ماعيزا قۇناپياقىزى «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ يەگەرى اتاندى

10935
Adyrna.kz Telegram

قازاقتىڭ اقىن  قىزى، قولى  شيپالى  دارىگەر ماعيزا قۇناپياقىزى  حالىقارالىق “الاش” ادەبي  سىيلىعىنىڭ يەگەرى اتاندى. ماعيزا حانىمعا «ادىرنا» اقپاراتتىق اگەنتتىگى شىعارماشىلىق تابىستار تىلەيدى. ەندەشە اقىننىڭ ولەڭدەرىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز.

 

بال قاديشا

 

"دەگەندە بالقاديشا،بالقاديشا،

ەسىلدى بويلاي بىتكەن تال،قاديشا".

"ەركەم"دەپ ەكى جەڭگەڭ ەرتىپ جۇرەر،

قادىرىڭ حان قىزىنداي بار،قاديشا.

 

اق سۇيرىك ساۋساقتارىڭ ۇلبىرەگەن،

مايىسقان ءار قيمىلىڭ  بىر- ءبىر ولەڭ.

كورگەن جان كەلبەتىڭنەن كوزىن الماي،

بوزبالا دەي المايتىن "دىلگىر ەمەن".

 

قاديشا!

ديدارى- جاز،كوزى-كوكتەم.

تۇسكەن ءبىر پەرى دەرسىڭ ءوزى كوكتەن.

ءۇزىلتىپ تاڭعا دەيىن ءان سالعاندا،

اقاننىڭ قولى جەتپەي،ءسوزى جەتكەن.

 

تەڭ ەدىڭ كوپ ىشىنەن، ساناۋلىعا.

قويدى ما قىرىق جىگىت قاراۋىلعا؟

ۋاقىتتى شەگەرۋگە مۇمكىن بولسا،

بارار ەم سول داۋىرگە ،سول اۋىلعا!

 

"قىزى ەدىڭ ىبەكەڭنىڭ بالقاديشا"...

مۇڭىمىز ساعان ايتار بار،قاديشا:

قۇلاتپاي، قولتىقتايتىن قوس جەڭگە جوق،

ءبىز جۇرگەن جولدىڭ شەتى جار، قاديشا!

 

كەيبىرەۋ ءوزى قۇلار جار دەگەنگە.

قاديشا قالار ما ەدىڭ،"قال"دەگەندە؟

سەرى اقان اينالعانداي مۇزارت شىڭعا،

"رۇقسات بىزدەن سىزگە،بار"دەگەندە!

 

"اۋىلىڭ قوندى ەكەن" دەپ "قايدان جىراق؟"

قايتتى ەكەن،قانشا جىگىت تويدان جىلاپ؟

تۇرعىلاس كۇيەۋىڭدى "شال ەدى"دەپ،

پىسىقتار ءسوز قىستىرعان ويدان قۇراپ.

 

وزىنە ۇقساتىپتى دالا-سەرى،

توگىلگەن ءان مەن جىر بول نالا،شەرى.

دالانىڭ،اقان دەگەن-ءتول پەرزەنتى،

قازاقتىڭ ونان كەيىن، بالاسى ەدى.

 

شاپقاندا جەلدەن وزار قۇلاگەرى،

بۇركىتى بۇلت ۇستىندە قۇمار ەدى.

عالامنىڭ مىڭ نوتاسىن ءان عىپ ورگەن،

بايىرعى بەكزات كۇننىڭ مۇراگەرى.

 

انمەنەن قانداي عاجاپ سىردى اقتارعان،

جۇرەگىڭ اۋەنىنە قۇنداقتالعان.

جۇيكەمىز ءجۇنجىپ ءبىتتى بۇل كۇندەرى،

ويسىز ءسوز، وسقىرىنعان ىرعاقتاردان....

 

قاديشا!

ۇرپاقتارىڭ ءجۇر مە ەلىڭدە؟

بەلگىڭ قاپ،داۋىسى مەن جۇزدەرىندە؟

ەر سالار ارعىماققا كۇن بولار ما،

باۋىرىن جىلاندىنىڭ ءبىر كورۋگە؟!!

 

 

عانيبەت

 

قارا تۇنگە قادالعانىم- عانيبەت.

اينا الدىندا تارانعانىم-عانيبەت.

بىردە ويعا،بىردە مۇڭعا باتىرىپ،

ءسۇيۋ ءۇشىن جارالعانىم- عانيبەت.

 

قاس-قاعىم ءسات،باقىت قۇشقان- ماڭگى شاق.

وزگەرمەيتىن،وتپەيتۇعىن ءماندى شاق.

كوز الدىمنان كەتپەي قويعان كولبەڭدەپ،

قۇلاعىمدا تۇنىپ قالعان ءان قۇساپ.

 

زورعا جىلى ءتىل قاتقانىم- عانيبەت.

ءتاتتى ۇيقىڭدى ۇرلاتقانىڭ- عانيبەت.

وكىنبەشى،سەنى ويلاپ جۇرگەندە،

اي،جىلدارىم قولدى بولعان زار يلەپ!

 

قانات ءبىتىپ،شارق ۇرعانىم- عانيبەت،

ءتوزىم ءبىتىپ،سارقىلعانىم- عانيبەت.

جاسىرۋعا ءالىم جەتپەي سەزىمدى،

جالىنىڭا شارپىلعانىم- عانيبەت.

 

ءبىز باقىتتان قالعيىقشى قالعىساق.

عاشىقتاردىڭ قۇدايىنان العىس اپ.

قۋانىشتان ەسى شىققان جەل قۇساپ،

ءبىر-اق تۇندە بۇرلەي سالعان تال قۇساپ!

 

سىناي، سىناي،سىناقتارىم سيرەگەن.

ەلەسىڭ كەپ بار ەركىمدى بيلەگەن.

جان مەن ءتاندى وراپ العان وت سەزىم،

ءتۇن رەڭدى بۇرىم قالدى كۇيمەگەن!

 

 

قيا الماي....

 

قيا الماي زورعا قالاسىڭ داعى،

الاسىڭ كوزدەن مۇڭ ۇرلاپ.

ەكى كەزدەسۋ اراسىنداعى،

ءۇزىلىس نەگە تىم ۇزاق؟

 

ەكى كەزدەسۋ اراسىنداعى،

بولمايدى بوستىق تىم تىنىش.

قىزعانىش،كۇدىك،وكپە،رەنىش،

ساعىنىش،الاڭ،كۇرسىنىس.

 

جاڭبىردىڭ جىرى،ورماننىڭ ءبيى،

بوراننىڭ كۇيى- ۇققانىم.

قالىپقا ويىم سىيماعانمەنەن،

قالىپتان بىراق شىقپادىم.

 

تالدىردى مۇڭىم،تالشىق ەتىپ ەم،

وتكەن كۇندەردىڭ ەلەسىن.

باسقالار نەتكەن باقىتتى ەدى،

ءوزىڭدى كۇندە كورەتىن.

 

سۇق ساۋساقتارىم مۇيىزگەك بولدى،،

ەسىگىن قاعىپ باقىتتىڭ.

جولىقپاي مۇمكىن كەتەرمىز بىزدەر،

قانجىعاسىندا ۋاقىتتىڭ...

 

 

جاسىرامىن ءسوزىمدى

 

بولسام با ەكەن جانىڭنىڭ قۇرباندىعى،

كوركىن اشىپ باعىڭنىڭ تۇرعان گۇلى.

ساعان ايتقان سوزدەرىم جازعان جىرىم،

ايتىلماعان ءسوزىمنىڭ مىڭنان ءبىرى.

 

ۇمىتام دەپ ءوزىمدى اۋرە ەتىپپىن،

كورگەنىمە امان-ساۋ،تاۋبە ەتىپپىن.

مىنا ومىرگە مەنى ىزدەپ كەلگەنىڭمەن،

اداستىڭ-اۋ، قايتەيىن، ءسال كەشىكتىڭ...

 

جانىم قىلداي بولادى «كەتەم» دەسەڭ،

كەتەرىڭ بار كەزدەستىڭ بەكەرگە سەن.

سەنەدى ەكەم سەن ءتۇندى «كۇندىز»دەسەڭ،

نانادى ەكەم ءومىردى «شەكەر» دەسەڭ!

 

وسى ەكەن عوي ءبىر بولار توي دەگەنىڭ!

ء(وڭىم بىردەي تۇسىممەن كەيدە مەنىڭ).

نە ايتقانىڭ ماڭىزدى ەمەس، بىراق،

ماعان قاراپ كەرەگى سويلەگەنىڭ.

 

قاجەتى جوق، ەشكىمدى شاقىرماعىن،

تىڭدامايمىن، بىرەۋدىڭ اقىلدارىن...

مىنا الەمنىڭ ەلەۋسىز نۇكتەسىندە،

كەرەگى تەك جانىمدا وتىرعانىڭ.

 

جارالعانسىڭ سەزىممەن تەربەتۋگە،

قوزعاماشى!

قۇلقىم جوق ەرجەتۋگە...

جاسىرامىن ءسوزىمدى ەستىر بولساڭ،

ءبىر وزگەرىس بولارداي جەر بەتىندە!

 

 

سەن كەلەسىڭ

سانسىرايسىڭ، قۇر بوسقا سەندەلەسىڭ،

وتكەن كۇننىڭ قۋمايمىن ەندى ەلەسىن.

اقبوز اتتىڭ جالىنان جەل ەستىرىپ،

شىعىس جاقتان، ءبىر كۇنى سەن كەلەسىڭ!

 

سەن كەلەسىڭ تۇبىڭدە، جوق تالاسىم،

قارىپ تۇسەر تالايدى، وت قاراسىڭ.

قۇبىلانى بەتكە الىپ شىققانمەنەن،

ءبىزدىڭ تۇسقا كەلگەندە.

توقتالاسىڭ!

 

ات باس شۇلعىپ،ال يتتەر ىرىلداسىپ...

«قۇت كەلدى» دەپ جۇرت كوشپەن، ىرىمداسىپ.

ايران الىپ شىعامىن، سول كۇن الدان،

قولدارىمدى ازىراق ءدىرىل باسىپ...

 

تاسقا بىتكەن، قىنا مەن ارشا دەيمىن،

ارشانى ايتىپ، بىرەۋ ءان سالسا دەيمىن.

ات ۇستىنەن ايراندى تاۋساي سالماي،

تۇسسە دەيمىن، قاسىمدا قالسا دەيمىن...

 

تامشى ءىلىنىپ، كوز دەيتىن شار ايناعا،

«قوش!»دەيمىن بە، بولماسا، ءسال ويلانا...

جەتەم دەگەن اۋىلىڭ، جىراق بولسا،

جولىڭ بولسىن!

ارتىڭا قارايلاما!

 

 

پىكىرلەر