Arqadaǵy ataqty Qoıandy jármeńkesinde Birjan sal kelip «Aıtpaıdy» aıtpaı saýyq ashylmaıdy eken. Sol ándi biz es bilgeli dúldúl ánshi Meıirhan aǵa shyrqaıtyn. Ánniń kıesi sol kisiniń boıyna tolyq qonǵandaı kórinetin! Arqadaǵy saltanatty jıyndar da Meıirhan seri kelip «Aıtpaıdy» shyrqamaıynsha shymyldyǵyn túrmeıtin! «Bazaryń qutty bolsyn, ardaqty elim» dep áýelete án bastalǵannan keıin baryp jıyn-dýmannyń shyraıy kiretin.
***
Arqadaǵy dástúrli án óneriniń ozyq tulǵasy Meıirhan aǵa edi! Keshegi Birjan, Aqan, Mádı, Júsekeńderden úzilmeı jetken asyl murany kóziniń qarashyǵyndaı saqtap, kıeli ónerge kir shaldyrmaýshy edi! Qazaq ániniń qasıetin jan júregimen sezinip, kóringen jerde án aıtpaıtyn bekzat bolatyn. Talǵamy men talanty birdeı ónerpaz retinde bizge úlgi-ónege bola bildi. Sol Arqadaǵy úlken mekteptiń tutas bir dáýiri búgin sizben birge kóship bara jatqandaı. Shákirtterińiz bar, soǵan jubanamyz. Taspada únińiz, tarıhta aıaýly atyńyz qaldy, soǵan aldanamyz. Búgin Qarqaralynyń qyzyl arsha dombyrasynyń «Shekteri jetimsirip yzyńdap tur...»
***
«Shaıtankól» ánińizdiń ózi nege turady! Serik aǵamyzdyń ǵajap ánin endi kim shyrqaıdy, endi kim sizdiń mánerli daýysyńyzdy qaıtalaıdy? Qaıran, Qarqaraly topyraǵy taǵy bir ardager tulǵasynan aıyryldy. «Bir Qasym syıǵan qabirge, myń topas syıar edi ǵoı...» Sizdiń tórdegi úńireıip qalǵan orynyńyzdy kim toltyrady?
***
Birde fılologııa ǵylymdarynyń doktory Jansaıa Jarylǵapov úlken toı jasap, atalǵan basqosýǵa Arqadaǵy sal-serilerdiń bári jınaldy. Banketti aqyn Sáttibaı ekeýmizge júrgizý tapsyryldy. Tórde Meıirhan aǵa men Jaqsygeldi aǵa otyr. Ándi aǵalar bastap berse dep edik, qos ustaz qozǵala qoımady. Meıirhan aǵanyń tabıǵaty sol, elp ete túspeıdi. Shákirtteri Erlan Tóleýtaı, Erlan Qujıman, Qurmash Ybysh, Serjan Musaıyn, Dáýrenbek Árken, Erjan Bazarbek, ne kerek saıdyń qyzyl tasyndaı inileri ándi bas - kóz joq eshqashan bastap ketpeıdi. Joq, júreksinip emes, aǵany, ustazdy qurmettep eshkim dombyraǵa qol sozbaıdy. Keremet sýret. Ozyq dástúr. Ejelgi ádep.
Aǵasynyń baby kelmeı otyrǵanyn seze qoıdy ma, bir kezde Erlan aǵa Tóleýtaı bastady ǵoı deımin, ánshi inileri birinen soń biri quıqyljysyn kelip! Qos ustaz ishteı razy, biraq jelkilep ketpeıdi. Ózderin salmaqty ustap baqty. Tórgi ústelde emtıhan qabyldaǵandaı inileriniń shabysyn baqylap otyr.
Án arýaqtandyrmaı qoısyn ba, shákirtteri tolyq án aıtyp bolǵan soń Meıirhan aǵa men Jaqsygeldi aǵa da sahnaǵa qaraı bettedi. Án aıtty. Shyrqady. Erekshe shabyt. Basqasha máner. Tosyn burylys. Baıaý tynys. Múlde basqa tarap.
Mine, ustaz degem sonda!
***
«Shaıtankól» áni bizdiń úıde kúnine bir ret shyrqalmasa shaıymyzdyń dámi kelmeıtin. Ákemniń «koronkasy» osy án! Meıirhan aǵanyń jan dúnıesi aqyn edi... Sońǵy sóıleskenimizde: ««Adyrna» jýrnalyna shyqqan kelin ekeýińniń toptamańdy oqydym. Bas báıgeni senderge berip otyrmyn», dep rıza daýysymen emirene tilek aıtyp edi. Árıne, óssin, jetilsin dep demep jatqanyn sezinip turasyń. «Dombyra» atty kishigirim dúnıeme de arnaıy qońyraý soǵyp: «Jıenjan, dombyraǵa ǵajap til bitirdiń» dep, dástúrli án mektebi týraly, qazirgi ánshilerdiń ándi buzyp jatqanyn, aqyn-jazýshylardyń da ónerge atústi qaraıtyn bolyp ketkenin, durys degen ánshilerdiń ózi ánniń mátinin túpnusqamen aıtpaıtynyn, dástúrli ánshiler osylaı bolǵanda, estradaǵa ne joq dep biraz qynjylyp sóılegen.
Qaıran dúnıe, sizden de kóshti.
Altyn aǵalar birinen soń biri ketip jatyr. Aýyr qaza... Imandy bolyńyz...
Mıras Asan
