ەل تاريحى - «اسپاننىڭ ماڭگىلىك نازارىندا»

2144
Adyrna.kz Telegram

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق مۋزەيىندە قازاق حاندىعىنىڭ 550-جىلدىعىنا ارنالعان باقىت قايىربەكوۆتىڭ اۆتورلىق جوباسى «ماڭگىلىك اسپان استىندا» اتتى 10 سەريالى عىلىمي-تانىمدىق دەرەكتى ءفيلمىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى، دەپ حابارلايدى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق مۋزەيىنىڭ اقپاراتتىق-يميدجدىك قىزمەتى.

ءفيلمنىڭ تۇساۋكەسەرىنە كەلگەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەديۇلى جاڭا جوبا جونىندە ءوز پىكىرىن ءبىلدىردى.

«عىلىمدا جالپى كوشپەندىلەر جايلى، ساقتاردىڭ، عۇنداردىڭ، تۇرىك قاعاناتىنىڭ قايدان شىققاندىعى جانە ولاردىڭ كىم بولعاندىعى جونىندە الۋان ءتۇرلى پىكىرلەر بار. ال بۇگىنگى تاريحي جوبادا كوشپەندىلەر الەمدىك وركەنيەتكە ورتالىقتاندىرىلعان مەملەكەتتىڭ جاڭا ءتۇرىن الىپ كەلگەندىگى تۋرالى وي اشىق ايتىلعان» – دەدى ا.مۇحامەديۇلى.

ءفيلمدى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى مەن قازاق عىلىمي-زەرتتەۋ مادەنيەت ينستيتۋتىنىڭ تاپسىرىسى بويىنشا «مەرگەن» ستۋدياسى تۇسىرگەن. بۇل بىرەگەي جوبا نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ «عاسىرلار توعىسىندا» كىتابى نەگىزىندە قازاق حاندىعىنىڭ 550-جىلدىق مەرەيتويىنا ارنايى دايارلاندى.

دەرەكتى فيلمدە كوشپەندىلەردىڭ جالپى دۇنيەتانىمى، شارۋاشىلىعى، ومىرگە دەگەن كوزقاراسى جانە ەڭ نەگىزگىسى، ەل باسقارۋ مادەنيەتىنىڭ ادامزات تاريحىنداعى ورىنىنا ماڭىز بەرگەن. قازاق حالقىنىڭ ءومىرتانىمى مەن جىل باسى ناۋرىزدى قارسى الۋداعى سالت-ءداستۇرى، تانىم-تۇسىنىگى جونىندەگى عىلىمي پىكىرلەر فيلم تىلىمەن جاندانا تۇسكەن.  «اسپاننىڭ ماڭگىلىك نازارىندا» ەلدىڭ باستى تاريحي وقيعالارى – ۇلى جىبەك جولى، كەرەي مەن جانىبەك حانداردىڭ 1465 جىلدان باستاپ بيلىك قۇرعان، ياعني قازاق حاندىعىنىڭ نەگىزى قالانعان كەزەڭ، موڭعول شاپقىنشىلىعى مەن الەمدىك گەوساياسي تۇرعىداعى قايتا ءبولىسۋ، تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ قۇرىلۋى، ۇلتتىق بىرلىكتىڭ جاڭا سيمۆولىنا اينالعان – ەلوردا استانا جانە زاماناۋي مەملەكەتتىڭ نەگىزىن قالاۋعا باعا جەتپەس ۇلەس قوسقان – ۇلت كوشباسشىسى ن.ءا. نازارباەۆتىڭ تاريحي تۇلعاسى ايقىندالعان.

ءفيلمنىڭ ءار سەريالى ءوز الدىنا تۋىندى بولىپ تابىلادى، وندا كوشپەلى حالىقتاردىڭ ەجەلگى زاماننان بەرگى دۇنيەتانىمى جايلى، الەمدىك وركەنيەت پەن «مادەنيەتتەر بايلانىسى» جەتىستىكتەر مەن جاڭالىقتار، جابايى جىلقىنى قولعا ۇيرەتۋ مەن العاشقى مەتاللۋرگيالىق پەشتەردىڭ پايدا بولۋى، ۇزەڭگى مەن وتتىڭ جانە وزگە دە الەمدىك وركەنيەتتىڭ قۇندىلىعى بولىپ تابىلاتىن نوۋ-حاۋلاردى اشا تۇسەدى.

سەريال تەك تاريحي ەمەس، سونىمەن بىرگە قازاق حالقىنىڭ ۇلى مۇراسى سانالاتىن ميفولوگياعا، فولكلور مەن ەتنوگرافياعا نەگىزدەلگەن فيلوسوفيالىق، دۇنيەتانىمدىق بولىپ ەسەپتەلەدى.

ءفيلمنىڭ تۇساۋكەسەرىنە ونەر مەن مادەنيەت وكىلدەرى، قوعام قايراتكەرلەرى، ءدىن وكىلدەرى قاتىستى. سونىمەن قاتار فيلم جونىندە ساراپشىلار جوعارى باعا بەردى. 

 

پىكىرلەر