تاريحقا جان بىتىرگەن قويىلىم

2216
Adyrna.kz Telegram

مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق دراما تەاترىندا ءى.ەسەنبەرليننىڭ «الماس قىلىش» تاريحي رومانى  ساحنالاندى. 4-5 ناۋرىز كۇندەرى تۇساۋى كەسىلگەن قويىلىمنىڭ ساحنالىق نۇسقاسىن جاساعان – اننەس باعدات. قويۋشى  رەجيسەرى – قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى الما كاكىشەۆا. ول - بۇل قويىلىم قازاق تەاترىنىڭ جاڭالىعى ەكەنىن، روماندا كەيىپكەرلەردىڭ كوپتىگىن، ولاردى مەيلىنشە جيناقتاپ، ابىلقايىردىڭ قاتەلىگىن، كەرەي مەن جانىبەك باستاعان قازاق رۋلارىنىڭ باس قوسۋىن ىقشامداپ، ساحنالىق نۇسقاسىن جاساۋ وڭاي بولماعانىن ايتتى.

         «كۇڭىرەنگەن سايىن دالادا، ازاماتىن جوقتاعان انا». قويىلىم باسى وسىلاي باستالدى. قايشىلىققا تولى XV- عاسىردىڭ ورتا تۇسى قازاق دالاسى ءۇشىن كۇردەلى كەزەڭ بولسا دا، ىرگەلى كەزەڭگە اينالدى. قيىن دا شەشۋشى تۇستاعى بابالار سالعان ەلدىك مۇرات رۋحىمىزدى اسپانداتتى. اتا جولىنان اتتاماعان جانىبەك سۇلتاننىڭ اق پەيىلى بۇگىنگى زامانعا كەرەك-اق. وسى ءرولدى سومداعان د.مۇساەۆ بۇل كۇنگە شەيىن تاريحي باتىردى، حان-سۇلتانداردى سومداۋدى ارمانداعانداي جارق ەتىپ كورىندى. جارق ەتسە، ەتكەندەي-اق راسىندا د.مۇساەۆتىڭ سومداعان ەڭ ۇلكەن ءرولى وسى ەدى.  تەاترعا العاش كەلگەن 2007-جىلدان بەرى شىڭدالىپ كەلگەن د.مۇساەۆ سۇحباتىندا «تۇڭعىشپاي ءال-تارازي، ءاسانالى ءاشىموۆ ، تاعى دا باسقا اعالارىمىز ءتۇر سيپاتىما، دەنە بىتىمىمە قاراپ ناعىز باتىردىڭ ءرولىن سومدايتىن جىگىت كەلدى دەپ جىگەرلىندىرەتىن ەدى»، - دەدى اعىنان جارىلىپ. رابيا-سۇلتان-بەگىم، جاعان-بەگىم، اققوزىداي اسىل انالاردىڭ سەرتكە بەرىكتىگى، ادالدىعى قازاق ايەلدەرىنىڭ قايسارلىعىن، ادالدىعىن تانىتقانداي. مۇحاممەت-شايباني مەن قاسىمدى سومداعان جاس اكتەرلەر د.انارباي مەن ن.قۋانىشبايۇلىنىڭ جىگەرلى جالىندارى كورەرمەن قاۋىمدى بەي-جاي قالدىرمادى. تەرەڭ تاريحىن جاقسى بىلگەن م.جۇماباەۆ - قاسىم، بۇرىندىق، مۇحاممەت سەكىلدى جاستاردىڭ جىگەرىنەن وت الىپ، مۇنداي ۇرپاقتىڭ قايتا تۋارىنا كۇمان كەلتىرمەسە كەرەك. سوندىقتان دا : ارىستانداي ايباتتى، جولبارىستاي قايراتتى، قىرانداي كۇشتى قاناتتى، مەن جاستارعا سەنەمىن-دەپ جىرلادى ەمەس پە؟!   

تەاتر ساحناسىندا العاش رەت قويىلعان بۇل دراما، ەلىمىزدىڭ  تەاترلارىنىڭ بارلىعىندا كورەرمەنگە جول تارتقانى يگى ءىس بولار ەدى.  تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعى قارساڭىندا  ۇسىنعان بۇل قويىلىم بۇگىنگى قوعامدى، جاس بۋىندى تاريحپەن تاربيەلەۋدەگى يگى ىستەردىڭ ءبىرى ەكەنىن دە ايتىپ وتكەنىمىز ءجون.


جاسۇلان ناۋرىءزالى

پىكىرلەر