بۇگىندە الەم حالقىنىڭ 40%-ى تۇششى سۋ تاپشىلىعىنان زارداپ شەگىپ وتىر. 2030 جىلعا قاراي بۇل كورسەتكىش 67%-عا دەيىن وسەدى دەگەن بولجام بار. ياعني سول ۋاقىتتا جەر بەتىندەگى 5 ملرد ادام تازا سۋ ءىشۋ مۇمكىندىگىنەن ايىرىلادى ەكەن. كليمات وزگەرىپ، تۇرعىلىقتى جەرىنىڭ ءومىر سۇرۋگە جارامسىزدىعىنان ءۇيىن تاستاپ، جايلى ورىن ىزدەپ جۇرگەن بوسقىندار جىل سايىن كوبەيۋدە. وسى ۋاقىتقا دەيىن سۋ ءۇشىن داۋلاسىپ، ءتىپتى سوعىسقان ەلدەر دە از ەمەس.
⠀
قازاقستان دا سۋى تاپشى مەملەكەتتەر قاتارىنا كىرەدى. ول از سۋدىڭ ءوزى ءبىزدىڭ وڭىرلەرگە بىركەلكى تارالماعان. اسىرەسە، شالعايدا جاتقان اۋىلداردىڭ جاعدايى قيىن. دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، ەلىمىزدىڭ سۋ قورى جىل وتكەن سايىن ازايۋدا. ۇلكەن وزەندەرىمىز رەسەي، قىتاي مەن وزبەكستاننان اعىپ كەلەتىنىن جانە ول ەلدەردە ءوندىرىس پەن شارۋاشىلىق دامىپ جاتقانىن ەسكەرسەك، بولاشاقتا جاعداي قيىنداماسا، جاقسىرمايتىن سياقتى.
⠀
بالقاشتى مىسالعا الايىق. كولەمى جاعىنان الەمدە ون ءتورتىنشى ورىندا تۇرعان كولدىڭ قازىرگى ءحالى ناشار دەيدى ەكولوگتار. ەگەر دەر كەزىندە ارەكەت ەتپەسەك، ول ارالدىڭ تاعدىرىن قايتالاۋى مۇمكىن دەگەن قورقىنىشتى بولجام بار.
⠀
ارال تەڭىزىن تولىقتاي اينالىپ، 20 كۇن زەرتتەگەن ەكسپەديتسيا قۇرامىندا بولدىم. سۋى تارتىلعان تەڭىزدىڭ تۇبىنە قونىپ، ۋاقىتتان جاڭىلىپ، ابدەن شارشاعان ەدىم. كەشە بالقاشتا قاتقان مۇزدىڭ بەتىمەن ءجۇرىپ بارا جاتىپ سول كۇندەر ەسكە تۇسكەنى. تەڭىزدىڭ تۇبىندە جۇرگەننەن، مۇزدىڭ بەتىمەن جۇرگەن الدەقايدا قورقىنىشتى ەكەن. الايدا بىرىنشىسىنە قاراعاندا، ەكىنشىسى جانىما جايلى كورىندى. اياعىڭنىڭ استى سور ەمەس، سۋ ەكەنىن بىلگەننىڭ ءوزى ەرەكشە اسەر سايلايدى، ساناڭا سەنىم ۇيالاتادى.
⠀
ايتپاقشى، «مۇزدىڭ ۇستىندە نە ىستەپ ءجۇرسىڭ؟» دەپ سۇراپ جاتقاندار كوپ. وسى بالقاش ماسەلەسىنە سىزدەردىڭ نازارلارىڭىزدى اۋدارۋ ءۇشىن! ەرتەڭ كەپكەن كولدىڭ تۇبىمەن جۇرمەس ءۇشىن! ۇرپاعىمىز تۇششى سۋ تاپشىلىعىن كورمەس ءۇشىن!
⠀
ەرنار امالبەك
