بۇگىن ءبىرىنشى پرەزيدەنت كۇنىندە الەۋمەتتىك جەلىدە قىزىقتى پىكىرتالاسقا كوزىمىز ءتۇستى. «نازارباەۆتىڭ ەراسى وتكەننەن كەيىن قازاق ەلى وركەنيەتتى ەل بولىپ كەتەدى دەگەنگە قانشالىقتى ارگۋمەنتىڭىز بار؟» دەپ ساۋال تاستاپتى ساياساتتانۋشى بەكبولات قارجان. وسى سۇراققا بايلانىستى جازىلعان پىكىرلەر ءتىپتى قىزىق ەكەن.
شيرەك عاسىردان استام قازاقستاندى باسقارعان نۇرسۇلتان نازارباەۆ الەمدىك ساياساتتان دا، ءوز ەلىنىڭ تاريحىنان دا ويىپ تۇرىپ ورنىن الىپ قويعان تۇلعا. قازاق قوعامى مويىنداسا دا، مويىنداعىسى كەلمەسە دە بۇل شىندىق. بۇل نازارباەۆقا بەرىلگەن جالپىلاما باعا. ال حالقىنىڭ ەسىندە نازارباەۆ قانداي تۇلعا رەتىندە قالاتىنى ۋاقىتتىڭ ەنشىندە، ارينە. دەسەك تە، كۇن سايىن دەمەسەك تە، قوعامدا وتە ءجيى قويىلاتىن سۇراق «نازارباەۆ بيلىكتەن تۇبەگەيلى كەتسە، نە بولادى؟». بەكبولات قارجاننىڭ ساۋالىنا پىكىر بىلدىرگەندەردىڭ باسىم بولىگى «سوڭعى وتىز جىلدا قيراتىلعان دۇنيەنى قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن كەمىندە تاعى وتىز جىل ۋاقىت كەرەك» دەيدى. ال Beglan Sharınbai: «حالىقتى كوتەرۋدىڭ قاجەتى جوق،كوتەرىلمەيدى. كىم باسقارسا دا ءبارىبىر حالىققا.تەك ۇلتشىل توپ قانا ىشتەن ىرىتە الادى.سوسىن تۋرا نازارباەۆ سياقتى تىرپ ەتكىزبەي 10-20 جىل بيلەۋ كەرەك. بىراق ادىلەتتى، تازا تۇردە. ال سودان كەيىن عانا بارىپ دەموكراتيادان از-ازداپ ۇسىنۋ كەرەك. نازارباەۆ كەتكەن سوڭ ۇلكەن بومبا تاستاپ كەتەدى. ونى زارارسىزداندىرۋ ءۇشىن ءبىراز جىل كەرەك»، دەپ جازادى.
دارحان بەردىگۋلوۆ: «نازارباەۆقا ءتورت ءتۇرلى وقيعامەن باعا بەرۋگە بولادى:
- 1986ج. الماتى قالاسىندا بولعان جەلتوقسان وقيعا كەزىندە نازارباەۆ قانداي قىزمەتتە بولدى؟!
- نازارباەۆتىڭ باسقارۋىنداعى قازاقستان كەڭەس وداعىنىڭ قۇرامىنان نەشىنشى بولىپ شىقتى؟!
- جاڭاوزەن وقيعاسى!
- نازارباەۆتىڭ بالالارى، تۋىستارى وراسان زور بايلىققا قالاي قول جەتكىزدى؟!
ۇلت قۇرامى بويىنشا فرانتسيا سياقتى بولامىز مىنا ساياسي جۇيەمەن نە وزگە ەلدىڭ بودانى بولامىز، بۇل انانى الدادىم، امەريكا پرەزيدەنتىن الدادىم دەپ ءجۇرىپ، ەندى ءوزىن ءوزى الدايتىن بولدى قازاقستان دامىپ كەتتى دەپ».
Samat Nordman Nurtaza: «وزگەرىس بولعاندا قانداي وزگەرىس؟ جاڭا پرەزيدەنت ءوز ادامدارىن اكەلەدى، ول ادامدار بۇرىڭعى پرەزيدەنتتىڭ ادامدارىن ىعىستىرادى. زاڭدىلىق قوي».
كلارا لاحانكىزى: «وسىدان ءۇش جىل بۇرىن قانداي ەدىك. ن.ن تاقتان كەتتى.و.دوعان ءتىل مارتبەسىن اشىققا شىعىپ قورعاپ، جول اشىپ بەرمەگەندە ماڭگۇرتستان ەكەنىمىزدى ىشتەي مويىنداپ ءلام مين دەمەي ىشتەي كۇيىپ جۇرە بەرەر ەدىك.سونىڭ ارقاسىندا قازىر ءتىل مايدانى قىزۋ جۇرۋدە... ورەكەڭدەر قازاقشا سويلەۋدى باستاپ كەتتى.
حالىق ءوز قۇقىعىن تالاپ ەتىپ، از بولسا دا جەڭىلدىكتەرگە قول جەتكىزدى. س.ءبىلاشتىڭ ارقاسىندا قىتاي گەنوتسيتى الەمدىك دەڭگەيدە اشكەرەلەندى. قوسانوۆ ساتپاعاندا سايلاۋ ءادىل شەشىلەر ەدى....د.اعادىل مەن بالاسى جانبولات قازاقتى وياتىپ كەتتى.
وگىز اياڭمەن بولسا دا العا جىلجۋ بار سياقتى....شۇكىر، ءتاۋبا دەيمىز دا. باستىسى ورنىمىز جوعالماسىنشى،قازاقتار ەلدەن كەتپەسىن، ماڭگۇرتتەرىمىز قايتا قازىعىن تاپسىن دەلىك،سوعان اتسالىسايىق ودان دا».
باسير داۋىلباەۆ: «ۇلكەن وزگەرىس بولماق، ءتىپتى قانداي قازاق كەلسەدە ونىڭ جاساعانىن جاساماس ەدى. بىرىنشىدەن ول كىسىنىڭ قازاق حالقىنا دەگەن پيعىلىن باعامداپ كورەرسىڭ، ەكىنشىدەن كەشەگى كپسس سياقتى نۇربيلىكتى جاقتايتىنداردىڭ ءبىرى قالماي 180 گرادۋسقا وزگەرە سالعانىن كورەرسىڭ...»
گۋلنارا ناۋرىزباەۆا مۋتاشەۆا: «كازىرگى بيلىكتە وتىرعاندار كەتپەگەنشە دامىمايمىز، بۋلاردى قۋرتۋ كەرەك. باسقا ادامدار كەلۋ كەرەك، جاستار كەلۋ كەرەك، كرەاتيۆنىي ادامدار كەلۋ كەرەك».
Nurlan Bazaruly: «ورتالىق ازيا ەلدەرى وزگەرىستەرگە دايىن ەمەس. وي سانا وزگەرىسى بولسا بيلىك تە وزگەرەر ەدى».
نۇرلان ءابدۋاليۇلى ابدىبەك: «عىلىمدا، تەحنولوگيادا تەك قازاق تىلدىلەر عانا تابىسقا جەتەدى. تاريحتا قازاقتار جەڭىسكە جەتكەن جىلدارى قازاق ءتىلدى بولعان. قازىر ەلىمىزدەگى الەمگە بەلگىلى ماتەماتيكتەردىڭ بارلىعى قازاق مەكتەبىن، جوعارى وقۋ ورنىندا قازاقشا وقىعاندار. جالپى قازاق ءتىلىنىڭ تابيعاتىندا وركەنيەتكە ۇمتىلۋشىلىق بار دەپ ەسەپتەيمىن. كەزىندە اباي، ىبىراي، شوقاندار دا قازاق ءتىلدى بولعان. مەنىڭ قايىن جۇرتىمدا، قاستەك اۋىلىندا عىلىم دوكتورلارى، اكادەميكتەر وتە كوپ شىققان. سولاردىڭ بارلىعى قازاق ءتىلدى ەدى. ولاردىڭ ورىس تىلىندە تاربيە كورگەن بالالارىنان ەشتەڭە شىققان جوق. قازاق تىلدىلەر ەرتەڭ جەتىستىكتەرگە جەتەدى دەپ تولىق سەنىممەن ايتا الام».
باكسۋلتان راۆدال: «جاڭا باسقارۋ جۇيەسىن جاريالىقپەن ورناتۋدى قولداناتىن پارلامەنتپەن جابدىقتاپ ۇلتتىق باعىت، اۋىل شارۋاشىلىعىمەن وركەندەۋدى ماقسات ەتسە، حالىقتىڭ تىرشىلىگى جاقسارىپ، جەڭىل ءوندىرىس پەن ىشكى سۇرانىستى قامتاماسىز ەتۋ مەملەكەتتىك تۇراق تىلىققا جەتكىزەدى. جەر استى بايلىعىنان تۇسكەن قارجىنى جەڭىل ءوندىرىستى دامىتۋعا ءبىرىنشى كەزەكتە ۇسىنىپ جاپپاي جەكە كاسىپتىك ءوندىرىستى ەنگىزۋگە ءتيىس. وسىلاي قازاق حالقى ۇلى قوزعالىس وركەنىنە اياق باسادى».
ال ءسىز قالاي ويلايسىز، قۇرمەتتى وقىرمان؟ ن.نازارباەۆ بيلىكتەن تۇبەگەيلى كەتسە، قازاقستان قارىشتاپ دامىپ، وركەنيەتتى ەلدەر قاتارىنا كىرە مە؟ الدە كەرىسىنشە، جۇرەر جولىن تاپپاي ەلىمىز دامۋ باعىتىنان اداسىپ كەتە مە؟
راۋانا ديماشقىزى،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.
فوتو اشىق دەرەككوزدەن الىندى.
