كارانتين دەپ ءتورت قابىرعانىڭ ىشىندە قامالعان جۇبايلار اراسىندا اجىراسۋ جاعدايى كوبەيەدى دەپ كۇتىلگەنى ءمالىم. جايشىلىقتا اراداعى كەلىسپەۋشلىكتىڭ ورنىن جۇمىستاعى ۋاقىت تولتىرىپ، ەرلى-زايىپتىلار ءوزارا شيەلەنىسكە توسقاۋىل قويىپ جۇرگەنى ءجيى ايتىلعان ەدى. الايدا ستاتيستيكا كوميتەتى تاراتقان اقپارعا قاراساق، كەرىسىنشە، كارانتين ۋاقىتى وتباسىلىق ماسەلەلەردىڭ شەشىمىن تابۋعا اناعۇرلىم ىقپال ەتكەندەي.
سوڭعى جارتى جىلدىقتىڭ ەسەبى بويىنشا، بۇل جىلى قازاقستانداعى اجىراسۋلار جاعدايى بىلتىرعىدان بىرنەشە ەسەگە ازايىپتى. ماسەلەن، ناۋرىز بەن ماۋسىم ارالىعىندا 4587 جۇپ اجىراسۋعا ارىز بەرىپتى. دەسەك تە، ەڭ كوپ اجىراسۋعا ارىز تۇسكەن ۋاقىت ناۋرىز ايىندا بولىپتى. 2103 جۇپ اجىراسۋعا نيەت بىلدىرگەن. ال ساۋىردە 332, مامىردا 731, ماۋسىمدا 1421 ەرلى- زايىپتى اجىراسقان. 2019 جىلمەن سالىستىرساق، ءبىر عانا ناۋرىزدا 4181, ال ءساۋىر، مامىر، ماۋسىم ايلارىندا جالپى ون بەس مىڭنان استام جۇپ اجىراسۋعا ارىزدانعان.
كارانتين كەزىندە اجىراسۋعا ارىزدانعانداردىڭ كوشىن الماتى باستاپ تۇر. ناۋرىز بەن ماۋسىم ايلارى ارالىعىندا 554 جۇپ نەكەسىن بۇزسا، ەكىنشى ورىندا 516 اجىراسۋ ارىزىمەن قاراعاندى وبلىسى تىركەلگەن. الماتى وبلىسىندا 503, ال قىزىلوردا وبلىسىندا نەبارى 31 جۇپ جۇبىن اجىراتىپتى.
كارانتين جۇبايلار اراسىنا قالاي ىقپال ەتتى، ايلار بويى ءبىر ۇيدە بىرگە ءومىر ءسۇرۋ ەرلى-زايىپتىلارعا قالاي اسەر ەتتى دەگەن ساۋالمەن بىرنەشە ازاماتتىڭ پىكىرىن سۇراپ كوردىك. جالپى، بۇل كارانتيننىڭ زيانى مەن پايداسى قاتار جۇرگەن سياقتى.
ماسەلەن، قىتايدان تاۋار تاسۋمەن اينالىساتىن ەرجان سادىبەك: «كارانتين باستالعالى ۇيدەمىز. ايەلىم دە، مەن دە كۇندىز ءتۇنى بىرگەمىز. باستاپقىدا راسىمەن، ۇيگە قامالۋ قالاي بولار ەكەن دەپ ىشتەي ۋايىمداعانمىن. ءارى كارانتيننىڭ العاشقى ايىندا جاسىراتىنى جوق، كەلىنشەگىم ەكەۋمىز ءجيى سوزگە كەلىپ قالىپ، ۇيىمىزدە ۇرىستىڭ دا كوبەيگەنى بار ەدى. كەيىن كوندىگەيىن دەدىك پە، الدە تۇسىنىسە باستادىق پا، جاعداي باسقاشا وزگەرە باستادى. مەن كۇنى بويى بالالاردىڭ ساباعىنا كومەكتەسىپ، سولارمەن ۋاقىت وتكىزسەم، ال كەلىنشەگىم بۇرىن ۋاقىتى بولا بەرمەيتىن ءتاتتى تاماقتىڭ ءتۇر ءتۇرىن ءپىسىرىپ، ءبىزدى قۋانتتى. ەڭ قىزىعى، وسى كارانتيندە ۇلىممەن ەرەكشە اشىلىپ سويلەسىپ، سىرلاستىق. قاراپ وتىرسام، اقشا تابام دەپ ءجۇرىپ، ۇلىمنىڭ قالاي ەسەيگەنىن دە بايقاماپپىز عوي»، -دەيدى.
ال الماتىنىڭ باراحولكاسىندا ساتۋشى بولىپ جۇمىس ىستەيتىن ساۋلە مەن اسىلبەك كارانتين كەزىندە بالا شاعاسىنىڭ قاسىندا بولىپ، ولارمەن بىرگە وتكىزگەن ءار ءساتتىڭ قىمبات كەز ەكەنىنە كوز جەتكىزگەنىن ايتادى.
الايدا، ۇيدە وقشاۋلانۋ كەزىندە وتباسىنىڭ ىرگەتاسى سوگىلگەندەر دە جوق ەمەس. «بيىل وتاۋ كوتەرگەنىمىزگە ون بەس جىل تولاتىن ەدى. وكىنىشكە قاراي، ءبىز اجىراستىق. كارانتينگە دەيىن دە ءوزارا ءتۇسىنىسۋىمىز قيىنداپ جۇرگەن ەدى. ال ەندى ءبىر ۇيدە، كۇنى بويى بىرگە بولۋ ايەلىمىز ەكەۋىمىزگە تىم قيىن ءتيدى. «اقشا تاپپايسىڭ» دەپ باسقا ەركەكپەن سالىستىرۋدان جالىقپايتىن كەلىنشەگىم تاۋلىك بويى ۇيدە جاتقان مەنىڭ جۇيكەمدى جۇقارتقانى سونشا، اجىراسايىق دەپ ءوزىم ۇسىنىس جاسادىم. ارينە، قىزىما وبال بولدى. اكەسى مەن شەشەسى ەكى جاقتا جۇرگەنى بالاعا وتە اۋىر ەكەنىن تۇسىنەمىن. بىراق، كۇندە ۇرىستان كوز اشپايتىن وتباسىدان گورى، قىزىمنىڭ تىنىشتىقتا ءومىر سۇرگەنى دۇرىس دەپ شەشتىم. وسىلايشا كارانتيندە بىرگە تۇرۋعا توزە الماعان وتباسىلاردىڭ قاتارىنا قوسىلدىق»، -دەيدى سامات باقتىباي.
كارانتين كەزى تەك ۇلكەندەرگە عانا ەمەس، بالالاردىڭ دا ومىرىنە ۇلكەن وزگەرىس اكەلىپتى. «وسىعان دەيىن اكە شەشەممەن بىرگە تاماقتانۋدى، بىرگە وتىرىپ اڭگىمەلەسۋدى كادىمگىدەي ارماندايتىنمىن. ويتكەنى ەكەۋى دە تاڭەرتەڭ ءبىز ۇيىقتاپ جاتقاندا جۇمىسقا كەتىپ، تۇندە ءبىز ۇيىقتاپ جاتقاندا جۇمىستان كەلەتىن. تەك جەكسەنبى كۇنى عانا دەمالاتىن. ونىڭ وزىندە ول كۇنى مىندەتتى تۇردە نە قوناققا بارادى، نە ۇيگە قوناق كەلەتىن. كارانتيندە ءبىز تۇتاس وتباسى بولدىق. ءىنىم مەن ءسىڭلىمنىڭ قۋانىشىندا شەك بولمادى. بىرگە داستارقان باسىنا جينالىپ، بىرگە فيلمدەر كوردىك. اكەمنىڭ قىزىقتى بالالىق شاعى تۋرالى دا وسى كارانتيندە ەستىپ، بىلدىك. بالكىم، كوروناۆيرۋس ادامداردى اۋىرتۋعا عانا ەمەس، بىرگە بولۋدى دا ۇيرەتۋگە كەلگەن شىعار دەپ ويلاپ قويامىن»، -دەيدى ستۋدەنت ايجانار قالىبەكقىزى.
ءدال وسىنداي پىكىردى بىزبەن تىلدەسكەن بىرنەشە بالاقاي دا قايتالادى. ءيا، ىندەتتىڭ جاقسىسى جوق. دەسەك تە، «ءار نارسەنىڭ قايىرى بار» دەگەن حالىقپىز عوي. بالكىم، راسىمەن بۇل ۆيرۋس الشاقتاعان ادامداردى بىرىكتىرۋگە، ءبىر ساتكە ءسۇرىپ جاتقان ومىرىنە ۇڭىلدىرۋگە، ويلاندىرۋعا كەلگەن بولار، كىم ءبىلسىن.
مەرۋەرت حۋساينوۆا،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.
فوتو اشىق دەرەككوزدەن الىندى.
