بۇل – ەل اراسىندا كەڭ تارالعان اڭىز. جىرعا كىم اينالدىرعانى بەلگىسىز. جىر ەل اراسىندا اۋىزشا جانە قولجازبا كۇيىندە ساقتالعان. داستاننىڭ ءماتىنىن التاي ايماعى، شىڭگىل اۋدانىنىڭ تۇرعىنى، “استىق” مەكەمەسىنىڭ قىزمەتكەرى قابىل ءشامىلۇلىنىڭ ايتۋىنان جازىپ الىپ، باسپاعا ازىرلەگەن سول اۋداندا تۇراتىن مادەنيەت ءۇيىنىڭ قىزمەتكەرى، بەلگىلى ايتىس اقىنى – قۇرمانبەك زەيتىنعاليۇلى.
داستان العاش رەت 1991 جىلى «ىلە حالىق باسپاسىنان» جارىق كورگەن “شىڭگىل اۋدانىنىڭ قيسسا-داستاندارى” اتتى جيناقتا جاريالانعان. داستاننىڭ قىسقاشا مازمۇنى تومەندەگىدەي:
بايلىققا كوزى تويماعان ءبىرباي قارت بۇلعىن اتتى سۇلۋ قىزىن سۋىرباي دەگەن بايدىڭ ۇلىنا ۇزاتپاق بولادى. بۇلعىن قارسىلىق ءبىلدىرىپ، ءوزى سۇيگەن سۋسار اتتى جىگىتپەن قاشىپ كەتەدى. جىگىت جولشىباي “بۇلعىن – سۋسار” دەگەن كۇي شىعارادى. وسىدان بۇل كۇي ەل اراسىنا تاراپ كەتەدى.
“بۇلعىن – سۋسار” – الەۋمەتتىك-تۇرمىستىق داستان. جاس قىزدىڭ سۇيمەگەن ادامىنا ايتتىرىلۋى “بۇلعىن – سۋسار” جىرىنىڭ وقيعالىق جەلىسىن قۇرايدى. كەدەي قىزى بۇلعىندى سۋىرباي دەگەن بايدىڭ بالاسىنا ايتتىرۋ قازان توڭكەرىسىنە دەيىنگى قازاق قوعامىندا بولعان شىندىقتىڭ ءبىر ەلەسى دەۋگە بولادى. كوپتەگەن قازاقتىڭ سۇلۋ قىزدارىنىڭ كۇشتىلەردىڭ قۇرعان تۇزاعىنا ەرىكسىز قۇربان بولعانى بەلگىلى. بىراق بۇلعىن ءوز نامىسى ءۇشىن كۇرەسۋگە قابىلەتتى. ول اكەسىنىڭ قۇدا ءتۇسىپ قويعانىنا قاراماستان، سۇيگەن جىگىتىمەن قاشىپ كەتەدى. جىردا قوعامنىڭ ءوز ىشىندەگى الەۋمەتتىك قايشىلىقتار مەن كۇرەستەر ءسوز بولادى. جىردىڭ كوتەرىپ وتىرعان ماسەلەسى سول ءداۋىردىڭ شىندىعى، نەگىزگى نىساناسى – ادامنىڭ باس بوستاندىعى. داستاننىڭ كومپوزيتسياسى بارىنشا قاراپايىم. شىعارمادا بارلىق وقيعا بۇلعىن مەن سۋساردىڭ باقىت ءۇشىن كۇرەسىنە، تاعدىرىنا قاتىستى ءوربيدى. كەيىپكەرلەردىڭ ءىس-ارەكەتتەرى نانىمدى. جىردا بۇلعىن مەن سۋساردىڭ تالپىنىپ، ازاتتىققا جەتپەك بولعان ارەكەتى كەڭ سۋرەتتەلگەن.
تومەندە جىردان ءۇزىندى بەرىلىپ وتىر.
ق. الپىسباەۆا،
م.اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ جەتەكشى
عىلىمي قىزمەتكەرى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى
جۇرت شەرتكەن “بۇلعىن-سۋسار”
كۇيدىڭ اتى،
وسى كۇي قانداي ىستەن شىقتى زاتى.
بۇلعىن – قىز، سۋسار – جىگىت باياندالىپ،
كەشىر، دوس، بولسا جەرى شالا-شارپى.
مىنە، وعان نەشە عاسىر بولسا-داعى،
ءبىز ءۇشىن كۇيدىڭ سىرى سونشا ءماندى.
ونەردىڭ ءوز يەسىن جازدىم بىلاي،
تالپىنعان تالاپتىنىڭ سول ساباعى.
ءبىرباي قارت التايدى مەكەندەگەن،
ارمانعا البىرت جانى جەتەم دەگەن.
قىزى ەكەن “بۇلعىن” اتتى ايداي سۇلۋ،
مارالداي قىر باسىندا سەكەڭدەگەن.
شىققاندا ون التىدان ون جەتىگە،
جىبەرمەي قاتال اكە ەندى ەركىنە.
ۇلىنا سۋىربايدىڭ قۇدا ءتۇسىپ،
مال الىپ جاريا ەتتى جەر بەتىنە.
سۋىرباي ەل جۋانى، باي بولاتىن،
قۇدا بوپ، قۇدا ۇيىنە بايلادى اتىن.
كاسىبى باياعىدان ۇرلىق-زورلىق،
جان ەدى جانى قۇمار پايداعا تىم.
ال ەندى مىنا ابىروي تاعى كەلدى،
قاسقىرداي اشتى ارانىن قاۋىپ ەلدى.
ۇلى ونىڭ بەكتاس دەگەن ءبىر الكەۋدە،
ۇيلەنەر كەزى بولىپ قالىپ ەدى.
بۇلعىندى الامىن دەپ ماساتتاندى،
جانىندا اتقوسشىسى، جاساقتارى.
ءىشىپ-جەپ، “ۇرىن بارۋ” تويىن جاساپ،
قاھارىن جاي حالىققا شاشا بەردى.
بىلشيعان اكەسىندەي بۇل دا بىرتىق،
سىقسيىپ قارايتۇعىن كوزى جىرتىق.
قۇرت ءتۇسىپ تاڭىرايعان شولاق تاناۋ،
تۇراتىن ءوز ورنىنان اۋلاققا ۇركىپ.
قاپ-قارا، ءدال بۇيىدەي بەت-بەينەسى،
تۇرعاندا ىرجالاقتاپ بەينەسى وسى.
شوشيتىن بۇرىن ونى كورمەگەن جان،
بويىندا “ا” دەگەندە قالماي ەسى.
شۇيدەسى جاعالىقتى كەلگەن باسىپ،
جىلىلىق سول سۇرىقسىز بەتتەن قاشىپ.
جاسى جاس بولسا-داعى موسقال دەنە،
ەل ونى دەپ ايتاتىن “بەكتاس پاسىق”.
“باي-بايعا” دەگەندەيىن ەندى، مىنە،
قايىننىڭ قاجى اۋلەتى كەلەدى ۇيىنە.
بۇلعىن قىز پىسقىرىپ تا قارامادى،
تارىلدى ويدا جوقتا كەڭ دۇنيە.
جەڭگەسى، جەڭەشەسى كەلدى سوگىپ،
قۇتىرعان ادام، – دەيدى، – نەربىسى ءوسىپ
ەرتەسى بەكتاس وتىر وڭاشا ۇيدە،
جىعىلعان قاراقۇستاي جەردى سوعىپ.
سۇرقيا سۋىربايدىڭ باتىرىنا
اقىلشى جولداستارى، جاقىنى دا.
– سابىر ەت، سابىر قىل، –
دەپ جۇباتتى كەپ،
بۇلعىنجان تۇسەر ءالى اقىلىنا.
ءارى كوپ ەشتەڭەدەن حابارى جوق،
ويلاما مۇنى جولدىڭ جامانى دەپ.
بۇلعىندى سەنەن باسقا كىم الادى؟
بولماسا اتاستىرعان ادامى جوق.
قامشىسىن بىلەپ، بەكتاس اقىرادى:
– ول ماعان بولار ەرتەڭ قاتىن ءالى.
كورەمىن كونبەگەنىن ول مالعۇننىڭ، –
جىرتىق كوز جىن تولعانداي شاتىنادى.
وكىرىپ ءوز بەتىمەن ول كەتتى دە،
كۇرسىندى بۇلعىن قايعى تەربەپ مۇلدە.
اڭ ەكەن، ادام ەمەس كۇيەۋ دەگەن،
جيرەنەر قىلىعىنان جەر-كوك مۇلدە.
ۇقسا دا قىز كوڭىلىن اتا-اناسى،
ء“بىرجولا بوپ كەتتى، – دەپ، – باتا باسى”.
جورىدى ەركەلىككە بارلىعىن دا،
جاقىن دەپ كەيىن ەكى جاسى اراسى.
بولعان سوڭ، بولدىق دەدى احيرەتتىك،
بۇعان قىز جاۋاپ بەردى جاتىپ وكسىپ.
تۇيىققا قامالعانداي سورلى اققۋدى
الماقشى پۇشىق بەكتاس قاتىن ەتىپ.
ارالاپ كوك توعايدى جۇرە بەردى،
ورىندار ءوز ۇكىمىن جۇرەك ەدى.
قايعى مەنەن قاسىرەت ورتەپ ءىشىن،
قاباعى قارا بۇلتتاي تۇنەرەدى.
بوز-بۋرىل جارتاستارعا شوگىپ بۇلت،
كۇن شىقتى كول عاشىعىن كورىپ تۇرىپ.
كەنەتتەن بۇلعىن سەلك ەتە قالدى،
ءبىر ادام كەلەدى ەكەن ەلىك قۋىپ.
قالۋعا جاسىرىنىپ ۇلگەرمەدى،
تاڭ اتپاي ەلىك قۋعان بۇل كىم ەدى.
تۇيتكىلسىپ الگى ادام دا تۇرا قالدى،
ەلىگى تاۋدان اسىپ، تىندىم بولدى.
ۇيالىپ قىز جەلەگىن تىستەي بەردى،
جىگىت تە تۇسىنگەندەي ىشتەي مۇنى.
قاسىنا جەتىپ كەلىپ امانداسىپ،
بارلىعىن جاي-جاداعاي ىستەي كوردى.
بايلاعان بۇتاققا اپپاق ورامالدى
بۇلعىنعا شەشىپ بەردى ودان ءارى.
قىرشىن قىز تىرشىلىكتەن نەگە بەزسىن،
بار ويى جاس اڭشىنىڭ سوعان اۋدى.
قاراسا، اڭشى جىگىت قىر مارالى،
اي نۇرىنداي قاباقتى، كۇن جانارلى.
كىرپىگى قۇرالايدىڭ كىرپىگىندەي،
كوزى ونىڭ ءمولدىر جاسقا شىلانادى.
قىناي بەل، تال شىبىقتاي بۇراڭ بويلى،
ەتكەندەي قۇندىز شاشى قۇمار بويدى.
جاس سۋسار سۇلۋ قىزعا: – اتىڭ كىم؟ – دەپ،
اقىرىن ادەپپەنەن سۇراۋ قويدى.
كوڭىلسىز، – بۇلعىن – دەدى قىز مۇڭايىپ،
توقتاتقان جولىڭىزدان ءبىزدىڭ ايىپ.
ساقىلداپ كۇلىپ كەتتى سۋسار سوندا،
– ەلىكپەن كەتەر دەيسىڭ كىمدى بايىپ.
قاراسا، بۇلعىن سۇلۋ مىنا جىگىت،
اسپاننان تۇسكەن بەينە قىران جىگىت.
تۇلعاسى تۇتاس بولات سەكىلدى ەكەن،
بىراق تا ۇندەگەن جوق سىر الدىرىپ.
ءورت ءجۇزدى، وتكىر كوزدى، بيىك قاباق،
قويعانداي قويۋ قاسىن كەرىپ قاداپ.
ەكى كەز ەكى يىعى – ەكى جاقتا،
ۇشارداي وسى بۇركىت ءشۇيىپ قانات.
سويلەسىپ تۇر جاسقانباي شىن اشىلىپ،
قيۋادا قىز سىرىنا قۇلاش ۇرىپ.
ىرعايدان اشا باستى سيراعى بار،
مىلتىعى يىعىندا تۇر اسىلىپ.
شىعادى ادامشىلىق قىلىعىنان،
كوز الماي تۇردى بۇلعىن قىبىرىنان.
جاسىنان قۇربى-قۇرداس سەكىلدەندى،
قولىنا تاراعىن اپ بۇرىمىنان.
– اتىڭىز ءوزىڭىزدىڭ كىم بولادى؟ –
دەدى قىز قانى بەتتىڭ تۋلاپ ءارى.
بوگەلمەي ايتتى جىگىت: – اتىم – سۋسار،
مەن كەرەي رۋىنىڭ كەرمە ادامى.
كەلدىڭىز وسى جەرگە نەگە نالىپ؟
ءبىلدىم مەن ورامالدى كورە قالىپ.
ءومىردىڭ ساعان ءمانى بولمادى ما،
كەلدى مە الدە سايتان جەبەپ الىپ؟
توگىلدى بۇلعىن جاسى قايتا باستان:
– ومىرمەن مەن ەركە ەدىم تايتالاسقان.
باسىمدى سول بايعا اكەم مالعا ساتتى،
ارانىن قاناعاتسىز شايتان اشقان.
پەندە بوپ سۋىربايدىڭ سىرتىعىنا،
قۇربىڭنىڭ باسىنا سۇم كۇن تۋدى دا.
شىداماي بۇل قورلىققا ولمەك ەدىم،
ءسىز جاڭا كەزىكتىڭىز قىرسىعىما.
ءسىز شىعىپ قالدىڭىز كەپ قاپەلىمدە،
بۇل مەنىڭ باقىتىم با، قاتەرىم بە؟
باي قىزى، قاجى اۋلەتى بوپ جۇرگەنمەن،
جان ەكەم پايداسى جوق جات ەلىمە.
ءىم، – دەدى سۋسار ويعا شومىپ تەرەڭ،
مالعا باي، ءىسى بار ما ەرىكپەنەن.
جۇرەگىن شايىپ ونىڭ بۇل ءبىر كۇيىك،
بارلىعىن تىڭداپ تاعى تۇردى دا ءۇيىپ.
قىناپتا وتكىر شولاق كەزدىگىمەن
قۋرايدى انادايدان الدى قيىپ.
سىڭسىعان شىقتى عاجاپ سىبىزعى ءۇنى،
اقتاردى اق سۇلۋعا سىرىن كۇللى.
جەل جەلپىپ، ورمان تولقىپ ەكەۋىنىڭ
ۇكىلى سياقتاندى شىمىلدىعى.
قايىڭدار كەلىنشەكتەي بي بيلەدى،
ماحاببات اۋەنى ىنتىق كۇيدىڭ لەبى.
كەۋدەدە ءتىلسىز جۇرەك ءدىرىل قاعىپ،
بىرەۋىن بىرەۋى العاش ء“سۇيدىم” دەدى.
كوز قىسىپ التىن كىرپىك كۇن دە كۇلدى،
جەر بالقىپ، جەر قۇشاقتاپ، گۇل دە ءبىلدى.
قايران قاپ بەينە وزىنە ەرىكتەن تىس،
بۇلعىننىڭ قانى قاشىپ تۇردى ەرنى.
بۇلاقتىڭ شىقتى شات بوپ سارىلدى ءۇنى،
سايالى سايعا تۇسكەن ساعىم كۇلدى.
تۇرعان جان كوز الدىندا، اۋ، حالايىق،
كۇتكەندەي سۋعا باتىپ ساعىندىردى.
شىققانداي ءبىر تەرەڭنەن شولپىلداتىپ،
سۇلۋعا باق تىڭداتىپ، سور تىڭداتىپ.
كەز قىلدى كەرەمەتتەي وسى قازىر،
تۇر وسى جالپاق جەردى سولقىلداتىپ.
– مەن قايتەم، – دەدى
بۇلعىن جايدارى اپپاق،
ارتىمنان جۇرمەسىن ەل، باي دالاقتاپ.
قولىڭىز تيسە، ەگەر، وسى كەشتە
كەتىڭىز، ءبىزدىڭ ۇيگە جاي قوناقتاپ.
قۋانىپ مۇنى سۋسار كوردى ماقۇل،
سويلەسۋ شىن نيەتپەن بۇل دا اقىل.
بۇلعىنعا بەردى ۋادە بارماق بولىپ،
جىبەرمەك ەمەس وسى جەردى قاپىل.
***
كوك تاۋلىك، كوك وزەننىڭ جاعاسىندا،
اق ۇيلەر، جىرتىق قوس بار اراسىندا.
ادامعا شىپىلداعان تولا ءتۇستى،
بايلاندى اتى سايدىڭ سالاسىنا.
سۋىرباي ۇلى كەلىپ قۇدانىڭ دا،
شاي قۇيىپ، تاباق تارتىپ قول اعۋدا.
ۇزاتۋ بايدىڭ قىزىن جول بويىنشا،
تورقالى توي بوپ جاتتى بۇل اۋىلدا.
تاي مەن قوي سويىلۋدا قورالاپ كەپ،
اق باتا جاسالعان سوڭ قوراعا اپ كەپ.
كەلىپتى جاساۋ-جاقپىت باي ۇيىنە
ءار ەلدەن، ءار رۋدان توعاناق بوپ.
باي وتىر ەش قابىلداپ بارماي جاندى،
“تويىڭىز قۇتتى بولسىن!” قارداي جاۋدى.
كۇتۋشى وتىرعىزىپ ءاربىر ۇيگە،
ساقالدىڭ قىسقا-ۇزىنىن تالداپ ءارى.
وسى ما بايدىڭ ءبىزدى قوش العانى،
ءبىر جۋان كەرگيدى ادەي ءوش العالى.
قىمىزعا قىڭىرايىپ كەيبىر جەكە،
كەيبىرى ەتكە وكپەلەپ شوشاڭدايدى.
ارەكەت جاساۋعا تەز ەندى بەكىپ،
ءجون-جوبا وي-تولعامنان دەرلىك ءوتىپ.
جولشىباي بۇرىلعانداي توي ۇستىنە،
سۋسار دا كۇرەڭ اتپەن كەلدى جەتىپ.
ونى ەشكىم اتىن ۇستاپ سىيلامادى،
اۋىلدىڭ ادامىنداي ءبىر باياعى.
ەلەنبەي ەل ىشىنە كەتتى كىرىپ،
بۇلعىنعا كورىندى ادەي ەڭ اياۋلى.
شىلانعان ءمولدىر جاسپەن كوز كىرپىگى،
كۇتكەن جان كورىنگەن جوق كۇندىز-ءتۇنى.
اڭىرعان اق سۇلۋعا سۋسار ىمداپ،
بەلگىنى بەردى “شىق” دەپ بىلدىرەدى.
وتاۋدىڭ كوپ ويلانباي ءوتتى الدىنان،
وزەننىڭ ءوتتى وڭاشا سوقپاعىنان.
اتىمەن اق قايىڭنىڭ اراسىندا
بۇلعىندى تۇردى توسىپ ارتقى اۋىلدان.
شاپانىن بوس جامىلىپ ءۇش قىز شىقتى،
ادامدار مۇنى سەزبەي تۇردى سىرتقى.
ايىلىن تارتتى سۋسار كۇرەڭىنىڭ،
توعايدىڭ توتەسىمەن ءوستىپ شىقتى.
بەردى قول دەرەۋ – شاپشاڭ بۇلعىن جەتىپ،
انا ەكەۋى شورت تۇردى شوشىپ كەتىپ.
«قوش» دەدى قولىن سەرمەپ قىز ولارعا،
بارادى اۋىلىنان زۋلاپ ءوتىپ.
داۋىسىن شىعاردى دا، ءبىر-اق اشتى،
ەكى قىز ەندى ارتىنا تۇرا قاشتى.
تال تۇستە بۇلعىندى الىپ كەتكەن حابار
ساي-سالا، تاۋ مەنەن تاس، قىرعا ۇلاستى.
“اتتان!” دەپ اقىردى باي اينالاعا،
بۇل قورلىق توي ۇستىندە جاي عانا ما؟
دۇنيە كۇل-كومىرەن بولىپ كەتتى،
قىز قايدا، اتتار قايدا، قايدا بالا؟
بىرەۋدى بىرەۋ بىلمەي، ۋ-شۋ بولدى،
بىرەۋگە-بىرەۋ نەعىپ تۇرسىڭ دەيدى.
باي قولى اتقا ءمىنىپ، “ا” دەگەنشە،
قارا جەر دۇمپۋىمەن دۇرسىلدەدى.
مىنگەسكەن قىز-جىگىتتى كەتتى قۋىپ،
كەي جاننىڭ ءجۇر قولىندا ەتتى جىلىك.
جاتقانداي بىرەۋ كۇلىپ، بىرەۋ جىلاپ،
مىناۋ ءىس دەسىپ جاتتى كەكتى قىلىق.
تاس جولدا يرەك-يرەك باستاپ ورگە،
كۇرەڭ دە جورعا شابىس باستى ونەرگە.
شوقى، ورمان قالىپ جاتىر قاس قاعىمدا،
كەلەدى مول ارالىق تاستاپ ەلگە.
كەلەدى قۋعىنشىلار جان-جاقتاعى،
ەتەكتەپ تاۋعا ورمەلەپ جالداپ بەرى.
كۇرەڭنىڭ قالدى ارتىندا “تەزەك تەرىپ”،
ءارى توق، تويدىڭ شابان شارداقتارى.
اينالدى بولدىرۋعا بار ات ءبىتىپ،
كەيبىرەۋ بايىرقالاپ قاراپ كۇتىپ.
كۇن كوزىن قولدارىمەن كولەڭكەلەپ،
قاراساڭ، كۇرەڭ اتقا قانات ءبىتىپ.
بارادى قۇزدان ءارى وقشا زۋلاپ،
ۇيلىعىپ تۇرىپ قالدى توپ ساۋىلداپ.
جىرتىسىن جىرتقان بەكتاس الباستىنىڭ
بىرنەشەۋ قۋماق بولدى توسقاۋىلداپ.
قالىڭ ەل قايتا اۋىلعا وشارىلدى،
باي بەتىن تىرناپ ءوزى جوسا قىلدى.
– سۋساردى ولتىرىڭدەر، – دەدى مولدا،
بۇزىقتىق بولعانى ءۇشىن وسى ايىبى.
شىققاندا تاس قياعا تەز ۇشىرتىپ،
كۇرەڭنىڭ سۋسار شىتپەن كوزىن ءسۇرتىپ،
“كوتەرىپ الايىق”، – دەپ – بەلىن اتتىڭ،
توقتاتتى ارەڭ عانا جاسىن ىركىپ.
اق كوبىك ات دەنەسىن سابىن جاپقان،
قارا سۋ ومىراۋدان ساۋىلداتقان.
ەرىن اپ، جاس تەرەككە قويدى بايلاپ،
جانى اشىپ، جانۋارىن دامىلداتقان.
ەكەۋى وتىر ەندى ءسال عانا جاي،
تۇر ەكەن ءبىر توپ وسكەن قارا قۋراي.
سىبىزعى جاساپ الىپ سۋسار سودان،
ءبىر كۇيدى تارتتى جاڭا تالابىنداي.
ويدا جوق بۇل ەرەكشە جاڭا ءىس ەدى.
قول جەتپەس ءومىرىنىڭ تابىسى ەدى.
قۇتقارعان عاشىقتاردى كۇرەڭ اتتىڭ
جاڭاعى جورعاسى ەدى، شابىسى ەدى.
ناقىشتاپ تارتىپ وتىر ەلەڭ قىلماي،
شابىتىڭ وسىندايدا كەلەدى ىڭعاي.
ءتۇسىرىپ كۇيگە وسى وقيعانى،
قايىرىپ قايتا-قايتا شەرتەدى ۇداي.
كوڭىلى كەڭي ءتۇستى، اپ تىنىسىن،
ىشكەندەي بال ءشارباتىن شاتتىق ءۇشىن.
جەلى قىپ تارتتى كۇيگە سونداي اسەم،
اتاقتى استىنداعى ات ءجۇرىسىن.
ارىندى، قۇبىلمالى، سىرلى، مۇڭلى،
ءۇش بۋىن ۇشەۋى دە بولدى ۇعىمدى.
قويدى اتىن “بۇلعىن – سۋسار” وسى كۇيدىڭ.
قۇتىلعان قاشىپ اتپەن سول ءبىر كۇنى.
قاباققا، قاراسا قىز، شىعىپ ەندى،
كەپ قاپتى ونشاقتى جاۋ قۋىپ ونى.
– كەتەيىك، كەپ قالدى، – دەپ بەزەك قاقتى،
سۋسارجان، ەرتتە اتىڭدى، جۇگىر ەندى.
جوقتاي-اق دۇنيەدە وزگە ارمانى،
ال، سۋسار كۇيىن تارتىپ قوزعالمادى.
شىرىلداپ بۇلعىن بايعۇس جىلاپ كەتتى،
ايتارعا ەندى ايتەۋىر ءسوز بولمادى.
– ءتۇستىڭ، – دەپ، – قولعا ءتىرى، –
جۇلقىلادى،
ال، سۋسار، توقتامادى، شىركىن ءالى.
دەدى ول: – ابدەن جاتتاپ الماسام، بۇل،
ەرتەڭ-اق ويدان شىعىپ ۇمىتىلادى.
قاتەردى تاس جاڭعىرىپ، تاۋ دا ۇقتىردى،
ورنىنان سۋسار سوندا سالعىرت تۇردى.
قالىپتى ءجۇز مەتردەي قۋعىنشىلار،
ەر سالىپ كۇرەڭ اتقا قارعىپ ءمىندى.
جونەلدى تاعى ەكەۋى قۇلاش جايىپ،
كوپ-كورىم قالعان ەكەن ات تىڭايىپ.
تاعى دا جەلدەي ەسىپ، قۇستاي ۇشتى،
ءبىر دەمدە كوز ۇشىنان بولدى عايىپ.
شوشىنعان قىز جۇرەگى ءتۇستى ورنىنا،
قۇتىلىپ كەتتى قالاي، قۇس بولدى ما؟
اسادى اراسىنان اق بىلەگىن.
ورنىنا السىزدىكتىڭ كۇش تولدى دا.
قۇشادى قۋانىشپەن ءبىرىن-ءبىرى،
اق الما، بال-بۇل جانىپ سۇلۋ نۇرى.
سۋساردىڭ كۇي شىعارعىش وسى ونەرى،
ول العاش تاڭعاجايىپ سىرىن ءبىلدى.
ەكەۋى ەكى كۇندە كەتتى الىسقا،
جولشىباي كۇي تارتىلدى كوپ تانىسقا.
وسىدان “بۇلعىن – سۋسار” كۇيى تاراپ،
بىرەۋدەن-بىرەۋ الىپ كەتتى الىسقا.
«انا ءتىلى».
