تامىز ايىنىڭ باسىندا «قازاقستان كوممۋنيستىك حالىق پارتياسىنىڭ» وكىلدەرى ەلدەگى ۇلتشىلدارىڭ ءىس-ارەكەتىن ءجىتى قاراۋ كەرەك دەگەن ماسەلە بويىنشا قر-نىڭ باس پروكۋراتۋراسىنا اشىق حات جولداعان بولاتىن. كوممۋنيستەردىڭ اتىشۋلى باستاما كوتەرۋىنىڭ استارىندا قانداي ەمەۋرىن جاتىر؟ جاعداي قالاي ءوربۋى مۇمكىن دەگەن ماسەلەلەردى camonitor.kz سايتى قوعام بەلسەندىلەرىنىڭ تالقىسىنا تاستاپتى.
ۇلتشىلدىق – قىلمىس ەمەس
- قكحپ-نىڭ مالىمدەمەسى ۇلتتىق جانە تىلدىك ماسەلەلەردى شەشۋگە قاتىستى ەكسترەمالدى كوزقاراس وكىلدەرىنىڭ سانى ارتۋىنا الاڭداعان ەلەكتوراتتى تارتۋ ماقساتىندا جاسالعان سايلاۋالدى قادامعا ۇقسايدى. بۇل دەگەنىمىز – ءىس جۇزىندە كوممۋنيستىك يدەيالاردى قولدايتىن جاناشىر ەلەكتوراتتىڭ جوق ەكەندىگىنىڭ بەلگىسى. ال، قكحپ-نىڭ الداعى سايلاۋدا پارلامەنتتە قالعىسى كەلەتىنى بەلگىلى دۇنيە. باس پروكۋراتۋراعا قكحپ-نىڭ مالىمەدەمەسىنە جاۋاپ بەرۋ وڭايعا سوقپاسى انىق. سەبەبى، «راديكالدى ۇلتشىلدار» دەگەن قانداي ۇلتشىلدار؟ ونى كىم قالاي تۇسىنەدى جانە ولار قانداي جاعىمسىز ارەكەتتەر ىستەيدى دەگەن ماسەلەلەرى ناقتى ەمەس. جالپى العاندا ۇلتشىلدىقتىڭ قايسىسىن الىپ قاراساڭىز دا ەكونوميكالىق ۇلتشىلدىق، ساياسي ۇلتشىلدىق، مادەني ۇلتشىلدىق قىلمىس بولىپ تابىلمايدى،-دەيدى ساياساتتانۋشى عازيز ابىشەۆ.
ال تاۋەلسىز جۋرناليست ميراس نۇرمۇحامبەتوۆ قكحپ وزدەرىن «بەسىنشى كولوننا» رەتىندە كورسەتتى دەيدى.
- قكحپ ءوزىن «بەسىنشى كولوننا» جانە قازاقستانداعى كوللابوراتسيونيزمنىڭ الەۋەتتى كوزى رەتىندە كورسەتتى. سوندىقتان باس پروكۋراتۋراعا ولاردىڭ وزىنە نازار اۋدارۋ كەرەك. ويتكەنى، ۇندەۋدە ۇلتارالىق ارازدىقتى قوزدىرۋدىڭ تىكەلەي جانە جاسىرىن نوتالارى بار.
سونداي-اق، ول 90-جىلدارى بيلىك دۇرىس ساياسات جۇرگىزگەندە قازىرگىدەي پروبلەممالار تۋىنداماس ەدى دەگەن پىكىردە:
- ۇلتشىلدىقتى اركىم وزىنشە تۇسىنەدى. سوندىقتان بۇعان ناقتى جاۋاپ بەرۋ مۇمكىن ەمەس. بىراق، مىنانى ەستە ۇستاعان ءجون. ۇلتشىلدىق تا كوممۋنيزم سەكىلدى سوڭعى ءۇش ون جىلدىقتا مەملەكەتتىڭ دۇرىس ۇستانباعان ساياساتىنىڭ «جەمىسى». ەگەر 90-جىلداردىڭ باسىندا بيلىك بولشەۆيكتەردىڭ قىلمىسىن اشكەرەلەپ، دەكوممۋنيزاتسيا جۇرگىزىپ، ساياسي جانە ەكونوميكالىق رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرعان بولسا، قازىرگىدەي كوممۋنيستەر نەمەسە ۇلتشىلدار تۋىنداتىپ جۇرگەن ماسەلەلەر بولماس ەدى. كەڭەس وداعىن ەشكىم اڭسارى اۋىپ ەسكە المايتىن ەدى. ال دۇرىس جۇرگىزىلگەن ۇلتتىق ساياسات (بۇل تىلگە، بىلىمگە، اۋىلدىڭ دامۋىنا، ورالماندارعا قاتىستى ) راديكالدى نەمەسە قانداي دا ءبىر يدەولوگيانى جاقتاۋشىلارعا مۇمكىندىشىلىك بەرمەيدى.
ۇلتشىلدىق ءبىر جاقتى دۇنيە ەمەس
-ءبىر جاقتى عانا ۇلتشىلدىق دەگەن نارسە بولمايدى. ءبىزدىڭ ۇلتشىلدىق دەپ جۇرگەنىمىز – ەتنوۇلتشىلدىق. ياعني، ءناتسيزمنىڭ ءبىر ءتۇرى. ناتسيزم دەگەن گەرمانياداعى گيتلەر تۇسىنداعى (1933-1945) ناتسيزم ەمەس. ونىڭ دا ءوز ىشىنەن بىرنەشە ءتۇرى بار. بۇل حورۆاتياداعى ۋستاشي، ۆەنگرياداعى حورتي رەجيمدەرى جانە رۋمىنياداعى گەنەرال انتونەسكۋ تاعى باسقالارى. بۇل ەلدەردىڭ بارلىعىن گيتلەر جاۋلاپ العان جوق، بىراق 1939-1945 جىلدارى ەرىكتى تۇردە، يدەيالىق سەبەپتەرمەن ناتسيستىك گەرمانيانىڭ اسكەري وداقتاستارى رەتىندە ارەكەت ەتتى جانە بارلىق مايدانداردا، ەڭ الدىمەن شىعىس مايدانىندا كەڭەس وداعىنا قارسى، ياعني ءبىزدىڭ اكەلەرىمىز بەن اتالارىمىزعا قارسى سوعىستى. ءبىزدى ولتىرۋگە كەلدى. ولار شامامەن 10 ميلليون ساربازدى (ساناۋ ادىستەرىنە بايلانىستى ءارتۇرلى ساندار اتالادى: جارالانۋدان قايتىس بولعان جانە ت. ب.) جانە 17 ميلليونداي قاراپايىم حالىقتى ءولتىردى،-دەيدى تاريحشى نۇرتاي مۇستافاەۆ.
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
