ارقاداعى اتاقتى قوياندى جارمەڭكەسىندە ءبىرجان سال كەلىپ «ايتپايدى» ايتپاي ساۋىق اشىلمايدى ەكەن. سول ءاندى ءبىز ەس بىلگەلى ءدۇلدۇل ءانشى مەيىرحان اعا شىرقايتىن. ءاننىڭ كيەسى سول كىسىنىڭ بويىنا تولىق قونعانداي كورىنەتىن! ارقاداعى سالتاناتتى جيىندار دا مەيىرحان سەرى كەلىپ «ايتپايدى» شىرقامايىنشا شىمىلدىعىن تۇرمەيتىن! «بازارىڭ قۇتتى بولسىن، ارداقتى ەلىم» دەپ اۋەلەتە ءان باستالعاننان كەيىن بارىپ جيىن-دۋماننىڭ شىرايى كىرەتىن.
***
ارقاداعى ءداستۇرلى ءان ونەرىنىڭ وزىق تۇلعاسى مەيىرحان اعا ەدى! كەشەگى ءبىرجان، اقان، ءمادي، جۇسەكەڭدەردەن ۇزىلمەي جەتكەن اسىل مۇرانى كوزىنىڭ قاراشىعىنداي ساقتاپ، كيەلى ونەرگە كىر شالدىرماۋشى ەدى! قازاق ءانىنىڭ قاسيەتىن جان جۇرەگىمەن سەزىنىپ، كورىنگەن جەردە ءان ايتپايتىن بەكزات بولاتىن. تالعامى مەن تالانتى بىردەي ونەرپاز رەتىندە بىزگە ۇلگى-ونەگە بولا ءبىلدى. سول ارقاداعى ۇلكەن مەكتەپتىڭ تۇتاس ءبىر ءداۋىرى بۇگىن سىزبەن بىرگە كوشىپ بارا جاتقانداي. شاكىرتتەرىڭىز بار، سوعان جۇبانامىز. تاسپادا ءۇنىڭىز، تاريحتا اياۋلى اتىڭىز قالدى، سوعان الدانامىز. بۇگىن قارقارالىنىڭ قىزىل ارشا دومبىراسىنىڭ «شەكتەرى جەتىمسىرىپ ىزىڭداپ تۇر...»
***
«شايتانكول» ءانىڭىزدىڭ ءوزى نەگە تۇرادى! سەرىك اعامىزدىڭ عاجاپ ءانىن ەندى كىم شىرقايدى، ەندى كىم ءسىزدىڭ مانەرلى داۋىسىڭىزدى قايتالايدى؟ قايران، قارقارالى توپىراعى تاعى ءبىر ارداگەر تۇلعاسىنان ايىرىلدى. «ءبىر قاسىم سىيعان قابىرگە، مىڭ توپاس سىيار ەدى عوي...» ءسىزدىڭ توردەگى ۇڭىرەيىپ قالعان ورىنىڭىزدى كىم تولتىرادى؟
***
بىردە فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى جانسايا جارىلعاپوۆ ۇلكەن توي جاساپ، اتالعان باسقوسۋعا ارقاداعى سال-سەرىلەردىڭ ءبارى جينالدى. بانكەتتى اقىن ءساتتىباي ەكەۋمىزگە جۇرگىزۋ تاپسىرىلدى. توردە مەيىرحان اعا مەن جاقسىگەلدى اعا وتىر. ءاندى اعالار باستاپ بەرسە دەپ ەدىك، قوس ۇستاز قوزعالا قويمادى. مەيىرحان اعانىڭ تابيعاتى سول، ەلپ ەتە تۇسپەيدى. شاكىرتتەرى ەرلان تولەۋتاي، ەرلان قۇجيمان، قۇرماش ىبىش، سەرجان مۇسايىن، داۋرەنبەك اركەن، ەرجان بازاربەك، نە كەرەك سايدىڭ قىزىل تاسىنداي ىنىلەرى ءاندى باس - كوز جوق ەشقاشان باستاپ كەتپەيدى. جوق، جۇرەكسىنىپ ەمەس، اعانى، ۇستازدى قۇرمەتتەپ ەشكىم دومبىراعا قول سوزبايدى. كەرەمەت سۋرەت. وزىق ءداستۇر. ەجەلگى ادەپ.
اعاسىنىڭ بابى كەلمەي وتىرعانىن سەزە قويدى ما، ءبىر كەزدە ەرلان اعا تولەۋتاي باستادى عوي دەيمىن، ءانشى ىنىلەرى بىرىنەن سوڭ ءبىرى قۇيقىلجىسىن كەلىپ! قوس ۇستاز ىشتەي رازى، بىراق جەلكىلەپ كەتپەيدى. وزدەرىن سالماقتى ۇستاپ باقتى. تورگى ۇستەلدە ەمتيحان قابىلداعانداي ىنىلەرىنىڭ شابىسىن باقىلاپ وتىر.
ءان ارۋاقتاندىرماي قويسىن با، شاكىرتتەرى تولىق ءان ايتىپ بولعان سوڭ مەيىرحان اعا مەن جاقسىگەلدى اعا دا ساحناعا قاراي بەتتەدى. ءان ايتتى. شىرقادى. ەرەكشە شابىت. باسقاشا مانەر. توسىن بۇرىلىس. باياۋ تىنىس. مۇلدە باسقا تاراپ.
مىنە، ۇستاز دەگەم سوندا!
***
«شايتانكول» ءانى ءبىزدىڭ ۇيدە كۇنىنە ءبىر رەت شىرقالماسا شايىمىزدىڭ ءدامى كەلمەيتىن. اكەمنىڭ «كورونكاسى» وسى ءان! مەيىرحان اعانىڭ جان دۇنيەسى اقىن ەدى... سوڭعى سويلەسكەنىمىزدە: ««ادىرنا» جۋرنالىنا شىققان كەلىن ەكەۋىڭنىڭ توپتاماڭدى وقىدىم. باس بايگەنى سەندەرگە بەرىپ وتىرمىن»، دەپ ريزا داۋىسىمەن ەمىرەنە تىلەك ايتىپ ەدى. ارينە، ءوسسىن، جەتىلسىن دەپ دەمەپ جاتقانىن سەزىنىپ تۇراسىڭ. «دومبىرا» اتتى كىشىگىرىم دۇنيەمە دە ارنايى قوڭىراۋ سوعىپ: «جيەنجان، دومبىراعا عاجاپ ءتىل ءبىتىردىڭ» دەپ، ءداستۇرلى ءان مەكتەبى تۋرالى، قازىرگى انشىلەردىڭ ءاندى بۇزىپ جاتقانىن، اقىن-جازۋشىلاردىڭ دا ونەرگە ءاتۇستى قارايتىن بولىپ كەتكەنىن، دۇرىس دەگەن انشىلەردىڭ ءوزى ءاننىڭ ءماتىنىن تۇپنۇسقامەن ايتپايتىنىن، ءداستۇرلى انشىلەر وسىلاي بولعاندا، ەستراداعا نە جوق دەپ ءبىراز قىنجىلىپ سويلەگەن.
قايران دۇنيە، سىزدەن دە كوشتى.
التىن اعالار بىرىنەن سوڭ ءبىرى كەتىپ جاتىر. اۋىر قازا... يماندى بولىڭىز...
ميراس اسان
