Bügın bırınşı prezident künınde äleumettık jelıde qyzyqty pıkırtalasqa közımız tüstı. «Nazarbaevtyŋ erasy ötkennen keiın Qazaq elı örkeniettı el bolyp ketedı degenge qanşalyqty argumentıŋız bar?» dep saual tastapty saiasattanuşy Bekbolat QARJAN. Osy sūraqqa bailanysty jazylǧan pıkırler tıptı qyzyq eken.
Şirek ǧasyrdan astam Qazaqstandy basqarǧan Nūrsūltan Nazarbaev älemdık saiasattan da, öz elınıŋ tarihynan da oiyp tūryp ornyn alyp qoiǧan tūlǧa. Qazaq qoǧamy moiyndasa da, moiyndaǧysy kelmese de būl şyndyq. Būl Nazarbaevqa berılgen jalpylama baǧa. Al halqynyŋ esınde Nazarbaev qandai tūlǧa retınde qalatyny uaqyttyŋ enşınde, ärine. Desek te, kün saiyn demesek te, qoǧamda öte jiı qoiylatyn sūraq «Nazarbaev bilıkten tübegeilı ketse, ne bolady?». Bekbolat Qarjannyŋ saualyna pıkır bıldırgenderdıŋ basym bölıgı «Soŋǧy otyz jylda qiratylǧan dünienı qaita qalpyna keltıru üşın kemınde taǧy otyz jyl uaqyt kerek» deidı. Al
Beglan Sharınbai: «Halyqty köterudıŋ qajetı joq,köterılmeidı. Kım basqarsa da bärıbır halyqqa.Tek ūltşyl top qana ışten ırıte alady.Sosyn tura Nazarbaev siiaqty tyrp etkızbei 10-20 jyl bileu kerek. Bıraq ädılettı, taza türde. Al sodan keiın ǧana baryp demokratiiadan az-azdap ūsynu kerek. Nazarbaev ketken soŋ ülken bomba tastap ketedı. Ony zararsyzdandyru üşın bıraz jyl kerek», dep jazady.
Darhan Berdygulov: «Nazarbaevqa tört türlı oqiǧamen baǧa beruge bolady:
- 1986j. Almaty qalasynda bolǧan Jeltoqsan oqiǧa kezınde Nazarbaev qandai qyzmette boldy?!
- Nazarbaevtyŋ basqaruyndaǧy Qazaqstan Keŋes Odaǧynyŋ qūramynan neşınşı bolyp şyqty?!
- Jaŋaözen oqiǧasy!
- Nazarbaevtyŋ balalary, tuystary orasan zor bailyqqa qalai qol jetkızdı?!
Ūlt qūramy boiynşa Fransiia siiaqty bolamyz myna saiasi jüiemen ne özge eldıŋ bodany bolamyz, būl anany aldadym, Amerika prezidentın aldadym dep jürıp, endı özın özı aldaityn boldy Qazaqstan damyp kettı dep».
Samat Nordman Nurtaza: «Özgerıs bolǧanda qandai özgerıs? Jaŋa prezident öz adamdaryn äkeledı, ol adamdar būryŋǧy prezidenttıŋ adamdaryn yǧystyrady. Zaŋdylyq qoi».
Klara Lahankyzy: «Osydan üş jyl būryn qandai edık. N.N taqtan kettı.O.Doǧan tıl märtbesın aşyqqa şyǧyp qorǧap, jol aşyp bermegende mäŋgürtstan ekenımızdı ıştei moiyndap läm min demei ıştei küiıp jüre berer edık.Sonyŋ arqasynda qazır tıl maidany qyzu jürude... Orekeŋder qazaqşa söileudı bastap kettı.
Halyq öz qūqyǧyn talap etıp, az bolsa da jeŋıldıkterge qol jetkızdı. S.Bıläştıŋ arqasynda qytai genositı älemdık deŋgeide äşkerelendı. Qosanov satpaǧanda sailau ädıl şeşıler edı....D.Aǧädıl men balasy Janbolat qazaqty oiatyp kettı.
Ögız aiaŋmen bolsa da alǧa jylju bar siiaqty....Şükır, täuba deimız da. Bastysy ornymyz joǧalmasynşy,qazaqtar elden ketpesın, mäŋgürtterımız qaita qazyǧyn tapsyn delık,soǧan atsalysaiyq odan da».
Basir Dauylbaev: «Ülken özgerıs bolmaq, tıptı qandai qazaq kelsede onyŋ jasaǧanyn jasamas edı. Bırınşıden ol kısınıŋ qazaq halqyna degen piǧylyn baǧamdap körersıŋ, ekınşıden keşegı KPSS siiaqty nūrbilıktı jaqtaityndardyŋ bırı qalmai 180 gradusqa özgere salǧanyn körersıŋ...»
Gulnara Nauryzbaeva Mutaşeva: «Käzırgı bilıkte otyrǧandar ketpegenşe damymaimyz, bulardy qurtu kerek. Basqa adamdar kelu kerek, jastar kelu kerek, kreativnyi adamdar kelu kerek».
Nurlan Bazaruly: «Ortalyq Aziia elderı özgerısterge daiyn emes. Oi sana özgerısı bolsa bilık te özgerer edı».
Nūrlan Äbduäliūly Äbdıbek: «Ǧylymda, tehnologiiada tek qazaq tıldıler ǧana tabysqa jetedı. Tarihta qazaqtar jeŋıske jetken jyldary qazaq tıldı bolǧan. Qazır elımızdegı älemge belgılı matematikterdıŋ barlyǧy qazaq mektebın, joǧary oqu ornynda qazaqşa oqyǧandar. Jalpy qazaq tılınıŋ tabiǧatynda örkenietke ūmtyluşylyq bar dep esepteimın. Kezınde Abai, Ybyrai, Şoqandar da qazaq tıldı bolǧan. Menıŋ qaiyn jūrtymda, Qastek auylynda ǧylym doktorlary, akademikter öte köp şyqqan. Solardyŋ barlyǧy qazaq tıldı edı. Olardyŋ orys tılınde tärbie körgen balalarynan eşteŋe şyqqan joq. Qazaq tıldıler erteŋ jetıstıkterge jetedı dep tolyq senımmen aita alam».
Baksultan Ravdal: «Jaŋa basqaru jüiesın jariialyqpen ornatudy qoldanatyn parlamentpen jabdyqtap ūlttyq baǧyt, auyl şaruaşylyǧymen örkendeudı maqsat etse, halyqtyŋ tırşılıgı jaqsaryp, jeŋıl öndırıs pen ışkı sūranysty qamtamasyz etu memlekettık tūraq tylyqqa jetkızedı. Jer asty bailyǧynan tüsken qarjyny jeŋıl öndırıstı damytuǧa bırınşı kezekte ūsynyp jappai jeke käsıptık öndırıstı engızuge tiıs. Osylai qazaq halqy ūly qozǧalys örkenıne aiaq basady».
Al sız qalai oilaisyz, qūrmettı oqyrman? N.Nazarbaev bilıkten tübegeilı ketse, Qazaqstan qaryştap damyp, örkeniettı elder qataryna kıre me? Älde kerısınşe, jürer jolyn tappai elımız damu baǧytynan adasyp kete me?
Rauana DİMAŞQYZY,
«Adyrna» ūlttyq portaly.
Foto aşyq
derekközden alyndy.
