جەر بەتىندەگى ادام سانى 10 ميللياردتان اسۋى نەعايبىل. The Lancet مەديتسينالىق جۋرنالىندا امەريكالىق عالىمدار 2064 جىلى تۇرعىندار سانى ەڭ كوبى – 9,73 ميللياردقا دەيىن وسەدى دەپ بولجاۋدا. بۇدان كەيىن ادام سانىنىڭ ءوسۋى توقتاپ، كەرى پروتسەسس جۇرەدى – 2100 جىلى كورسەتكىش 8,79 ميللياردقا دەيىن تۇسەدى.
عالىمداردىڭ بولجامىنشا, ەڭ ۇلكەن مەملەكەتتەر ساناتىندا: ءۇندىستان، قىتاي، نيگەريا، اقش جانە پاكىستان بولادى. قاريالار كوبەيىپ، جاستار ازايىپ، جاس قۇرىلىمى ايتارلىقتاي وزگەرەدى. عاسىر اياعىندا 65 جاستان اسقان ادامدار سانى – 2,37 ميللياردتى, 20 جاستان كىشى ادامدار – 1,7 ميللياردتى قۇراۋى مۇمكىن. ال ورتاشا ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعى بۇكىل الەم بويىنشا – 74 جاسقا جەتۋى ىقتيمال.
جوعارى ءبىلىم الۋ (ەڭ الدىمەن ايەل زاتىنىڭ ءبىلىم الۋعا ىنتاسىنىڭ ارتۋىنا بايلانىستى) مەنكونتراتسەپتسيانىڭ (جۇكتىلىكتى بولدىرماۋدىڭ ءارتۇرلى جولى) كەڭىنەن تارالۋىنا بايلانىستى تۋدىڭ ورتاشا دەڭگەيى ءبىر ايەلگە شامامەن 1,7 بالاعا دەيىن تومەندەيدى.
سونىمەن قاتار, 23 ەلدە، ونىڭ ىشىندە جاپونيا، تايلاند جانە يسپانيادا – 2100 جىلى 2017 جىلعا قاراعاندا ادام سانى ەكى ەسە كەميدى. ولار «جۇمىس ىستەيتىن ايەلدەرگە جانە وتباسىنىڭ قاجەتتى مولشەرىنە جەتۋگە باعىتتالعان ليبەرالدى كوشى-قون ساياساتى جانە الەۋمەتتىك قىزمەتتەرگە ينۆەستيتسيالار» ارقىلى تۇرعىنداردىڭ قاجەتتى سانىن جانە ولاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن ساقتايدى.
بۇل تەك بولجام بولعانىمەن، قازىرگى كەزدەگى تەك قانا ەۋروپانى، سونداي-اق از-كەم سولتۇستىك امەريكا مەن ازيانىڭ جەكەلەگەن ارالدارىن قامتىعان ۋربانيزاتسيا دەڭگەيى ۋاقىت وتە بۇكىل جەر شارىنا تارالاتىنى انىق. بۇدان بولەك دەموگرافيانىڭ وزگەرۋى, يندۋستريالاندىرۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىن روبوتتاندىرۋ مەن سول جانە سولشىل ليبەرال باسقارۋ شەشىمدەرىنىڭ سالتانات قۇرۋى دا ادام سانىنىڭ ءوسۋىنىڭ توقتاۋىنا اسەر ەتۋى مۇمكىن. ياعني، عالىمداردىڭ پىكىرىنشە، ادام سانىنىڭ ازايۋىنا «چيپيزاتسيا» مەن «ۆاكتسيناتسيا»ەمەس ولاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ سالتى مەن قۇندىلىقتارىنىڭ وزگەرۋى اسەر ەتەدى.
ايجان پەردەبەكقىزى,
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
