1945-ءىنشى جىلى اقش پەن كسرو جاپونيادان تاۋەلسىزدىك العان كورەيا مەملەكەتىن 38-ءىنشى پاراللەل بويىنشا ەكىگە بولەدى. سول جىلدارى سولتۇستىك كورەيا ءوندىرىسى دامىعان، وڭتۇستىك كورەيا اۋىلشارۋاشىلىقپەن اينالىساتىن ارتتا قالعان ەل ەدى.
ءبىز بىلەتىن سامسۋنگ كومپانياسى ەڭ العاش قۇرىلعاندا جۇمىسىن ۇن ساتۋمەن باستاعان. قازىر اينالىمى تريلليون دوللارعا جاقىنداپ، تەك تەلەفوننان تۇسكەن تابىسىمەن تايلاندتىڭ حالقىن اسىراي الادى ەكەن. سودان سوڭ ولاردا سوعىس بولدى. 1960-ىنشى جىلدارى وڭتۇستىك كورەيا الەمدەگى ەڭ كەدەي ەلدەردىڭ ءبىرى ەدى. جان باسىنا شاققانداعى ءونىم جىلىنا 80 $ بولىپ، ليبەريا مەن گۆاتەمالا ەلدەرىنەن دە تومەن بولدى. افريكانىڭ كوپ ەلدەرىنەن ارتتا قالعان ەدى. مىسالى ءۇشىن سول جىلدارى گانادا ءجىو 180 دوللار بولسا، تۇركيادا 360 دوللار ەدى. ءجىو-ءىمى 1960-ىنشى جىلى 2.3 ميلليارد بولسا، 1988-ءىنشى جىلى 197 ميلليارد، 2017-ءىنشى جىلى 1,5 تريلليون دوللارمەن الەمدەگى 11-ءىنشى ۇلكەن ەكونوميكاعا اينالدى. باتىس ەلدەرىنىڭ عاسىرلار بويى دامۋىن وڭتۇستىك كورەيا 30 جىلدا ورناتىپ الدى. جەرىن قازساڭ ءبىر تامشى مۇناي شىقپايتىن وڭتۇستىك كورەيا قالاي دامىپ كەتتى دەگەن سۇراق تۋىندايدى. ءبىرىنشى سەبەپ ۆەتنام سوعىسىندا قازا تاپقان 58 000 امەريكاندىق سولداتپەن بىرگە 5100 وڭتۇستىك كورەيالىق سولداتتار بولدى.
الى كۇنگە دەيىن وڭتۇستىك كورەيادا 30 000 داي امەريكاندىق اسكەرلەر بار. ياعني امەريكانىڭ جاقسى سەرىكتەس مەملەكەتى بولعانىنىڭ پايداسى ءتيدى. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستا جەڭگەن ءبىزدى نەمىستەر نەگە بىزدەن باي تۇرادى دەگەن سۇراق ءار قازاقتى مازالايدى. نەمىس حالقىنىڭ گەنەتيكاسى سولاي ەندى. سول سياقتى كارىستەر دە جاپوندار سياقتى گەنەتيكاسى ەڭبەكقور ۇلت.
سوسىن كورەيا كوپ ءوندىرىس ورىندارىن جەكە فيرمالارعا بەردى. ومىردە ەكى تيپ ادامدار بولادى ەكەن. بىرەۋلەرى ومىردەگى ساتسىزدىكتەرىن وزىنەن ىزدەسە، ەكىنشىلەرى ونى اينالاسىنان، مەملەكەتتەن، قوعامنان ىزدەيدى. كورەيادا ءبىرىنشى ساناتتاعى ادامدار كوبىرەك ەكەن. 1998 شىعىس ازيا ەلدەرى كريزيسىندە كورەيالىق ايەلدەردىڭ التىن جۇزىكتەرىن مەملەكەتكە وتكىزىپ، مەملەكەتكە جاردەم بەرگەنىن دە ايتا كەتۋ كەرەك. وزدەرى دە عىلىم مەن بىلىمگە كوڭىل ءبولدى. الەمنىڭ مىقتى ينجەنەرلەرىن اكەلدى. تەحنولوگيانى ولاردان ۇيرەنىپ قانا قويماي، تەحنولوگيانى دامىتا الدى. ءبىر پرەزيدەنتكە جابىسىپ قالمادى. كوپ پرەزيدەنتتەرىن جەمقورلىق ءىسى بويىنشا سوتتادى.
ءسابيت رىسباەۆ،
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
