COVID-19 جۇقتىرۋ قاۋپىن پروفيلاكتيكا جانە ۆاكتسينا جۇرگىزۋ ارقىلى ازايتۋعا بولادى - الماتىلىق پروفەسسور

1574
Adyrna.kz Telegram

الماتى قالاسىنىڭ وڭىرلىك كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنە بەرگەن سۇحباتىندا مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، س.د.اسفەندياروۆ اتىنداعى قازۇمۋ جۇقپالى جانە تروپيكالىق اۋرۋلار كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى كۇلاش قۇرمانوۆا الەمدەگى كۇردەلەنە تۇسكەن ەپيدەميالىق احۋال اياسىندا ۆاكتسيناتسيالاۋدىڭ ماڭىزدىلىعى تۋرالى ايتتى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” قازاقپاراتقا سىلتەمە جاساپ.

- كۇلاش بايسەيحقىزى، الەمدەگى ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدى قالاي باعالايسىز؟ وسى تۋرالى ايتىپ بەرىڭىزشى.

- الەمدەگى ەپيدەميالىق جاعداي كۇردەلى. قازىرگى تاڭدا كۆي-دەن 2 ملن-نان استام ادام قازا بولدى. ۇلىبريتانيادا جاڭا شتامم پايدا بولدى، ول الدەقايدا باسەڭدەۋ، دەگەنمەن تارالۋ قارقىنى جوعارى (COVID-19-عا قاراعاندا اينالاسىنداعىلارعا ءجيى جۇعادى).

- الماتىداعى جاعداي قانداي؟ ءسىزدىڭ ويىڭىزشا، تومەن تەمپەراتۋرا ەپيدەميالىق جاعدايعا اسەر ەتتى مە؟

- الماتى قالاسىنداعى جاعداي دا كۇردەلى. 21 قاڭتاردا ءبىر تاۋلىكتىڭ وزىندە اۋرۋدى جاڭادان جۇقتىرعان 115 ادام تىكەلدى. قازىرگىدەي تومەن تەمپەراتۋرادا، ارينە، جوعارعى تىنىس جولدارىنىڭ جەرگىلىكتى قورعانىس فاكتورلارى تومەندەگەننەن كەيىن (شىرىشتى قاباتتاردا سەكتورلى يممۋنوگلوبۋلين IgA مولشەرى ازايادى، بۇل قوزدىرعىشتىڭ ەپيتەلي جاسۋشالارىنا جابىسۋ مۇمكىندىگىن تەجەيدى جانە ۆيرۋستى، ءليزوتسيمدى جويادى) رەسپيراتورلىق ينفەكتسياسى بار ادامداردىڭ ءجيى اۋرۋعا شالدىعۋىنا اكەلەدى. جۇقتىرعان ادام جوتەلگەندە نەمەسە تۇشكىرگەندە ۇساق بولشەكتەردى شىعارعاندا ۆيرۋس ادامنان ادامعا اۋا تامشىلارى ارقىلى وعاي بەرىلەدى. ەپيدەمياعا قارسى شارالاردى جۇرگىزۋ ارقىلى COVID-19 ينفەكتسياسىنىڭ قاۋپىن بارىنشا ازايتۋعا بولادى. COVID-19 الدىن الۋ ءۇشىن جەكە گيگيەنا ەرەجەلەرىن ساقتاۋ قاجەت. ءبىر رەتتىك بەتپەردەنى قولدانۋ، دەزينفەكتسيالاۋ شارالارى، كەم دەگەندە 1,5-2 مەتر الەۋمەتتىك اراقاشىقتىقتى ساقتاۋ. يممۋندىق پروفيلاكتيكا قاجەت – بۇل كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنا قارسى ۆاكتسيناتسيا.

- تۇماۋعا قارسى ۆاكتسيناتسيا قانشالىقتى ماڭىزدى؟ اكىم باقىتجان ساعىنتاەۆتىڭ تاپسىماسى بويىنشا قالادا جرۆي مەن تۇماۋعا قارسى 430 مىڭ دوزا ۆاكتسينا ساتىپ الىندى، ولار ءتيىستى ساناتتا،ى ازاماتتارعا تەگىن جەتكىزىلدى. ءسىزدىڭ ويىڭىزشا، بۇل ەپيدەميالىق جاعدايدىڭ سالىستىرمالى تۇراقتىلىعىنا اسەر ەتۋى مۇمكىن بە؟

- تۇماۋعا جانە جرۆي-عا قارسى ۆاكتسينالاردىڭ 430 مىڭ دوزاسى جرۆي مەن سىرقاتتانۋدىڭ جالپى تومەندەۋىنە اسەر ەتتى. الايدا ۆاكتسيناتسيالانعان دەنەدە ولار كۆي اقۋىزدارىنان قورعايتىن انتيدەنەلەر تۇزبەگەن. قاراعاندىدا شىعارىلاتىن Sputnik V ۆاكتسيناسى كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىن ازايتۋعا اسەر ەتەدى.

- قازىر ۇلبريتانيادا كوروناۆيرۋستىڭ جاڭا ءتۇرى تارالۋدا. بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ حابارلاۋىنشا، وزگەرگەن ۆيرۋستى عالىمدار انىقتاعان جانە ول ينفەكتسيانىڭ تەز تارالۋىمەن بايلانىستى بولۋى مۇمكىن. ۆيرۋستىڭ مۇنداي مۋتاتسياسى قازاقستاندا بولۋى مۇمكىن بە؟

- ۇلىبريتانيادا انىقتالعان كورناۆيرۋستىڭ جاڭا ءتۇرى حالىق اراسىندا تەز تارالىپ جاتقانىن باق حابارلاۋدا. قازاقستان مەن ۇلىبريتانيا اراسىنداعى اۋە قاتىناسى جاعدايىندا COVID-19 جاڭا شتاممىنىڭ تارالۋى ىقتيمالدىلىعى ساقتالادى. مۇنداي مۇمكىندىكتى بولدىرماۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ ەلگە جولاۋشىلار كەلگەن كەزدە اۋەجايدا ەپيدەمياعا قارسى ءىس-شارالاردى جۇرگىزۋ قاجەت (پتر تەستى ءۇشىن مۇرىننان جۇعىندى الۋ، دەنە تەمپەراتۋراسىن ولشەۋ، كارانتيندى ساقتاۋ). قۇرامىندا رنق بار كوروناۆيرۋس وتە وزگەرمەلى سيپاتتا بولادى. ءار ءتۇرلى فاكتورلاردىڭ اسەرىنەن كوروناۆيرۋس مۋتاتسياعا ۇشىراۋى مۇمكىن.

- الەمدە جانە ءبىزدىڭ ەلىمىزدە قازىردىڭ وزىندە COVID-19-عا قارسى ۆاكتسيناتسيالاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. جاپپاي ۆاكتسيناتسيا 1 اقپاندا باستالادى. ءسىز بۇعان قانداي تۇسىنىكتەمە بەرەر ەدىڭىز؟

- رەسەي مەن الەمنىڭ بىرنەشە ەلدەرىنىڭ تۇرعىندارى كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكتسيناتسيادان ءوتىپ جاتىر. COVID-19-عا قارسى ۆاكتسينا قاناعاتتانارلىق تۇردە ءتوزىمدى، ەگەر ۆاكتسيناتسيا ەرەجەلەرى ساقتالسا، جاناما اسەرلەر وتە سيرەك كەزدەسەدى. ءبىزدىڭ ەلدىڭ تۇرعىندارىنا ۆاكتسيناتسيا قاجەت دەپ سانايمىن.

- اڭگىمەڭىزگە راحمەت!

پىكىرلەر