ءبىزدىڭ بيلىكتىڭ وپىرەمدىگىن سيپاتتاۋعا ءسوز جەتپەيدى. ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى دە سول جولعا تۇسكىسى كەلىپتى. اڭگىمە پەداگوگتاردى اتتەستاتتاۋعا ەنگىزىلىپ جاتقان وزگەرىس تۋرالى.
بۇدان بىلاي پەداگوگيكادان پەداگوگ-مودەراتور- 18, پەداگوگ-ساراپشى-21, پەداگوگ-زەرتتەۋشى-24, پەداگوگ-شەبەر-27 بالل جيناۋى كەرەك ەكەن. سوندا مازمۇندى دۇنيە بولسا عوي. شالا-شارپى اۋدارىلا سالعان، ءىلىپ الارى شامالى، كوسموپوليتتتىك پەداگوگيكادان جوعارى ناتيجە سۇرالادى ەكەن.
ەندى مۇنداي وزگەرىسكە مينيسترلىكتى نە ماجبۇرلەدى؟ ءبىلىم ساپاسى شەتەلدىڭ سول پەداگوگيكاسىن بىلمەگەننەن ءتۇسىپ جاتىر ما؟ جالپىلاي العاندا، مۇعالىمدەر قاۋىمى جاڭارتىلعان مازمۇننىڭ فيلوسوفياسىن ءتۇسىندى ەمەس پە؟ ءوزىم ساباق بەرەتىن تاريحتى السام، سىني ويلاۋ دەڭگەيىن كوتەرىپ، وقۋشىلاردى پروبلەمالاردى شەشە الۋعا، ءوزى ىزدەنىپ ءبىلىم الۋعا ۇيرەتۋ كەرەكتىگى ايتىلعان. ال، تاريحي وقيعالار مەن داتالاردى ەستە ساقتاۋعا اكتسەنت بەرىلمەيتىنى جازىلعان. سويتە تۇرا، 11- سىنىپتى بىتىرگەندە تۇلەكتەردىڭ الدىنان ۇبت-دا مىڭداعان داتالار مەن ستاتيستيكالىق دەرەكتەر شىعادى. سىني ويلاپ، پروبلەمالاردى وقۋشىنىڭ ءوزى شەشە الۋ ءۇشىن تاعى دا ءبىلىم قورى كەرەك قوي. ەندەشە، مۇنداي ەكى ءتۇرلى ستاندارتتىڭ كەرەگى نە؟ بۇدان ءبىرىنشى كەزەكتە كىم سورلايدى؟ وقۋشى سورلايدى. جاتتاندىلىق كەرەك ەمەس دەپ الىپ، قازاق ادەبيەتىنەن ۇبت-دا ءبىر عانا عابيت مۇسىرەپوۆكە قاتىستى 207 سۇراق بەرۋ-وقۋشىعا جاسالعان پسيحولوگيالىق زورلىق ەمەس پە؟ بىلتىرلارى اتالعان جازۋشىعا قاتىستى 184 سۇراق بولسا، بيىل كوبەيە ءتۇسىپتى.
ۇبت-نىڭ تاپسىرمالارىن تىم كۇردەلەندىرىپ، ەكى-ءۇش جاۋاپتى سۇراقتاردى قوسۋ دا سىندارلى شەشىم بولدى دەي المايمىز. قازىردەن باستاپ، سونى تۇزەگەن ءجون دەپ ەسەپتەيمىن. بۇرىنعى وقۋشىلار ءبىر جاۋاپتى سۇراقپەن دە وقۋعا ءتۇستى. ەندى كەلىپ، كەيىنگىلەرگە قيانات جاساۋدى كىم ويلاپ تاۋىپ ءجۇر؟
جاڭارتىلعان باعدارلامانىڭ جاتتاندىلىققا قارسى ەكەنى ايتىلعان عوي. ەگەر سولاي بولسا، مۇعالىمدەر شەتەلدىك پەداگوگيكانىڭ نەگىزگى يدەياسىن ءتۇسىندى. سونىڭ ىشىندە ءوزىم ءۇشىن ءبىر عانا تۇسى: وقۋشىنىڭ ءوز ەركىمەن ىزدەنۋى تۋرالى جەرى ۇنايدى. بۇل دا سوسىن ەستىمەگەن جاڭالىق دەي المايمىز. وتاندىق پەداگوگيكادا بۇرىننان بار دۇنيە. بەكجان سۇلتانعاليەۆ دەگەن ماتەماتيك اعايىمىز بريگادالىق ءادىستى شيرەك عاسىردان استام بۇرىن قولدانۋشى ەدى. سىنىپتى 4-كە ءبولىپ، ءار توپتىڭ باسشىسىنا ءوز بىلگەنىن توپتاعى 4-5 وقۋشىعا ۇيرەتتىرەتىن. جەمىسى جامان دا بولمايتىن. ل.ۆىگوتسكي ايتتى دەپ جۇرگەن جادا-جاقىن اراداعى دامۋ ايماعى مەن "كوپىرشەنى" ءبىز سولاي ءوزىمىز جاساعانبىز.
ءبىلىم سالاسىندا قولعا الاتىن شارۋالار جەتكىلىكتى. اسىرەسە، باعدارلامانى جونگە سالۋ كەرەك. بۇرىندارى تاريحتى 6-سىنىپتان باستاپ وقيتىن ەدى. ءۇش جىلدان بەرى سونى ءبىر جىل ەرتە باستايتىن بولدى. مۇنىڭ مۇلدەم دۇرىس بولماعانىن بىردەن ايتتىق. جاس ەرەكشەلىگىن ەسكەرمەي جاسالعان باعدارلاما بالالاردىڭ تاۋىن قايتارىپ، وقۋعا ىنتاسىن كەتىرۋدە. باستاۋىشتان جاڭا كەلگەن بالانى ءويتىپ بىردەن قيىنعا سالماۋ كەرەك ەدى. مينيسترلىكتىڭ تاريحتى ءبىر جىل ەرتە ەنگىزگەندە كوزدەگەنى 10-11- سىنىپتىڭ وقۋشىلارىنا ساياساتتانۋ مەن الەۋمەتتانۋدى وقىتۋ بولعان با دەگەن وي كەلەدى؟ مەكتەپ باعدارلاماسىن شەكتەن تىس عىلىميلاندىرۋدىڭ كەرەگى نە؟
باسقا ساباقتاردىڭ دا وڭىپ تۇرعانى كورىنبەيدى. ءبىر قۇرداسىم 5-سىنىپتا وقيتىن قىزىنىڭ ورىس ءتىلىنىڭ تاپسىرماسىن كورسەتتى. كولەمى ءبىر جارىم بەتتەن تۇرادى ەكەن. مەنىڭ ءوزىمدى بەزىندىرىپ جىبەردى. قازاقستاننىڭ گەوگرافياسىن دا قۇرتىپپىز. توعىزىنشى سىنىپتا جەكە وقىلاتىن ءپاندى ءار سىنىپقا بولەتىنى ايتىلىپ ەدى: تامتىعى دا قالماپتى. قازاق ادەبيەتى دە سولاي ەكەن. 7-سىنىپتىڭ وقۋشىلارى يساتاي تايمانۇلىنىڭ كوتەرلىسىن وتەردە يساتايدى بىلمەدى. بىزدەر بەسىنشى سىنىپتا ماحامبەتتىڭ ولەڭدەرىن وقىپ، يساتايدىڭ اسقاق تۇلعاسىمەن تانىسقان ەدىك. "تاستوبەنىڭ تۇبىندە، تۇنىمەنەن تۇيىندىك",-دەگەن جولدار ارقىلى تاريحتان وقىماي تۇرىپ تا ادەبيەتتەن تاستوبە شايقاسىن بىلگەنبىز. "قاروي" اڭگىمەسىنەن ماحامبەتتىڭ قاي جەردە، قاشان قازا بولعانىنا دەيىن ساناعا تۇيدىك. كەشە عانا دۇنيەجۇزى تاريحىنان 7-سىنىپتىڭ بىردە-ءبىر وقۋشىسى پورتتىڭ نە ەكەنىن بىلمەدى. ايتا بەرسە، مۇنداي مىسالدار كوپ قوي. ايتەۋىر، بۇرىن پاندەر اراسىندا ساباقتاستىق بولاتىن. جاڭارتامىز دەپ ءجۇرىپ، سونى جوعالتىپپىز.
قازاقستان تاريحىنان وقۋشىلارعا جەتىسۋ، سارىارقا، التاي دەگەن تاريحي-گەوگرافيالىق ايماقتاردى ءتۇسىندىرۋ دە ءبىر قيامەت بولدى. قازاقستاننىڭ گەوگرافياسىن قۇرتقاننىڭ جالعىز پايداسى سول بولسا كەرەك. بيولوگياعا زەر سالسام، بيوحيمياعا اينالىپتى. وقۋلىقتارى ينستيتۋتتىڭ حيميا فاكۋلتەتىنىڭ كىتابىنا ۇقسايدى ەكەن. قازاق تىلىنەن گرامماتيكانى دا ءولتىردى. ديكتانت جازباعان وقۋشىلار تاريحتاعى گرەك اۆتورلارىن "گرەك افتىرلارى" دەپ جازاتىن بولدى. قىسقاسى، قاي ءپاننىڭ باعدارلاماسىنا دا مىقتى ساراپتاما، ءبىراز وزگەرىس كەرەك.
جاڭارتىلعان باعدارلامانى قۇپتامايتىندار بەلگىلى ءبىلىم-عىلىم قايراتكەرلەرى ىشىندە دە جەتەرلىك. مۇرات جۇرىنوۆ بىردە ءبىزدىڭ حيميادان 7-سىنىپتا وقيتىنىمىزدى اقش-تا 9-سىنىپتا وتەتىنىن ايتا كەلە، ەلىمىزدىڭ ورتا مەكتەپتەرىندەگى وقۋ باعدارلاماسىنىڭ كوپ ەلدەردەن كوش ىلگەرى ەكەنىن ايتقان ەدى. ادەبيەتشى عالىم دانداي ىسقاقوۆ تا ۇلىبريتانيا مەكتەپتەرىنىڭ پوستكەڭەستىك مەملەكەتتەردىڭ باعدارلاماسىنا دەن قويا باستاعانىن بىلتىر عانا جازدى. ءادىل احمەتوۆ اعامىز دا اقش-تان كەلگەن ءبىلىم سالاسى ماماندارىنىڭ ءبىزدىڭ ەلدىڭ ءبىلىم جۇيەسىندەگى ستاندارتتاردى ۇناتپاي، وزگەرۋگە ۇگىتتەگەنىن ايتقان بولاتىن.
سونىمەن، مەن عانا ەمەس، مۇعالىمدەردىڭ دەنى پەداگوگ كادرلاردى اتتەستاتتاۋدا پەداگوگيكادان شەكتى بالدى كوتەرۋ-دۇرىس شەشىم ەمەس دەپ سانايدى. ءوز باسىم قايتا پاندىك بالدى كوتەرۋگە قارسى ەمەسپىن. مۇعالىم ءۇشىن كوسموپوليتتىك پەداگوگيكادان ءوز ءپانىن جەتە ءبىلۋ- ون ەسە ماڭىزدى. جالپى، بىلىكتىلىك تەستىن تاپسىرۋدىڭ ماقساتى ۇستازدىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ ەمەس پە؟ بۇعان قوسىمشا جەتىستىكتەر پاپكاسىن تالاپ ەتۋ-قيسىنسىز بولاتىن. جارايدى دەپ، سونىسىنا دا كونگەن ەدىك. ەندى مىناداي دەپريۆاتسيادان كەيىن مينيسترلىك مۇعالىمدەردىڭ بىلىكتىلىگىن كوتەرىپ، جالاقىسىن جوعارلاتقانىن قالامايتىن بولىپ تۇر دەپ وي تۇيەمىز.
اسحات ايماعانبەتوۆ مىرزا! مۇنىڭ الدىندا دا مەكتەپتەردى جەدەلدەتىپ ينتەرنەتكە قوسۋدى قولعا الۋ مەن ەكولوگيا ءپانىن ەنگىزۋگە قارسىلىعىمدى ءبىلدىرىپ جازبا جاريالادىم. سوعان اتىڭىزدى اتاسام دا جاۋاپ بەرگەن جوقسىز. مەن سۇراپ وتىنبەيمىن، تالاپ ەتەمىن. ءۆوليۋنتاريزمدى قويىپ، قوردالانعان پروبلەمالاردى شەشۋ كەرەك. جوعارىدا سولاردىڭ ءبىر شەتى ايتىلدى. تالاپ بىزدەن، شەشىم سىزدەن بولسىن.
ر.S. مەن ءوز باسىمدى ويلاپ وتىرعان جوقپىن. اتتەستاتتاۋدان ءۇش جىل بۇرىن العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ، ءبىرىنشى كەزەڭنىڭ ءبىرىنشى كۇنى-اق ءوتتىم. ساراپشىعا تاپسىرعانمەن، شەبەردىڭ ءبىلىمىن جينادىم. سودان بىرەر اي بۇرىن عانا مۇعالىمدەردىڭ ءپان وليمپياداسىنىڭ وبلىستىق كەزەڭىنەن ءىى ورىن العان ەدىم. باسقا دا جەتىستىكتەرىم بولعان. ءسويتىپ، سول كەزدىڭ وزىندە ءبىر ساتى جوعارى ساناتقا لايىق بولسام دا پەداگوگ-زەرتتەۋشىنى قاناعات تۇتقان ەدىم.
سەرىك زياتوۆ, قازاقستان مۇعالىمى.
فوتو اشىق دەرەككوزدەن الىندى.
