Karantın dep tórt qabyrǵanyń ishinde qamalǵan jubaılar arasynda ajyrasý jaǵdaıy kóbeıedi dep kútilgeni málim. Jaıshylyqta aradaǵy kelispeýshliktiń ornyn jumystaǵy ýaqyt toltyryp, erli-zaıyptylar ózara shıeleniske tosqaýyl qoıyp júrgeni jıi aıtylǵan edi. Alaıda Statıstıka komıteti taratqan aqparǵa qarasaq, kerisinshe, karantın ýaqyty otbasylyq máselelerdiń sheshimin tabýǵa anaǵurlym yqpal etkendeı.
Sońǵy jarty jyldyqtyń esebi boıynsha, bul jyly Qazaqstandaǵy ajyrasýlar jaǵdaıy byltyrǵydan birneshe esege azaıypty. Máselen, naýryz ben maýsym aralyǵynda 4587 jup ajyrasýǵa aryz beripti. Desek te, eń kóp ajyrasýǵa aryz túsken ýaqyt naýryz aıynda bolypty. 2103 jup ajyrasýǵa nıet bildirgen. Al sáýirde 332, mamyrda 731, maýsymda 1421 erli- zaıypty ajyrasqan. 2019 jylmen salystyrsaq, bir ǵana naýryzda 4181, al sáýir, mamyr, maýsym aılarynda jalpy on bes myńnan astam jup ajyrasýǵa aryzdanǵan.
Karantın kezinde ajyrasýǵa aryzdanǵandardyń kóshin Almaty bastap tur. Naýryz ben maýsym aılary aralyǵynda 554 jup nekesin buzsa, ekinshi orynda 516 ajyrasý aryzymen Qaraǵandy oblysy tirkelgen. Almaty oblysynda 503, al Qyzylorda oblysynda nebary 31 jup jubyn ajyratypty.
Karantın jubaılar arasyna qalaı yqpal etti, aılar boıy bir úıde birge ómir súrý erli-zaıyptylarǵa qalaı áser etti degen saýalmen birneshe azamattyń pikirin surap kórdik. Jalpy, bul karantınniń zııany men paıdasy qatar júrgen sııaqty.
Máselen, Qytaıdan taýar tasýmen aınalysatyn Erjan SÁDIBEK: «Karantın bastalǵaly úıdemiz. Áıelim de, men de kúndiz túni birgemiz. Bastapqyda rasymen, úıge qamalý qalaı bolar eken dep ishteı ýaıymdaǵanmyn. Ári karantınniń alǵashqy aıynda jasyratyny joq, kelinshegim ekeýmiz jıi sózge kelip qalyp, úıimizde urystyń da kóbeıgeni bar edi. Keıin kóndigeıin dedik pe, álde túsinise bastadyq pa, jaǵdaı basqasha ózgere bastady. Men kúni boıy balalardyń sabaǵyna kómektesip, solarmen ýaqyt ótkizsem, al kelinshegim buryn ýaqyty bola bermeıtin tátti tamaqtyń túr túrin pisirip, bizdi qýantty. Eń qyzyǵy, osy karantınde ulymmen erekshe ashylyp sóılesip, syrlastyq. Qarap otyrsam, aqsha tabam dep júrip, ulymnyń qalaı eseıgenin de baıqamappyz ǵoı», -deıdi.
Al Almatynyń baraholkasynda satýshy bolyp jumys isteıtin Sáýle men Asylbek karantın kezinde bala shaǵasynyń qasynda bolyp, olarmen birge ótkizgen ár sáttiń qymbat kez ekenine kóz jetkizgenin aıtady.
Alaıda, úıde oqshaýlaný kezinde otbasynyń irgetasy sógilgender de joq emes. «Bıyl otaý kótergenimizge on bes jyl tolatyn edi. Ókinishke qaraı, biz ajyrastyq. Karantınge deıin de ózara túsinisýimiz qıyndap júrgen edi. Al endi bir úıde, kúni boıy birge bolý áıelimiz ekeýimizge tym qıyn tıdi. «Aqsha tappaısyń» dep basqa erkekpen salystyrýdan jalyqpaıtyn kelinshegim táýlik boıy úıde jatqan meniń júıkemdi juqartqany sonsha, ajyrasaıyq dep ózim usynys jasadym. Árıne, qyzyma obal boldy. Ákesi men sheshesi eki jaqta júrgeni balaǵa óte aýyr ekenin túsinemin. Biraq, kúnde urystan kóz ashpaıtyn otbasydan góri, qyzymnyń tynyshtyqta ómir súrgeni durys dep sheshtim. Osylaısha karantınde birge turýǵa tóze almaǵan otbasylardyń qataryna qosyldyq», -deıdi Samat BAQTYBAI.
Karantın kezi tek úlkenderge ǵana emes, balalardyń da ómirine úlken ózgeris ákelipti. «Osyǵan deıin áke sheshemmen birge tamaqtanýdy, birge otyryp áńgimelesýdi kádimgideı armandaıtynmyn. Óıtkeni ekeýi de tańerteń biz uıyqtap jatqanda jumysqa ketip, túnde biz uıyqtap jatqanda jumystan keletin. Tek jeksenbi kúni ǵana demalatyn. Onyń ózinde ol kúni mindetti túrde ne qonaqqa barady, ne úıge qonaq keletin. Karantınde biz tutas otbasy boldyq. Inim men sińlimniń qýanyshynda shek bolmady. Birge dastarqan basyna jınalyp, birge fılmder kórdik. Ákemniń qyzyqty balalyq shaǵy týraly da osy karantınde estip, bildik. Bálkim, koronavırýs adamdardy aýyrtýǵa ǵana emes, birge bolýdy da úıretýge kelgen shyǵar dep oılap qoıamyn», -deıdi stýdent Aıjanar QALYBEKQYZY.
Dál osyndaı pikirdi bizben tildesken birneshe balaqaı da qaıtalady. Iá, indettiń jaqsysy joq. Desek te, «ár nárseniń qaıyry bar» degen halyqpyz ǵoı. Bálkim, rasymen bul vırýs alshaqtaǵan adamdardy biriktirýge, bir sátke súrip jatqan ómirine úńildirýge, oılandyrýǵa kelgen bolar, kim bilsin.
Merýert HÝSAINOVA,
«Adyrna» ulttyq portaly.
Foto ashyq derekkózden alyndy.
