Elimizde ashtyq pen genoıd týraly qandaı kınolar túsirildi? (vıdeo)

3797
Adyrna.kz Telegram

31 mamyr qýǵyn-súrgin qurbandaryn ǵana eske alý kúni emes, sonymen birge asharshylyq qurbandaryn da eske alý kúni.

Bizdiń proza da, poezııa da qasiretti jyldar shyndyǵyn jazýda álemdik ádebıetten bir saty da tómendegen emes.  Al qazaqstandyq kıno áleminde ashtyq pen sol kezeńniń tarıhı shyndyǵyn kórkem shyndyqpen astastyryp, kórkem dúnıe týdyrǵan rejısserler kimder? Qazaq kınosy bul taqyrypty núktesin qoıarlyqtaı jetkize aldy ma?   Kıno áleminde bul taqyrypty qozǵaýǵa ne kedergi ?!

Eń aldymen ashtyq jaıly túsirilgen qazaq fılmderi tizimin usynamyz:

Erkin Raqyshevtiń «Asharshylyq» derekti fılmi «Qazaqfılm» kınostýdııasynyń tapsyrysymen  tarıhı derekterge súıenip túsirilgen. Fılm úsh bólimnen turady. Alaıda týyndynyń telearnalarda kórsetilmeý sebebin rejısserdiń ózi bir suhbatynda : « Asharshylyq týraly fılmdi Mádenıet mınıstrliginiń tapsyrysymen túsirdim. Biraq, ony telearnalar kórsetýden bas tartty. «Bastyqtaryńyzdyń tapsyrysymen túsirip otyrmyn. Nege kórsetpeısizder?» dep edim, olar Mádenıet mınıstriliginen de joǵary adamdardyń bar ekenin aıtty.» - dep kórsetken eken.

Jandos Espenbetovtiń «Jut» qysqametrajdy fılmi «Qazaqfılm» senarııler baıqaýynda úzdik 5 senarııdiń qataryna enip, rejısserdiń debıýty bolǵanyn atap ótýimiz kerek. Kınokartınany kórýge usynamyz.

Bolat Qalymbetovtiń «Talan»  fılmi 2018 jyly jaryqqa shyqty. Fılm ashtyq kezeńindegi qazaq halqyn, basty keıipkerdiń tulǵalyq damýyn sıpattaıdy. Asan Májıt, Erik Joljaqsynov, Shynar Janysbekova esimdi akterlyq qurammen kózge túsken fılm Júsipbek Qorǵasbektiń «Qasqyr adam»  hıkaıatynyń negizinde túsirildi. Senarıı avtorlary – Bolat Qalymbetov pen Ǵazız Nasyrov.

2019 jyly jaryq kórgen «Zulmat» fılmi Janbolat Mamaıdyń avtorlyǵymen túsirilgen. Fılmde qazaqtyń zulmatty jyldar oqıǵasy bir otbasynyń ashtyqpen kúresken azapty taǵdyry arqyly kórsetiledi.

Mine, saýsaqpen sanarlyq kıno týyndylaryn tizip shyqtyq. Dál qazirgi sátte medıa dáýirin keship jatqanymyzdy eskersek, kıno arqyly talaı sanany oıatýǵa bolady, tarıhty túsindirýge bolady. Al tarıhyn biletin adam – óz ultyn biletin, óziniń kim ekenin biletin adam.

Biz ult retinde resmı táýelsizdigimizge 29 jyl tolsa da, tarıhymyzdaǵy asharshylyqqa, genoıdke tarıhı turǵydan da, ekonomıkalyq, demografııalyq turǵydan da baǵa bere almaǵandaımyz. Bul rejısserlerdiń, senarısterdiń aıtary taýsyldy degen sóz emes. Joǵarydaǵy «Asharshylyq» derekti fılmin otandyq arnalardyń kórsetpegenin eskersek, basqa syry da bolǵany.

Endeshe, tarıhyńdy tanyt, qazaq rejısseri ! Jańa ǵasyrdyń jas urpaǵynyń taǵdyry seniń qolyńda.

Dına Bókebaı,

Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń

fılologııa jáne álem tilderi fakýletiniń 3-kýrs stýdenti

Nazarlaryńyzǵa "Adyrna" UEB" qorynyń túsirgen "Alash arystary: ulttyq dástúr jáne din" atty shaǵyn derekti fılimin  usynamyz.

Pikirler