بۇگىن قر پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ جالپى وتىرىسىندا 2024-2026 جىلدارعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت تۋرالى قازاقستان رەسپۋبليكاسى زاڭىنىڭ جوباسى قارالدى.
ءماجىلىس دەپۋتاتى قازىبەك يسا قر كولىك ءمينيسترى مارات قاراباەۆقا بيۋدجەتتەن ميللياردتتار بولىنگەن «تۇركىستان قالاسىنىڭ شىعىس اينالما جولىنىڭ قۇرىلىسى» جوباسى نەگە ورىندالماعانى تۋرالى سۇرادى.
قازىبەك يسا كولىك ءمينيسترى مارات كارىمجانۇلىنا ساۋالىن قويدى.
“بيۋدجەت - حالىق قازىناسى، سوندىقتان ونىڭ ءار تەڭگەسى ورىندى جۇمسالىپ، دۇرىس يگەرىلۋى ءتيىس. “اق جول” فراكتسياسى بۇعان دەيىن ءبىر اي بۇرىن «جول سالاسىنداعى جولعا قويىلعان جەمقورلىق» اتتى دەپۋتاتتىق ساۋالىمىزدا ەلىمىز ءۇشىن اسا ماڭىزدى جولداردىڭ قانشاما جىلداردان بەرى بىتپەي جاتقانىن وتكىر سىناعان ەدىك. ال جوعارى اۋديتورلىق پالاتا دا ءوز قورىتىندىسىندا قارجىلاندىرۋ بولا تۇرا، جول سالۋ جونىندەگى جوبالاردىڭ ىسكە اسىرىلۋ مەرزىمدەرى كەشىكتىرىلەتىنى جانە بىرنەشە رەت اۋىستىرىلاتىنى جونىندە اتاپ ءوتتى. بۇعان ايقىن مىسال رەتىندە «تۇركىستان قالاسىنىڭ شىعىس اينالما جولىنىڭ قۇرىلىسى» جوباسىن ايتۋعا بولادى.
جوبانى ىسكە اسىرۋ تۋرالى شەشىم 2020 جىلى قابىلداندى جانە وعان 2022 جىلى بيۋدجەتتەن 4,4 ملرد. تەڭگە ءبولىنىپ، ول تولىق كولەمدە يگەرىلمەدى. 2023 جىلى تاعى دا بيۋدجەتكە 5 ملرد. تەڭگە كولەمىندە قاراجات ەنگىزىلدى، بىراق ول دا پايدالانىلماي قالدى.
ياعني، 10 ملرد-قا جۋىق تەڭگە يگەرىلمەي قالعان. ال باسقا قانشاما ماڭىزدى جوبالارعا اقشا جەتپەي جاتىر. سوندا يگەرە الماساڭىزدار، ىستەي الماساڭىزدار جىل سايىن ول ميللياردتاردى نەسىنە بيۋدجەتتەن ءبولدىرىپ جاتسىزدار؟!”، دەدى دەپۋتات.
سونداي-اق، قازىبەك يسا قارجىلار بولىنەردە بۇعان قىزمەتى وتە قىمبات ساراپتاما جانە جوبالاۋ-سمەتالىق قۇجاتتاماعا ميلليونداعان قاراجات جۇمسالاتىنىن، الايدا بۇل قۇجاتتاردىڭ بۇگىنگى كۇنگە ەسكىرگەندىكتەن، ولارعا كەزىندە جۇمسالعان ميلليوندار دالاعا كەتكەنى انىق ەكەنىن ايتىپ، بىرنەشە ساۋال جولدادى:
1. نەلىكتەن بۇل جوبا ورىندالماي قالدى؟
2. سمەتالىق قۇجاتتامانى دايىنداۋعا قانشا شىعىن كەتتى؟
3. ءسىزدىڭ مينيسترلىكتەگى لاۋازىمدى ادامداردان جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلىپ، جازا قولدانىلعاندار بار ما؟ جوق، سىزدەردە ميللياردتاردىڭ يگەرىلمەي قالا بەرۋى كۇندەلىكتى ادەتتەگى جاعداي ما؟
ال كولىك ءمينيسترى مارات قاراباەۆ اينالما جول جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتارىنا 2020 جىلى تۇركىستان وبلىسى بيۋدجەتى ەسەبىنەن 67 ملن. تەڭگە جانە 29 ملرد. تەڭگە قۇرايتىن 30 شاقىرىمدى، 4 جولاقتى جولدى قۇرۋ بويىنشا جوبا ازىرلەنگەنىن ايتتا كەتتى.
“2022 جىلدان باستاپ وبلىستىڭ ءوز بيۋدجەتى جەتپەگەن سوڭ مينيسترلىككە بەرىلدى. وسىعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن اقشا بولىنبەدى، بىراق دۇنيەجۇزىلىك بانكى قارجىلاندىرىپ جاتقان الماتى-قورعاس جوباسىنان ۇنەمدەلگەن قاراجات ەسىبىنەن 2,9 ملرد. تەڭگە 2022 جىلعا، 5 ملرد. تەڭگە قوسىمشا 2023 جىلعا ءبولىندى.
دۇنيەجۇزىلىك بانكى ءوز ەسەبىنەن كونكۋرس جاريالادى جانە كونكۋرسقا قاتىسقان الەۋەتتى مەردىگەر كومپانيالار جوبانى 29 ملرد. تەڭگە ەمەس، ودان كوپ، ياعني 30 ملرد. تەڭگەدەن كوپ قارجىعا ىسكە اسىرۋ تۋرالى ۇسىنىس بەردى. ناتيجەسىندە جاريالانعان كونكۋرس وتپەدى دەپ تابىلدى دا، مەردىگەر جەڭىزپاز كومپانيا ايقىندالمادى.
بولىنگەن، قاراجاتتى ءتيىمدى يگەرۋ ماقساتىندا ول قارجى قازىر ءجۇرىپ جاتقان بالقاش-بۋرىلبايتال جوباسىنا ءبولىندى جانە ول جوبا بيىل 120 شاقىرىم تولىعىمەن ىسكە قوسىلدى”، دەدى مينيستر.
ودان بولەك، ول تۇركىستان اينالما جولىنا بيىل جوبا قايتا قاراستىرىلاتىنىن جانە ونىڭ قارجىلاندىرۋ كوزدەرى ايقىندالىپ، كەلەسى جىلعا 14 ملرد. تەڭگە قارجى تارتىلاتىنىن اتاپ ءوتتى.
