قازاق قاشاندا كومەككە ءازىر. ونى داستۇرىمىزدەگى اساردان باستاپ، كۇنى كەشەگى ارىستاعى جارىلىستان سوڭ جۇمىلا باس قوسقان ەلدەن بايقاۋعا بولادى. سوڭعى كەزدەرى حالىق «كەڭ بولساڭ، كەم بولمايسىڭ» دەپ، كومەك كەرەك دەگەننىڭ كوپشىلىگىنە جاردەمدەسىپ، سۇراعاننىڭ قولىن قايتارماي كەلەدى. الايدا جەكە پايداسى ءۇشىن قايىرىمدىلىق اتىن جامىلىپ، قاراقان باسىن ويلايتىندار مەن «كومەككە مۇقتاجبىن» دەپ الدايتىنداردىڭ سانى كوبەيىپ بارادى. قايىرىمدىلىق قورلارى مەن ۇيىمدارىنىڭ جۇمىسىن كىم قاداعالاپ، قاي مەكەمە رەتتەيدى؟
قازىرگى كەزدە قايىرىمدىلىق جاساۋ تەلەفوننىڭ بىرنەشە باتىرماسىن باسۋمەن-اق شەشىلەتىن بولدى. باستىسى – نيەت. ەسەپشوت دەرەكتەرى بولسا، ءموبيلدى قوسىمشا ارقىلى ۇيدە وتىرىپ، اقشا اۋداراسىز، ودان بولەك عالامتوردا كراۋدفاندينگ دەپ اتالاتىن اقشا جيناۋ مۇمكىندىگى بار. الەۋمەتتىك جەلىدە قولداۋ سۇراۋ، ودان قالسا وقىرمانى كوپ بلوگەرلەر مەن تانىمال تۇلعالاردى اراعا سالۋ دا سانگە اينالدى.
Charities Aid Foundation حالىقارالىق قايىرىمدىلىق ۇيىمى 2016 جىلى جۇرگىزگەن ساۋالناما ناتيجەسىندە، قايىرىمدىلىق جاساۋ بويىنشا قازاقستان 140 ەلدىڭ اراسىندا 96-ورىندا ەكەنى بەلگىلى بولدى. ال كوشتى ميانما، اقش، اۋستراليا باستاپ تۇر. 2016-2017 جىلدارى روحيندجا مۇسىلماندارىن جاپپاي قىرعان ميانمالىقتاردىڭ قايىرىمدىلىق يندەكسى بويىنشا العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولۋ كۇماندى ەمەس پە؟ ونىمەن قوسا الەمدە بايلىعىمەن اسا كوزگە تۇسپەيتىن ءتۇرىكمەنستان 15-ورىندا. ساۋالناما ءار ەلدە 1000 ادامنىڭ اراسىندا جۇرگىزىلگەنىن ەسكەرسەك، ناتيجەنىڭ وبەكتيۆتى ەكەنى كۇدىك تۋعىزادى.
بۇگىندە ەلىمىزدە «دارا»، «ءسابي»، «نيەت»، «باۋىرجان»، «دوبروۆولنوە وبششەستۆو ميلوسەرديە» سياقتى قايىرىمدىلىقپەن اينالىساتىن ۇيىمدار مەن اسقار جاكۋلين اتىنداعى، بولات وتەمۇراتوۆ اتىنداعى جەكە قايىرىمدىلىق قورلارى بار.
ارۋجان ساين جەتەكشىلىك ەتەتىن «دوبروۆولنوە وبششەستۆو ميلوسەرديە» قايىرىمدىلىق قورى 2006 جىلى نەگىزى قالانعاننان 2018 جىلعا دەيىن 348 بالانىڭ ەمىنە 2 ملن اقش دوللارىنان اساتىن قارجى جيناعان. ال 2018 جىلدىڭ وزىندە قورعا 281 ملن تەڭگەدەن استام قاراجات تۇسكەن. ونىڭ 16,5 ملن تەڭگەدەن كوبى SMS-تەن تۇسكەن قارجى. مۇنىمەن قوسا وتاندىق كومپانيالار دا قايىرىمدىلىقپەن اينالىسادى. 2016-2017 جىلدارى ەلىمىزدەگى كومپانيالار قايىرىمدىلىق پەن دەمەۋشىلىككە 131 ملرد تەڭگە كولەمىندە قارجى بولگەنى بەلگىلى بولدى. اتالعان ۇيىمدار تەك ناۋقاستاردىڭ ەمىنە اقشا جيناپ، مۇقتاجدارعا كومەك قولىن بەرۋدەن بولەك، حالىقتى مەكتەپ، اۋرۋحانا، سپورتزالدارمەن قامتاماسىز ەتەدى.
دەگەنمەن ەلىمىزدە قايىرىمدىلىقتى باقىلايتىن جۇيە مەن ارنايى مەكەمەلەر جوق. 2015 جىلى 16 قاراشادا «قايىرىمدىلىق تۋرالى» زاڭ قابىلداندى. الايدا، زاڭدا قايىرىمدىلىق جۇمىستارىن باقىلاۋشى، جۇيەلەۋشى مەكەمە كورسەتىلمەگەن.
وسى ورايدا «قايىرىمدى جاندار» ەرىكتىلەر توبىنىڭ جەتەكشىسى نازەركە بازاربەكوۆامەن تىلدەستىك. نازەركە كومەك سۇراپ كەلىپ، الداپ، اقشانى باسقا ماقساتتا جۇمساعان ازاماتتاردىڭ بولعانىن ايتتى. «2016 جىلى جانەل اتتى ءسىڭلىمىزدىڭ وپەراتسياسىنا اقشا جينادىق. ەم اياقتالعان سوڭ، اناسى اقمارال جاقسىلىقوۆانىڭ دونورعا اقشا بەرمەي، الماتىدان پاتەر ساتىپ العانى بەلگىلى بولدى. بۇل ءىس سوتقا دەيىن جەتىپ، اقمارال جاقسىلىقوۆاعا اقشانى قايتارۋ كەرەك دەگەن ۇكىم شىعارىلدى. قازىر ول ايلىق تابىسىنا سايكەس اقشانى ءبولىپ قايتارىپ جاتىر. مۇنداي وقيعالار از ەمەس. قايىرىمدىلىق قورعا كومەك سۇراپ حابارلاسىپ، ەرىكتىلەرگە ارنايى جالدانعان، تۇرۋعا قولايسىز پاتەر كورسەتىپ، «كۇيەۋىم قايتىس بولدى» دەپ تە كومەك الاتىندار بار. ءبىزدىڭ ەرەجە بويىنشا ەمگە جينالعان اقشا اۋرۋحانانىڭ شوتىنا اۋدارىلادى. ەلميرا دەگەن ازاماتشا اۋرۋحاناعا ەمەس، دارىگەرگە اۋدارۋدى سۇراپ، وعان ۇلەسىن بەرىپ، وپەراتسيا جاساتپاي، اقشانى الىپ كەتكەن جاعداي دا بولدى. بىراق ءبىز اقشانى قايتاردىق»، دەدى نازەركە.
قازىر قايىرىمدىلىق قورلارى تۋرالى اقپاراتتى الدىن الا تەكسەرگەن ءجون. ويتكەنى ۇيىمداردىڭ جۇمىسى ارنايى مەكەمە تاراپىنان باقىلانبايدى. «قولدارىنا جاشىك ۇستاپ، ءۇي ارالاپ، كوشەدە كومەك سۇرايتىندار دا كوبەيىپ كەتتى. قايىرىمدىلىق ۇيىمدارىنا كەلىپ، پروتسەسىن ءبىلىپ العان سوڭ، ءوز پايداسىن ويلايتىندار دا بولادى. دەگەنمەن الاياقتاردى انىقتاۋدىڭ بىرنەشە تەكسەرىلگەن جولى بار»، دەيدى نازەركە بازاربەكوۆا. ونىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، ەلىمىزدەگى قايىرىمدىلىق ۇيىمدارى ءوزارا اقپارات الماسىپ، ءتىپتى كورسەتەتىن كومەگىنە دەيىن ءبىر-بىرىمەن اقىلداسىپ وتىرادى ەكەن.
نازەركە بازاربەكوۆا ەرىكتىلەرمەن بىرگە قايىرىمدىلىق قورلارىنىڭ جۇمىستارىن جۇيەلەيتىن جوبانى دايىنداپ جاتقانىن جەتكىزدى. «ەگەر دە ورتالىقتانعان جۇيە بولسا، بارلىعى اشىق ءارى زاڭدى بولادى. ماسەلەن، كومەككە مۇقتاج ادام ارنايى تەكسەرۋلەردەن كەيىن دەرەكتەر قورى تىركەلەدى. جاردەم بەرۋشىلەر سول دەرەكتەر قورىنان قاراپ، ءتيىستى مەكەمەگە حابارلاسىپ، كومەكتەسەدى. اتقارىلعان شارالار مەن جينالعان اقشانىڭ قايدا جاراتىلعانىن دا سول جەردەن كورىپ وتىرۋعا مۇمكىندىك بولادى»، دەدى ەرىكتىلەر توبىنىڭ مۇشەسى.
اقش-تا قايىرىمدىلىق قورلاردىڭ جۇمىسىن سالىق كوميتەتىمەن قاتار فەدەرالدى تەرگەۋ بيۋروسى، بيزنەس بيۋروسى مەن ىشكى كىرىستەر قىزمەتى باقىلايدى. مۇحيتتىڭ ارعى جاعىنداعى ەلدە قايىرىمدىلىق قورىن تىركەۋ دە قيىن. ال ءبىزدىڭ ەلدەگى ەرەجەگە سايكەس، ۇيىمنىڭ ماقساتى مەن مىندەتى تۋرالى جازىلعان حات پەن باسقاراتىن بىرنەشە ادامنىڭ قۇجاتى قاجەت. كورشىلەس رەسەيدە دە بۇل ماسەلە شەشىمىن تاپپاي وتىر. الەۋمەتتىك جەلىدە الداپ كەتكەندەر مەن الدانعانداردىڭ وقيعاسى ءورىپ ءجۇر. «ەكونوميكا جوعارى مەكتەبى» زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ مالىمەتىنشە، ءاربىر ءۇشىنشى رەسەيلىك قايىرىمدىلىققا اقشا بولەدى ەكەن. ال ولاردىڭ بارلىعى بۇگىنگە دەيىن مەجەلى جەرىنە جەتپەگەن. بۇل تۇرعىدا دا رەسەي ساراپشىلارى مەن قوعامدىق ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى قايىرىمدىلىق اتىن جامىلعان تەرىس نيەتتىلەرگە نۇكتە قوياتىن شارالاردىڭ قاجەتتىلىگىن ايتتى.
كومەك كورسەتپەس بۇرىن اقپاراتتاردى تەكسەرگەن ابزال. ويتكەنى جاردەم بەرەمىن دەپ، الاياقتاردىڭ قالتاسىن قالىڭداتۋىڭىز ابدەن مۇمكىن. ايتسە دە، مۇقتاجدارعا قولۇشىن سوزىپ جۇرگەندەر قوعامىمىزدا از ەمەس. فيلانتروپتاردىڭ جۇمىسىن قاداعالاپ، جۇيەسىن رەتتەيتىن شارالار مەملەكەت تاراپىنان قولعا الىنىپ، باقىلانسا، جينالعان قاراجاتتىڭ دا شىن مۇقتاجدارعا جەتىپ، حالىقتىڭ دا سەنىمى ارتا تۇسەرى ءسوزسىز.
