قازاقستاندىقتار اقشانى قارىزعا ءجيى الادى جانە بەرەدى. كەيبىر قارىز بەرۋشىلەر قارىزىن بىرەۋ قايتارىپ بەرەتىندەي ويلايدى. ايتسە دە، ءسىزدىڭ قارىزىڭىز قايتۋى ءۇشىن ءوزىڭىز ارەكەت ەتۋگە ءتيىسسىز. قيمىلداماساڭىز، بورىشكەر قارىزدى قايتارۋعا اسىقپايدى. ادۆوكات، "كاسىبي زاڭ كەڭەسشىلەرى پالاتاسىنىڭ" مۇشەسى يليا كنيازەۆ قولحاتتار مەن بورىشكەرلەرگە قاتىستى ادامداردىڭ كوپتەگەن سۇراقتارى مەن قاتەلىكتەرىنە جاۋاپ بەردى.
قولحات بويىنشا قارىزدى قالاي دۇرىس ءوندىرىپ الۋعا بولادى؟
قارىز بەرىلگەنى تۋرالى قولحاتتىڭ نوتاريالدى تۇردە زاڭداستىرىلۋى شارت پا؟ ادۆوكاتتىڭ ايتۋىنشا، قر اك 716-بابىنىڭ 2-تارماعىنا سايكەس قارىز شارتى وبليگاتسيا، قارىز الۋشىنىڭ قولحاتى نەمەسە قارىز بەرۋشىنىڭ وعان بەلگىلى ءبىر سومانى نەمەسە زاتتاردىڭ بەلگىلى ءبىر سانىن بەرگەنىن كۋالاندىراتىن وزگە قۇجات بولعان كەزدە دە ءتيىستى جازباشا نىساندا جاسالعان دەپ تانىلادى. ياعني، نوتاريالدى زاڭداستىرۋ مىندەتتى ەمەس، بىراق ولاي جاساتۋ ارتىق بولمايدى.
قارىز بەرۋ كەزىندە ەڭ باستىسى، قولحات دۇرىس تولتىرىلۋى كەرەك. قولحاتتا قارىز الۋشىنىڭ اتى ءجونى، جسن ءنومىرى كورسەتىلىپ، قارىز اقشانىڭ الىنعان ۋاقىتى مەن قايتارىلاتىن مەرزىمى كورسەتىلگەنى ءجون.
سونىمەن بىرگە، زاڭگەر كنيازەۆ قولحاتتىڭ ەسكىرۋ مەرزىمى بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى - بۇل مەرزىم اياقتالعانعا دەيىن ءسىز سوتقا جۇگىنەتىن جانە بورىشكەر ورىنداۋعا مىندەتتى شەشىم قابىلداۋعا بولاتىن مەرزىم. بۇل بورىشكەردىڭ العان اقشانى قايتاراتىن كۇنى بەلگىلەنگەن مەرزىم. مىسالى، ءسىزدىڭ اقشاڭىزدى بورىشكەر 2017 جىلعى قاراشانىڭ 15-ءى كۇنى قايتاراتىنىن كورسەتتى مە، دەمەك، بۇل قولحاتتىڭ جارامدىلىق مەرزىمى 2020 جىلعى 15 قاراشا كۇنى بىتەدى. ياعني، قولقاتتىڭ جارامدىلىق مەرزىمى ءۇش جىلدى قۇرايدى.
مەرزىمىن وتكىزىپ العان جاعدايدا ولاردى قالپىنا كەلتىرۋدىڭ نۇسقالارى بار، بىراق بۇعان دەيىن جەتكىزبەگەن ءجون.
مىسالى، قولحات بار، ۆاتساپپ-دا حات الماسۋ بار. حات الەۋمەتتىك جەلىلەردە جاريالاندى، بىراق بورىشكەر اقشانى قايتارمادى. نە ىستەۋگە بولادى؟
ەگەر ءسىز جالعىز قارىز بەرۋشى بولساڭىز، وندا - بورىشكەر ەشتەڭەنى قايتارمايدى. اقشانى قايتارىپ الۋدىڭ جالعىز جولى-سوتقا تالاپ ارىز بەرۋ.
ەگەر بورىشكەر بىرەۋ، ال قارىز بەرۋشىلەر كوپ بولسا، وندا بورىشكەردىڭ ءىس-ارەكەتىندە "الاياقتىق"قىلمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىق بولۋى مۇمكىن. بۇل جاعدايدا ءسىز باسقا دا قارىز بەرۋشىلەرمەن توپتاسىپ پوليتسياعا جۇگىنۋىڭىز كەرەك. مۇنداي جاعدايدا پوليتسيا «تىرپ» ەتە الماي قالادى دا، ءىستى قولىنا الادى.
زاڭگەر "ەگەر بورىشكەردىڭ اتىندا ەش مۇلىك بولماسا، سوت تۇك ىستەي المايدى» دەگەنمەن كەلىسپەيدى.
«نەكەدە ساتىپ الىنعان بارلىق نارسە، ادەتتە، ەرلى-زايىپتىلار اراسىندا تەڭ بولىنەتىنىن ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. ءيا، بورىشكەردىڭ ەشتەڭەسى جوق، بىراق ونىڭ ايەلىنىڭ كولىگى، پاتەرى، جالاقىسى بار. ءسىز بورىشكەردىڭ جالاقىنى بەيرەسمي تۇردە الاتىن جەرىن ءبىلىپ، جۇمىس بەرۋشىگە ىقپال ەتە الاسىز", - دەيدى مامان.
ول سونداي-اق قارىز مولشەرى 250 اەك-تەن (شامامەن 500 مىڭ تەڭگەدەن ارتىق) اسقان جاعدايدا بورىشكەردىڭ قۇقىقتارى مەن ليتسەنزيالارى، مىسالى، جۇرگىزۋشى كۋالىگى شەكتەلۋى مۇمكىن ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
سونداي-اق بورىشكەردى اكىمشىلىك جانە قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋعا بولادى.
سونىمەن بىرگە يليا كنيازەۆ قارىزدى ءوندىرىپ الۋ ءۇشىن نوتاريۋستارعا جۇگىنۋدىڭ قاجەتى جوق ەكەنىن، قارىزدى تەك سوت ارقىلى قايتارا الاتىنىن اتاپ ءوتتى.
«نوتاريۋس شەشىم شىعارمايدى. نوتاريۋس نوتاريات تۋرالى زاڭعا سايكەس زاڭدا ايقىندالعان داۋسىز تالاپتار بويىنشا اتقارۋشىلىق جازبا جاسايدى. ءدال داۋسىز. قاراپايىم قولحات داۋسىز تالاپ ەمەس، ول بويىنشا ءسىز سوتقا جۇگىنۋىڭىز كەرەك»،-دەيدى زاڭگەر.
سوتتىڭ شەشىمى ءسىزدىڭ پايداڭىزعا شەشىلدى دەيىك. بىراق سوت ورىنداۋشىلارى ءالى دە قارىزىڭىزدى قايتارتىپ بەرە الماي ءجۇر. نە ىستەيسىز؟مۇنداي جاعدايدا ادۆوكات سوت شەشىمىن ورىنداۋ ءۇشىن جسو-نىڭ (جەرگىلىكتى سوت ورىندايشىلارى) ءبارىن جاساعانىنا كوز جەتكىزۋ ءۇشىن اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋ ماتەريالدارىمەن تانىسۋعا كەڭەس بەرەدى.
مۇمكىن، جسو ەشتەڭە ىستەمەگەن شىعار، مۇندا ءسىز نە جسو-نى ءوزىڭىز باقىلاۋىڭىز كەرەك، نە بۇل ءۇشىن ادۆوكات جالداۋىڭىز كەرەك. ال سىزدە مۇنداي جاعدايلار تۋىنداماۋى ءۇشىن - قارىزعا بەرمەۋگە تىرىسىڭىز. ال ەگەر بەرەتىن بولساڭىز، كەپىل راسىمدەڭىز، سوندا قارىز بەرۋشى رەتىندە ءسىزدىڭ مۇددەلەرىڭىز قورعالاتىن بولادى، - دەپ قورىتىندىلادى يليا كنيازەۆ.
ورىس تىلىنەن اۋدارىپ،
دايىنداعان راۋانا ديماشقىزى،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.
فوتو اشىق دەرەككوزدەن الىندى.
