قانداستارعا ازاماتتىق بىردەن بەرىلە مە؟

4585
Adyrna.kz Telegram

بۇگىندە ەلىمىزدە ازاماتتىق الۋ ءۇشىن 48 قۇجات جيناۋ كەرەك.   ءماجىلىس دەپۋتاتى قازىبەك يسا قازاقستان ازاماتتىعىن العىسى كەلەتىن قانداستار ءۇشىن قۇجات سانىن قىسقارتىپ، ونى بىردەن بەرۋدى ۇسىندى، دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى inbusiness.kz  تىلشىسىنە سىلتەمە جاساپ.

دەپۋتات تاريحي وتانىنا ورالعىسى كەلەتىن قانداستار ازاماتتىق الۋدا قيىندىققا تاپ بولاتىنىن اشىق ايتتى. «رەسەي، يزرايل جانە تاعى باسقا ەلدەردە ازاماتتىق الۋ ءۇشىن ءبىر عانا قۇجات تالاپ ەتىلەدى، ال حالقى وتە از قازاقستاندا 48 قۇجات جيناۋ كەرەك. بىزدە دە ۇلتى قازاق قانداستار ءۇشىن كەرەك قۇجات سانىن بارىنشا شەكتەپ، بىردەن ازاماتتىق بەرىلەتىن بولۋعا تيىس»، – دەدى قازىبەك يسا ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىندا.

ونىڭ ايتۋىنشا، سوڭعى ۋاقىتتا قازاقستان ازاماتتىعىن الۋ وتە قيىنداپ كەتكەن. «تاعى ءبىر ۇلكەن كەدەرگى – شەتەلدەگى قازاقتاردىڭ وزدەرىنىڭ قازاق ەكەنىن دالەلدەۋى. ونى قۇجات جۇزىندە راسىمدەۋ ەڭ باستى ماسەلەنىڭ ءبىرى بولىپ وتىر. سوندىقتان «ەتنيكالىق قازاق» ەكەنىن دالەلدەيتىن قۇجاتتى بەرۋ مەحانيزمىن دۇرىس جولعا قويماساق، از ۋاقىتتا كوپ قانداسىمىزدى «جوعالتىپ الۋ» قاۋپى تۋادى»، – دەدى قازىبەك يسا. سونىمەن قاتار ول قازاقستان ءۇشىن حالىق سانىنىڭ كوبەيۋى ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، شەت ەلدەردە 7 ملن-عا جۋىق قازاق تۇرادى. بۇل – قازاقستان حالقىنىڭ 38%-ى. «بۇل دەموگرافيالىق اسپەكتىدە قازاق ءۇشىن بۇل ۇلكەن الەۋەت. قازىر قازاقستانعا قونىس اۋدارۋعا ىنتالى شەتەلدىك قازاقتاردىڭ سانى 1,5 ملن ادامعا جۋىقتايدى. وسى ادامي رەسۋرستى ءبىز نەگە دۇرىس پايدالانبايمىز؟»،  – دەدى دەپۋتات.

ونىڭ ايتۋىنشا، 1993-2021 جىلدار ارالىعىندا قانداستارعا بولىنگەن كۆوتا 100 ەسەدەي ازايىپ كەتكەن. «1993 جىلى ەل بولىپ، ەسىمىزدى جيىپ، ەتەگىمىزدى جاۋىپ جاتقاندا 60 مىڭداي، 2010 جىلى 100 مىڭنان اسا ادام قابىلداعان قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعىندا 1426 ادامعا عانا كۆوتا بولگەن. بۇل بۇرىنعى مەجەدەن 100 ەسەدەي تومەن. مۇنداي انتي-رەكوردقا جەتەتىندەي باسىمىزعا نە كۇن تۋدى؟»، – دەدى قازىبەك يسا. ول كۆوتانىڭ ازايۋىن كوشى –قون اگەنتتىگىنىڭ جويىلىپ، ميگراتسيامەن اينالىسۋ ءار مينيسترلىككە، كۆوتاعا ۇسىنىس بەرۋ ءار وبلىس اكىمشىلىگىنە بەرىلگەنىنەن بولىپ وتىر دەگەن پىكىردە. «سوندىقتان بۇگىندە ءار مينيسترلىككە شاشىراپ كەتكەن باسقارمالاردى ءبىر ورگانعا جيناپ، دەموگرافيا جانە كوشى-قون جونىندەگى اگەنتتىكتى قايتا قۇرۋ كەرەك. قانداستاردى ەلدىڭ سولتۇستىگىنە قونىستاندىرۋ قاجەت. بۇل وڭىرلەردەگى اۋىلداردا بوس قالعان ۇيلەردىڭ باعاسى 200-500 مىڭ تەڭگە»، – دەپ تۇيىندەدى ءسوزىن دەپۋتات.

پىكىرلەر