كوۆيدتى جاڭا وقۋ جىلى ەشكىمگە وڭايعا سوقپادى

4606
Adyrna.kz Telegram

كوروناۆيرۋستىڭ جاڭا تولقىنى باستالادى دەگەن قاۋىپكە قاراماستان، ەۋروپا ەلدەرىنىڭ ءبىرازىنىڭ مەكتەپتەرى جاڭا وقۋ جىلىنا ەسىگىن ايقارا اشتى. كوكتەمگى كارانتين كەزىندە قاشىقتان ءبىلىم الۋدىڭ ەشقانداي دا ءبىلىم بەرمەيتىنىن تۇسىنگەن ەۋروپالىق اتا-انالار جاڭا وقۋ جىلىن ءداستۇرلى ءبىلىم الۋ جۇيەسىمەن باستاۋدى قۇپ كورىپتى. 

كوپتەگەن ەلدىڭ جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى ءداپ ءبىر باستاۋىش سىنىپ وقۋشىسىنداي قاتاڭ باقىلاۋعا تۇسپەك  دەپ جازادى بيبيسي-ءدىڭ ورىس ءبولىمى. ساباق ۇستىندە جانە ساباقتان كەيىن وقۋشىنىڭ بەيبەرەكەت جۇرۋىنە، سىنىپ بولمەلەرىن ارالاۋىنا تىيىم سالىنادى. مۇعالىمدەر دە وقۋشىسىنىڭ مەيلىنشە الەۋمەتتىك قاشىقتىقتى ساقتاۋىن قاتاڭ باقىلايتىن بولادى.  مۇنان بولەك، سىنىپ بولمەلەرىندە كوۆيد داۋىرىنە ءتان اتريبۋتتار دا ورنالاستىرىلادى. بەتپەردە، سانيتايزەر مەن گرادۋسنيك ءار سىنىپ بولمەسىنىڭ نەگىزگى رامىزىنە اينالماق.

ۇلىبريتانيالىق وقۋشى  11 جاسىنان باستاپ بەتپەردە تاعۋى كەرەك

1 قىركۇيەكتە انگليا، ۋەلس قالالارىنىڭ وقۋشىلارى ءداستۇرلى ءبىلىم الۋعا مەكتەپكە بارادى. ال شوتلانديا مەن سولتۇستىك يرلانديادا ساباق تامىز ايىندا باستالىپ قويىپتى. ءبىلىم دەپارتامەنتىنىڭ نۇسقاۋلىعىندا ورتا مەكتەپتىڭ 11 جاستان اسقان ءاربىر بالاسىنا بەتپەردە تاعۋ مەن الەۋمەتتىك قاشىقتىقتى ساقتاۋ كورسەتىلگەن. بەتپەردەنى وقۋشى دالىزدە، جابىق عيماراتتا تاعۋى كەرەك. دەسەك تە، بۇل نۇسقاۋلىق ءالى دە جۇرتتىڭ تاراپىنان قولداۋ تاپپاي وتىر. ال لوكداۋن دەپ تانىلعان ايماقتىڭ وقۋشىسى مەن ۇستازىنا  بەتپەردەنى تاستاماي تاعۋ بۇيىرىلعان.

پرەمەر-مينيستر بوريس دجونسون بەتپەردە تاعۋدى مىندەتتەۋ قيسىنسىز ەكەنىن ايتىپ: «بەتتى جاۋىپ ساباق وقۋعا بولمايدى. ال وقۋشىلار بەتپەردەنى تاستاماي تاعادى دەۋ مۇمكىن ەمەس»، -دەيدى. قاۋىپسىزدىك شارالارى تەك بۇل عانا ەمەس. ءبىلىم دەپارتامەنتى ءار وقۋشىنى مەيلىنشە «ۆاكۋمدا» ساقتاعانداي ەتىپ قورعاپ، سانيتايزەرلەردى  كوپتەپ قويىپ، وقۋشىعا قولىن عانا ەمەس، قالامىن، ەسىكتىڭ تۇتقاسىن دا تازارتىپ تۇرۋدى دا ايتادى.  مىنە، وسىنداي دايىندىقپەن اعىلشىن وقۋشىلارى جاڭا وقۋ جىلىن باستاپ جىبەرىپتى.

رەسەيدە اركىمنىڭ ءوز قالاۋى بىلەدى

رەسەيلىك وقۋشىلاردىڭ باسىم بولىگى بيىل ساباقتى مەكتەپتە وقيدى. تەك العاشقى قوڭىراۋ مەرەكەلىك ءىس شاراسى وتكىزىلمەيدى. سونىمەن قاتار كوپتەگەن ايماقتىڭ، سونىڭ ىشىندە ماسكەۋلىك وقۋشىلاردىڭ ۇيدە ساباق وقۋىنا رۇقسات بەرىلگەن. بالام ۆيرۋس جۇقتىرىپ الادى دەپ قاۋىپتەنگەن اتا-انا بالاسىنا ينتەرنەت ارقىلى قاشىقتان ءبىلىم الۋىنا جاعداي جاسايدى. مەكتەپكە بارىپ وقيتىن رەسەيلىك وقۋشىلار دا ءبىر بولمەدەن شىقپاي، ءارلى بەرلى جۇرمەي، الەۋمەتتىك قاشىقتىقتى ساقتاۋعا ءماجبۇر. تەك مۇعالىمدەر وتەتىن ساباعى بويىنشا سىنىپ بولمەلەرىنە وزدەرى بارادى. ال دەنە شىنىقتىرۋ، فيزيكا، حيميا سىندى پاندەردە وقۋشىلار ساباق وتەتىن بولمەگە بارۋى كەرەك. رەسەيلىك سىنىپ بولمەلەرى مەيلىنشە سانيتارلىق تالاپقا ساي جابدىقتالىپ، وقۋشىنىڭ دەنە قىزۋىن ولشەۋ باستى نازارعا الىنباق.  ەگەر ءبىر بالادان كوروناۆيرۋس بەلگىسى تابىلسا، تۇتاس سىنىپ كارانتينگە جابىلادى.

ۋكراينادا مەكتەپكە بارۋ – قىزىل سىزىق بەلدەۋىنە دەيىن ولشەنبەك

ۋكراينادا ۆيرۋستىڭ تارالۋ ايماقتارىنا قاراي بىرنەشە بەلدەۋ سىزىلادى. ولار: جاسىل، سارى، سارعىش قىزىل جانە قىزىل سىزىق بەلدەۋلەرى. ەگەر قىزىل سىزىق بەلدەۋى دەپ تانىلسا، ول ايماقتا مەكتەپكە بارۋعا تىيىم سالىنادى.  ال ەگەر قىزىل سىزىققا ساباق كەزىندە تۇسسە، وندا مەكتەپتەر ەكى اپتالىق كارانتينگە جابىلىپ، بالالار قاشىقتان ساباق وقيدى. ەگەر ءبىر وقۋشىدان نەمەسە مۇعالىمنەن كوۆيد بەلگىسى انىقتالسا، وندا تۇتاس مەكتەپ كارانتينگە جىبەرىلەدى. ۋكراين وقۋشىلارىنا بەتپەردە تاعۋ ۇسىنىلعان. باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىنا بەتپەردە تاعۋدىڭ قاجەتى جوق. سونىمەن قاتار ساباق كەزىندە وقۋشىنىڭ بەتپەردە تاقپاۋىنا بولادى. ۋكراين ءبىلىم ءمينيسترى دە ءار ساباقتىڭ ءبىر سىنىپ بولمەسىندە، لاجى بولسا، اشىق اۋادا وتكىزىلۋىن ۇسىنىپ وتىر. انتيسەپتيك، بەتپەردە، قول تازالىعىن ساقتاۋ بۇل ەلدە دە  مىندەتتەلگەن.

ەستونيا -  «وزدەرىڭ شەشىڭدەر»  دەگەن ۇستانىمدا

ەستونيادا مەكتەپتەر مەن وقۋشىنىڭ ءبىلىم باعدارلاماسىن تاڭداۋى سەكىلدى دۇنيەلەر ءار ادامنىڭ ءوز تاڭداۋىندا. كوۆيدپەن كۇرەسۋدى دە بيلىك تاراپى حالقىنىڭ ءوز ەركىنە سالىپتى. دەسەك تە، ءبىلىم مينيسترلىگى مەن دەنساۋلىق مينيسترلىگى باسقا ەلدەردەگى ارىپتەستەرى سياقتى ساقتىق شارالارىنىڭ تۇرلەرىن ۇسىنۋدا. ال قانداي ساقتىق شاراسىن ۇستانۋدى ءار مەكتەپتىڭ ءوز ەنشىسىنە قالدىرعان. نەگىزىنەن ەستونيا وقۋشىلارى ءۇشىن مەكتەپتەر ءوز ەسىگىن 1 قىركۇيەكتە اشادى. الايدا بيلىك وكىلدەرى ىندەتتىڭ تارالۋى قاۋپىن دە حابارلاپ، ەگەر سونداي جاعداي ورىن السا، قاشىقتان وقىتۋ جۇيەسىنە كوشەتىندەرىن ەسكەرتكەن.

لاتۆيادا ا، ۆ، س  جوسپارلارى  دايىن

لاتۆيادا دا ءبىلىم كۇنى ادەتتەگىدەي اتالىپ وتىلەدى. العاشقى قوڭىراۋدى سوعۋ، سوقپاۋ ءار مەكتەپتىڭ ءوز شارۋاسى. ايتسە دە، ەگەر ىندەتتىڭ جاڭا تولقىنى باستالا قالسا، ءبىلىم مينيسترلىگىنىڭ ا،ۆ،س دەپ اتالاتىن ءۇش جوسپارى دايىن تۇر.  ال ازىرگە لاتۆيالىق ءبىلىم ءمينيسترى وكىلدەرى وقۋشىلار مەن مۇعالىمدەرگە باسقا شەتەلدىك ارىپتەستەرى سەكىلدى ساقتىق شارالارىن قاتاڭ ۇستانۋدى كەڭەس ەتۋدە. بۇل ەلدە دە قول تازالىعى، ارا  قاشىقتىقتى ساقتاۋ سىندى ەرەجەلەر ۇستانىلماق.

گەرمانيا مەكتەپتەرى اشىلماي جاتىپ، جابىلۋدا

گەرمانيادا بىرىڭعاي ءبىلىم كۇنى دەگەن اتىمەن جوق. ويتكەنى، بۇل ەلدىڭ ءار ايماقتارى ءتۇرلى ۋاقىتتا ساباققا كىرىسەدى. ءبىر ايماقتىڭ وقۋشىسى تامىزدا ساباققا بارسا، ەندى باسقا ءبىر ايماقتىڭ وقۋشىسى قىركۇيەكتە مەكتەپ ەسىگىن اشادى. تامىزدا ساباققا كىرىسكەن نەمىس وقۋشىلارىنىڭ باسىم بولىگى بۇگىندە كارانتينگە جىبەرىلە باستاپتى. ەۋروپانىڭ باسقا ەلدەرى سەكىلدى گەرمانيادا دا ىندەتتىڭ تارالۋى اسقىنىپ بارادى. سول سەبەپتى وقۋشىلار دا قاشىقتان ءبىلىم الۋعا ءماجبۇر بولۋدا ەكەن. گەرمانيالىق وقۋشىلارعا ساقتىق شارالارى تۋرالى نۇسقاۋلىق تا تۇرلىشە بەرىلىپ، ءار مەكتەپتىڭ ساقتانۋى دا ارقالاي. دەسەك تە، سايىپ كەلگەندە ساقتىق شارالارىنىڭ ورتاق تۇسى بەتپەردە تاعۋ، قولدى جۋ، اشىق اۋادا ءجۇرۋ.

فرانتسيادا باستى ساقتىق كۇنىنە ون شاقتى رەت قول جۋعىزۋ

فرانتسيادا دا ىندەتتىڭ تارالۋى ءورشىپ بارادى. سول سەبەپتى بۇل ەلدىڭ بيلىك وكىلدەرى ليبەرالدى ەمەس، قاتاڭ تالاپ ەتۋ جۇيەسىنە كوشتى. 11  جاستان اسقان كەز كەلگەن ءبىلىم الۋشى مەن مۇعالىمدەر بەتپەردە تاعۋعا ءتيىس. بارلىق وقۋشى مەن ۇستاز سىنىپ بولمەسىنە كىرگەندە، شىققاندا، اسحاناعا كىرگەندە، شىققاندا، ءار ۇزىلىستە، دارەتحانادان سوڭ، ۇيدەن شىققاندا، ۇيگە كەلگەندە قولىن سابىنداپ جۋىپ، دەزينفەكتسيا جاساۋى كەرەك. سونىمەن قاتار تۇشكىرۋگە ارنالعان ارنايى ورامالدار دايىندالعان. ءبىر وقۋشى تۇشكىرگىسى كەلسە، مىندەتتى تۇردە الگى ورامالعا تۇشكىرىپ، ول ورامالدى قوقىس جاشىگىنە تاستاۋى كەرەك. قولداسىپ امانداسۋعا، وتە جاقىن تۇرىپ سويلەسۋگە بولمايدى. وقۋشىلار مەكتەپتە ساباق وقيدى. ال ەگەر قاشىقتان وقىتقىسى كەلسە، اتا-انا جەرگىلىكتى بيلىككە بۇل تۋرالى رەسمي ءوتىنىش جازۋى كەرەك.

يسپانيا – جاپپاي بەتپەردە تاعۋ مەن ۇزدىكسىز قول جۋ

ەۋروپا ەلدەرىنىڭ ىشىندە  يسپانيادا جاعداي وتە ناشار. تامىز ايىنىڭ سوڭعى اپتاسىندا كوروناۆيرۋس جۇقتىرعانداردىڭ 100 مىڭ ادامعا شاققانداعى ۇلەسى   145. دەسەك تە، اۋىر ناۋقاستار مەن ءولىم كورسەتكىشى ازىرگە تومەن. سوعان قاراماستان، يسپانيالىق مەكتەپتەر ادەتتەگىدەي ءبىرىنشى قىركۇيەكتە ەمەس، 4 قىركۇيەكتە جۇمىسىن باستايدى. ءبىرىنشى سىنىپتان باستاپ جوعارى سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ بارىنە جاپپاي بەتپەردە تاعۋ مىندەتتەلگەن. كۇنىنە كەم دەگەندە بەس رەت قولدى سابىنداپ جۋ مەن ارا قاشىقتىقتى ساقتاۋ دا وسى مىندەتتىڭ ىشىندە.

مەكتەپكە كىرەردە مىندەتتى تۇردە دەنە قىزۋى ولشەنەدى. ەگەر ءبىر ادامنان كوۆيد بەلگىسى انىقتالسا، بۇكىل سىنىپ كارانتينگە جىبەرىلەدى.

مەرۋەرت حۋساينوۆا، «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.

پىكىرلەر