە، ياعني ينديۆيد رەتىندە قالىپتاسقان (ستۋدەنتتەردىڭ، زەينەتكەرلەردىڭ، قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ قۇقىقتىق ساناسى) تۇرلەرى بار. تاعى كاسىپتىك، ياعني بەلگىلى ءبىر كاسىپ يەلەرىنىڭ، جۋرناليستەردىڭ، زاڭگەرلەردىڭ قۇقىقتىق ساناسى بولادى. ول حالىقتىڭ قاي توپتان ەكەنىنە دە تىعىز بايلانىستى. مىسالى، زەينەتكەرلەر وزدەرىنە بەرىلگەن قۇقىقتار مەن جۇكتەلگەن مىندەتتەردى ءتيىستى دەڭگەيدە اتقارىپ جاتىر ما؟ ولار ۇكىمەتتەن نەنى تالاپ ەتىپ جاتىر؟ قازىر زەينەتكە شىعۋ جاسى قىزۋ تالقىعا ءتۇسىپ ءجۇر. ولاردىڭ ارقايسىسىنىڭ ءوز پىكىرىن ورتاعا سالا ءبىلۋى - قۇقىقتىق ساناسى قالىپتاسقانىنىڭ دالەلى.
ال ەندى قۇقىقتىق مادەنيەت دەگەنىمىز - قۇقىقتىق سانانىڭ جوعارعى دەڭگەيگە جەتكەن فورماسى. زاڭمەن تانىس بولۋ، قۇقىعىڭدى كەز كەلگەن ورتادا قورعاي الۋ - ونىڭ باستى ايعاعى. رۋحاني مادەنيەتتىڭ ەلەمەنتتەرىن ءبىز ەڭ قاراپايىم قوعامدىق كولىكتەگى ءجۇرىس-تۇرىستان بايقايمىز. قارت كىسىلەردى سىيلاپ، جاستاردىڭ الدىن كەسە وتپەۋى، ورىن بەرۋى - قۇقىقتىق مادەنيەتتىڭ قالىپتاسقانىنىڭ بەلگىسى. ول قوعاممەن بايلانىسقا ءتۇسۋ ارقىلى كۇردەلەنە تۇسەتىن ۇعىم.
-قازاقستانداعى بەيىندى ۆەدومستۆولار ادام قۇقىعىن قورعاۋ تۇرعىسىنان قالاي جۇمىس ىستەپ جاتىر؟
-ادام قۇقىعى زاڭ اياسىندا قورعالادى. بۇزىلعان قۇقىقتاردى قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن ءىرى قۇقىق بۇزۋشىلىق ورىن العان جاعدايدا سوت بيلىگى زاڭعا سايكەس جازالاۋ شارالارىن جۇزەگە اسىرادى . سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ، ءىستى قاراۋ بارىسىندا قۇقىعى بۇزىلعان ازاماتتاردىڭ مۇددەسىن ءتيىستى ورگاندار قورعاي الادى. بەيىندى ۆەدومستۆولاردىڭ قاعاز جۇزىندە بەكىتىلگەن قىزمەتتىك مىندەتتەرىنىڭ قانشالىقتى ورىندالىپ جاتقانىن تالداۋ ءۇشىن الدىمەن «ول جەردە كىمدەر جۇمىس جاساپ ءجۇر، بىلىكتىلىك دارەجەسى قانداي، قانداي جولمەن بيلىككە كەلدى؟» دەيتىن سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەگەنىمىز دۇرىس بولادى. ەگەر مەملەكەتتىك بيلىك ورگاندارىنا نەمەسە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىندا وتىرعان قىزمەتكەر بىلىكتىلىك ەمتيحاندارىن ادال ەڭبەگىمەن تاپسىرىپ، ءوز ىسىنە قىزىعۋشىلىعى ەرەكشە بولىپ، بالا كەزىنەن دايىندالىپ، كوزدەگەن ماقساتىنا جەتكەن بولسا، وندا ءبىز ول قىزمەتكەردەن ادام قۇقىعىن تولىقتاي قورعايتىنداي ناتيجە كۇتە الامىز. ال قۇلىقسىز ادامدار الدىنا كەلگەن ازاماتقا، تاپسىرىلعان ىسكە نەمقۇرايلىقپەن قارايدى. ءبىز ءبىرىنشى كەزەكتە ادام قۇقىعىن قورعاۋمەن اينالىساتىن ۆەدومستۆولارعا قىزمەتكە تۇرۋ تالاپتارىن كۇشەيتۋىمىز كەرەك.
قوعامدا ادىلدىككە قول جەتكىزۋ ءالى دە قيىن. كەنەت قۇقىق بۇزۋشىلىق ورىن السا، باق ارقىلى پرەزيدەنت بۇل جاعدايدى ءوز باقىلاۋىنا العانىن ەستىپ جاتامىز. ەندەشە بۇل ءتيىستى ورگاندار ءوز قىزمەتىن اتقارا الماي جاتىر، سەنىمسىزدىك ءالى دە بار دەگەندى بىلدىرەدى. بۇرىن "بالىق باسىنان ءشىريدى" دەۋشى ەدى، ال قازىر اياعىنان باستاپ ءشىرىپ جاتقان سياقتى. پرەزيدەنت ءوز باقىلاۋىنا العانىمەن، بىراق تومەنگى جاقتا كەلەڭسىزدىكتەر كوپ ورىن الادى. سوندىقتان ادام قۇقىعىن قورعايتىن ورگانداردا ءجيى مونيتورينگ، تازارتۋ جۇمىستارى ءجۇرىپ جاتقانى كوڭىل قۋانتادى. سەبەبى ءبىز ءۇشىن ادىلدىك قاشاندا ماڭىزدى.
-سوت جۇيەسىندەگى رەفورمالاردىڭ مازمۇنى مەن ماقساتى قانداي؟
-سوت جۇيەسىندەگى رەفورمالار الدىمەن سۋديالىق قىزمەتكە ورنالاساتىن كانديداتتارعا قويىلاتىن تالاپتارعا قاتىستى. سەبەبى بۇرىن-سوڭدى تەك سوت جۇيەسىندە جۇمىس ىستەپ جۇرگەن سول بۋىننىڭ ادامدارى عانا سۋديا بولۋعا قۇقىلى ەدى. باستىسى كانديداتقا قويىلعان تالاپتار مەن ەرەجەلەرگە سايكەس كەلسە بولعانى. ال قازىرگى رەفورمالار بويىنشا جوو-دا ۇزاق جىلدار بويى قىزمەت اتقارعان، عىلىمي ىزدەنىسپەن اينالىسقان، زاڭنىڭ ءتىلىن جەتىك مەڭگەرگەن مامانداردى سۋديا رەتىندە تانۋ ماسەلەسى دە كوتەرىلەدى. سەبەبى بۇل سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى تۇرۋدىڭ ءبىر جولى. سونىمەن قاتار عىلىمعا قاتىسى بار سۋديا كەز كەلگەن ءىستى قاراعان كەزدە جان-جاقتى ويلانىپ، تارازىعا سالىپ، وبەكتيۆتى كوزقاراسپەن سوت شەشىمىن شىعارا الادى. ءبىر كەزدەرى قازاق مەملەكەتتىك زاڭ اكادەمياسىنا جولىم ءتۇسىپ، ءجيى بارىپ تۇراتىنمىن. سول كەزەڭنىڭ، سول وقۋ ورنىنىڭ تۇلەكتەرى بۇگىنگىگە قاراعاندا الدەقايدا ءبىلىمدى بولاتىن. ال قازىر «قاي جوو-نىڭ ستۋدەنتتەرى بىلىكتى؟» دەسە، ويلانىپ قالاتىن جاعدايعا جەتتىك. ايتا كەتەرلىك جايت، بولاشاق باعدارلاماسى بويىنشا وقىعان مامانداردىڭ دا ارتىقشىلىقتارى بار.
سوت جۇيەcىندەگى رەفورمالار دەگەنىمىز - وزگەرىستەر. قۇقىعى بۇزىلعان ازاماتتاردى قورعاۋ ماقساتىندا قۇرىلعان بىرنەشە توپتىڭ تۇرلەرى بار. ەگەر قوعامدىق ورەسكەل قۇقىق بۇزۋشىلىق، تۇرمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىقتار ورىن الاتىن بولسا، بۇل ءىس اكىمشىلىك سوتتا قارالادى. ءارى قاراي تەرىس قىلىق نەمەسە قىلمىس ورىن السا، ونى قىلمىستىق ىستەر جونىندەگى سوتتار قاراستىرادى. ال ماتەريالدىق-مورالدىق شىعىندار، زاڭدى مۇددەلەرگە زيان كەلىپ جاتسا، بۇل ىستەردى ازاماتتىق ىستەر جونىندەگى سوت ءوز باقىلاۋىنا الادى. بيىل «قر اكىمشىلىك راسىمدىك-پروتسەستىك كودەكسى» ءوز كۇشىنە ەنەدى. ءبىزدىڭ زاڭدا «ماتەريالدىق جانە پروتسەسسۋالدىق» دەگەن ۇعىم بار. بۇل جەردە سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ، سوت پروتسەسى كەزىندە ءىس قالاي قارالادى، قالاي شەشىمىن تابادى دەگەن ماسەلەر قاراستىرىلادى. ەگەر ءبىرىنشى ينستانتسيا سوتىندا ماسەلە شەشىمىن تاپپاسا، اپەللياتسيالىق سوتتا قايتا قاراستىرىلىپ، بۇزىلعان قۇقىق ءتيىستى دەڭگەيدە قورعالادى. ال ءتىپتى بۇل جاعدايدا وزگەرىس بولماسا، كاسساتسيالىق سوت دەگەن بار. دەگەنمەن ءبىزدىڭ سوت جۇيەسىندە كاسساتسيالىق سوتتا قارالاتىن ىستەردىڭ سانى شەكتەۋلى. زاڭ بويىنشا ءتىزىم جاسالعان. تىزىمدە جوق جاعدايلاردى ءبىز جوعارعى سوتتا قاراستىرا المايمىز. بىراق زاڭگەرلەر كاسساتسيالىق سوتتاعى شەكتەۋلەرگە قارسى شىققان. سەبەبى كونستيتۋتسيادا جازىلعانداي ادام قۇقىعى قانداي جاعداي بولماسىن قورعالۋى كەرەك.
رەفورمالاردىڭ مازمۇنى قۇقىقتىق مەملەكەتتى قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان. ءبىزدىڭ مەملەكەتتىك بيلىكتىڭ ءۇش تارماعى بار: اتقارۋ، زاڭ شىعارۋ، سوت. 1995 جىلى كونستيتۋتسيا قابىلدانعالى اتالعان ءۇش تارماق ءوز سالاسىندا تەپە-تەڭدىك جانە تەجەمەلىك قاعيداسىن باسشىلىققا الا وتىرىپ، وزدەرىنە جۇكتەلگەن مىندەتتەردى ورىنداپ كەلەدى. سونىڭ ىشىندە سوت جۇيەسىندە رەفورمالاردىڭ مازمۇنى - حالىقتى سوتقا، سوت كومەگىنە جۇگىنگەن كەزدە ءادىل شەشىمنىڭ شىعاتىنىنا سەندىرۋ جانە وسىنى جۇزەگە اسىراتىن سۋديا دەگەن تۇلعانىڭ مارتەبەسىن ارتتىرۋ.
-ەلەكتروندى سوت تورەلىگىن ىسكە اسىرۋدىڭ ارتىقشىلىعى نەدە؟
-ونىڭ ارتىقشىلىعى حالىق بىلىكتى ادۆوكاتتار مەن قۇقىق قورعاۋشىلاردىڭ كومەگىنە قيىندىقسىز جۇگىنە الادى. ماسەلەن، مەن الماتىدا تۇراتىندىقتان سولتۇستىكتە ورنالاسقان كليەنتتەرگە قىزمەت كورسەتۋدەن باس تارتاتىنمىن. ال قازىر ونلاين فورماتتا قازاقستاننىڭ كەز كەلگەن بولىگىندەگى ادامدارعا قىزمەت كورسەتە الامىن. سول سياقتى قالالىق جەردە قونىستانعان زاڭ سالاسىنا قاتىسى بار تۇلعالارمەن بايلانىسۋ اۋىلدىق ايماقتاعى ادامدار ءۇشىن قيىندىق تۋدىراتىن. ال قازىر ەلەكتروندى فورمات بۇل ماسەلەنىڭ شەشىمىنە اينالدى. سوندىقتان ەلەكتروندى سوت تورەلىگى قولجەتىمدىلىككە، جوعارى دەڭگەيدەگى زاڭ كومەگىنە جۇگىنۋگە، ۋاقىت ۇنەمدەۋگە مۇمكىندىك بەردى. بىراق ونلاين سوت تورەلىگى تەحنيكا ساپاسىنىڭ جەتىلۋىن قاجەت ەتەدى.
-قۇقىقتىق اكتىلەردىڭ قولدانىلۋ اياسى قانداي؟ بۇل اكتىلەر قانداي جاعدايدا ارەكەت ەتەدى؟
-بۇل ۇعىم 2016 جىلعا دەيىن قولدانىستا بولعان. 1998 جىلى قابىلدانعان «قر نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەرى تۋرالى» زاڭ بولعان. 2016 جىلى ول زاڭدى كۇشىن جويدى دا، ونىڭ ورنىنا «قۇقىقتىق اكتىلەر تۋرالى» قر زاڭى قابىلدانىپ، زاڭدى كۇشىنە ەندى. سودان باستاپ ءبىز «قۇقىقتىق اكتىلەر» دەگەن ۇعىمدى قولدانىپ ءجۇرمىز. ونىڭ اۋقىمى وتە كەڭ. قۇقىق سالاسىندا قابىلدانعان بارلىق اكتىلەردىڭ جيىنتىعىن ايتامىز. قۇقىقتىڭ اكتىلەردىڭ ەڭ جوعارعى زاڭدى كۇشى بار (يەرارحياسى بويىنشا) - كونستيتۋتسيا. كونستيتۋتسيا مەملەكەت اۋماعىندا تەڭدەي جانە تىكەلەي قولدانىلادى. ودان كەيىنگى ورىندا كونستيتۋتسيالىق زاڭ ورنالاسقان. ءارى قاراي پرەزيدەنتتىڭ كونستيتۋتسيالىق زاڭدى كۇشى بار جارلىقتارى، پرەزيدەنت قاۋلىلارى، نۇسقاۋلىقتارى دەپ زاڭدى كۇشىنىڭ اياسىنىڭ تارىلۋىنا بايلانىستى جالعاسا بەرەدى. جەرگىلىكتى سيپاتتاعى اكتىلەرگە اكىمدەردىڭ شەشىمدەرىن، ۇكىمدەرىن جاتقىزامىز. نورماتيۆتىك اكتىلەردى ەكى تۇرگە ءبولىپ قاراستىرۋعا بولادى: ۇلتتىق (مەملەكەتتىڭ ىشكى زاڭدارى) جانە حالىقارالىق (حالىقارالىق دەڭگەيدە قابىلداعان، راتيفيكاتسيالانعان قۇجاتتار). قۇقىقتىق اكتىلەر شىعۋ تەگىنە قاراي نەگىزگى جانە تۋىندى دەپ بولىنەدى. نەگىزگى اكتىلەرگە كونستيتۋتسيا، كونستيتۋتسيالىق زاڭ، كودەكستەردى جاتقىزامىز. ال تۋىندى اكتىلەرگە اتالعان نەگىزگى نورماتيۆتىك زاڭ اكتىلەردى ءتيىستى دەڭگەيدە ورىنداۋ ماقساتىندا، جەرگىلىكتى دەڭگەيدە جۇزەگە اسىرۋ قاجەت بولعان جاعدايدا قابىلداناتىن اكتىلەر تيەسىلى. ماسەلەن، پارلامەنت قىزمەتتەرىن، ونىڭ ىشكى جۇمىس ەرەجەسىن ورىنداپ، قۇرىلىمىن انىقتاۋ سياقتى جۇمىستاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن رەگلامەنت قابىلدانادى. ول تۋىندى قۇجات بولىپ تابىلادى.
-جاڭا زاڭ قابىلداۋ نەمەسە زاڭعا وزگەرىستەر ەنگىزەر الدىندا حالىقتىڭ پىكىرىنە قۇلاق اسقان دۇرىس پا؟ بۇل پروتسەسس قازاقستاندا قالاي جۇرەدى؟
-بىزدە بۇل پروتسەسسكە ارنالعان "قر رەفەرەندۋم تۋرالى زاڭى" بار. سوعان سايكەس مەملەكەت پەن حالىقتىڭ ءومىرى ءۇشىن ماڭىزدى جاعدايلار رەفەرەندۋمدا قاراستىرىلادى. ول - حالىقتىڭ پىكىرىمەن ساناساتىن، دەموكراتيالىق مەملەكەتتە قولدانىلاتىن ءادىس. مىسالى، كونستيتۋتسياعا تولىقتىرۋ مەن وزگەرىس ەنگىزۋ كەرەك بولسا، بۇل ماسەلە رەفەرەندۋمدا تالقىلانادى. بىراق قازاقستاننىڭ ساياسي رەجيمى، بىرتۇتاستىعىن وزگەرتۋ سياقتى ماسەلەلەردى مۇلدەم كوتەرۋگە بولمايدى. ال ءتيىستى، ناقتىلى قوعامدىق قاتىناستاردى رەتتەيتىن زاڭدارعا تولىقتىرۋلار مەن وزگەرىستەر ەنگىزۋ ءۇشىن جالپى حالىقتىڭ پىكىرىن ءبىلۋدىڭ قاجەتى جوق، بىراق سول سالاداعى بىلىكتى مامانداردىڭ ويىن ءبىلۋ، تىڭداۋ ماڭىزدى. سەبەبى ءار مامان ءوزىنىڭ سالاسىن جەتىك مەڭگەرگەن، ونىڭ قانداي كەمشىلىگى نەمەسە ارتىقشىلىعى بار ەكەنىن جاقسى بىلەدى. ماسەلەن، سوڭعى ۋاقىتتا ادۆوكاتۋرا سالاسىنداعى ادىلەت مينيسترلىگى ۇسىنعان زاڭ جوباسى قىزۋ تالقىعا ءتۇستى. الايدا ول زاڭ جوباسىن كىمدەر جاساعان؟ ەگەر ونى ادۆوكاتۋراعا تىكەلەي قاتىسى بار ادامدار جاساسا، مۇنشالىقتى وزەكتى ماسەلەگە اينالماس ەدى. زاڭ مازمۇنىندا ولاردىڭ مۇددەلەرىنە قايشى كەلەتىندەي نورمالار كەزدەسەدى. زاڭ قاعاز جۇزىندە عانا ەمەس، ءىس جۇزىندە ورىندالسىن دەسەك، ءوز ءىسىنىڭ بىلىكتى، ءبىلىمدى ماماندارىمەن بىرىگىپ، زاڭ جوباسىن دايارلاۋىمىز قاجەت.
-بىلىكتى زاڭگەرلەردى قانداي قاسيەتىنە، قاي ىسىنە قاراپ تاڭداۋعا بولادى؟
-زاڭعا سۇيەنىپ، ماسەلەلەنىڭ شەشىمىن تاباتىن زاڭگەرلەردىڭ كومەگىنە جۇگىنگەن دۇرىس. كەيدە جانىمدا جۇرگەن ارىپتەستەرىمنىڭ ءوزى ماعان كۇلە قارايدى. سەبەبى مەن تەك زاڭعا سۇيەنىپ، ادىلدىكتى ورناتۋعا بارىمدى سالامىن. باستىسى نيەتپەن ىسكە كىرىسىپ، سوڭىنا دەيىن شىدامدىلىق تانىتىپ، زاڭنىڭ ءتىلىن جەتىك مەڭگەرىپ، وزگەلەردىڭ عانا ەمەس، ءوز قۇقىعىڭدى دا بەس ساۋساقتاي بىلسەڭ، كەز كەلگەن تىعىرىقتان شىعۋعا مۇمكىندىك بار. نەگىزى زاڭگەر جولى - كۇرەس جولى.
-سۇحباتىڭىزعا راقمەت!
اڭگىمەلەسكەن: ايجان سىلانوۆا،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
