31 مامىر قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن عانا ەسكە الۋ كۇنى ەمەس، سونىمەن بىرگە اشارشىلىق قۇرباندارىن دا ەسكە الۋ كۇنى.
ءبىزدىڭ پروزا دا، پوەزيا دا قاسىرەتتى جىلدار شىندىعىن جازۋدا الەمدىك ادەبيەتتەن ءبىر ساتى دا تومەندەگەن ەمەس. ال قازاقستاندىق كينو الەمىندە اشتىق پەن سول كەزەڭنىڭ تاريحي شىندىعىن كوركەم شىندىقپەن استاستىرىپ، كوركەم دۇنيە تۋدىرعان رەجيسسەرلەر كىمدەر؟ قازاق كينوسى بۇل تاقىرىپتى نۇكتەسىن قويارلىقتاي جەتكىزە الدى ما؟ كينو الەمىندە بۇل تاقىرىپتى قوزعاۋعا نە كەدەرگى ؟!
ەڭ الدىمەن اشتىق جايلى تۇسىرىلگەن قازاق فيلمدەرى ءتىزىمىن ۇسىنامىز:
ەركىن راقىشەۆتىڭ «اشارشىلىق» دەرەكتى ءفيلمى «قازاقفيلم» كينوستۋدياسىنىڭ تاپسىرىسىمەن تاريحي دەرەكتەرگە سۇيەنىپ تۇسىرىلگەن. فيلم ءۇش بولىمنەن تۇرادى. الايدا تۋىندىنىڭ تەلەارنالاردا كورسەتىلمەۋ سەبەبىن رەجيسسەردىڭ ءوزى ءبىر سۇحباتىندا : « اشارشىلىق تۋرالى ءفيلمدى مادەنيەت مينيسترلىگىنىڭ تاپسىرىسىمەن ءتۇسىردىم. بىراق، ونى تەلەارنالار كورسەتۋدەن باس تارتتى. «باستىقتارىڭىزدىڭ تاپسىرىسىمەن ءتۇسىرىپ وتىرمىن. نەگە كورسەتپەيسىزدەر؟» دەپ ەدىم، ولار مادەنيەت مينيسترىلىگىنەن دە جوعارى ادامداردىڭ بار ەكەنىن ايتتى.» - دەپ كورسەتكەن ەكەن.
جاندوس ەسپەنبەتوۆتىڭ «جۇت» قىسقامەتراجدى ءفيلمى «قازاقفيلم» ستسەناريلەر بايقاۋىندا ۇزدىك 5 ستسەناريدىڭ قاتارىنا ەنىپ، رەجيسسەردىڭ دەبيۋتى بولعانىن اتاپ ءوتۋىمىز كەرەك. كينوكارتينانى كورۋگە ۇسىنامىز.
بولات قالىمبەتوۆتىڭ «تالان» فيلمى 2018 جىلى جارىققا شىقتى. فيلم اشتىق كەزەڭىندەگى قازاق حالقىن، باستى كەيىپكەردىڭ تۇلعالىق دامۋىن سيپاتتايدى. اسان ءماجيت، ەرىك جولجاقسىنوۆ، شىنار جانىسبەكوۆا ەسىمدى اكتەرلىق قۇراممەن كوزگە تۇسكەن فيلم جۇسىپبەك قورعاسبەكتىڭ «قاسقىر ادام» حيكاياتىنىڭ نەگىزىندە ءتۇسىرىلدى. ستسەناري اۆتورلارى – بولات قالىمبەتوۆ پەن عازيز ناسىروۆ.
2019 جىلى جارىق كورگەن «زۇلمات» ءفيلمى جانبولات مامايدىڭ اۆتورلىعىمەن تۇسىرىلگەن. فيلمدە قازاقتىڭ زۇلماتتى جىلدار وقيعاسى ءبىر وتباسىنىڭ اشتىقپەن كۇرەسكەن ازاپتى تاعدىرى ارقىلى كورسەتىلەدى.
مىنە، ساۋساقپەن سانارلىق كينو تۋىندىلارىن ءتىزىپ شىقتىق. ءدال قازىرگى ساتتە مەديا ءداۋىرىن كەشىپ جاتقانىمىزدى ەسكەرسەك، كينو ارقىلى تالاي سانانى وياتۋعا بولادى، تاريحتى تۇسىندىرۋگە بولادى. ال تاريحىن بىلەتىن ادام – ءوز ۇلتىن بىلەتىن، ءوزىنىڭ كىم ەكەنىن بىلەتىن ادام.
ءبىز ۇلت رەتىندە رەسمي تاۋەلسىزدىگىمىزگە 29 جىل تولسا دا، تاريحىمىزداعى اشارشىلىققا، گەنوتسيدكە تاريحي تۇرعىدان دا، ەكونوميكالىق، دەموگرافيالىق تۇرعىدان دا باعا بەرە الماعاندايمىز. بۇل رەجيسسەرلەردىڭ، ستسەناريستەردىڭ ايتارى تاۋسىلدى دەگەن ءسوز ەمەس. جوعارىداعى «اشارشىلىق» دەرەكتى ءفيلمىن وتاندىق ارنالاردىڭ كورسەتپەگەنىن ەسكەرسەك، باسقا سىرى دا بولعانى.
ەندەشە، تاريحىڭدى تانىت، قازاق رەجيسسەرى ! جاڭا عاسىردىڭ جاس ۇرپاعىنىڭ تاعدىرى سەنىڭ قولىڭدا.
دينا بوكەباي،
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ
فيلولوگيا جانە الەم تىلدەرى فاكۋلەتىنىڭ 3-كۋرس ستۋدەنتى
نازارلارىڭىزعا "ادىرنا" ۇەب" قورىنىڭ تۇسىرگەن "الاش ارىستارى: ۇلتتىق ءداستۇر جانە ءدىن" اتتى شاعىن دەرەكتى ءفيلىمىن ۇسىنامىز.
