كانادا پرەمەر-ءمينيسترى دجاستين تريۋدو 9 قاڭتاردا ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا "قولدا بار دالەلدەرگە سۇيەنە وتىرىپ", تەگەراندا قۇلاعان ۋكراينالىق جولاۋشىلار ۇشاعىن "يراننىڭ زىمىرانى اتىپ تۇسىرگەن" دەپ مالىمدەدى. ونىڭ پايىمداۋىنشا، ۇشاققا راكەتا "ابايسىزدا تيگەن".
اقش-تىڭ رەسمي وكىلدەرى دە ۋكراينالىق جولاۋشىلار ۇشاعىن يراننىڭ زىمىرانى بايقاۋسىزدا اتىپ تۇسىرگەن دەپ سانايدى.
بورتىندا 176 ادام بار ۋكراينا اۋە كومپانياسىنىڭ PS 752 رەيسى 8 قاڭتاردا تەگەران اۋەجايىندا اپاتقا ۇشىراعان. ۇشاقتاعى ادامداردىڭ ءبارى كوز جۇمعان. ۋكراينا تارابىنىڭ دەرەگىنشە، ۇشاقتا 82 يراندىق، 63 كانادالىق، 10 شۆەد، 4 اۋعان، 3 بريتاندىق جانە گەرمانيانىڭ 3 ازاماتى بولعان. ۋكراينا قاۋىپسىزدىك قىزمەتى اپات سالدارىنان قازا تاپقان 11 ۋكرايندىقتىڭ اراسىندا ەكيپاجدىڭ توعىز مۇشەسى بار دەپ حابارلادى.
ۇشاق اپاتى تەگەران اقش-تىڭ يراكتاعى اسكەري بازاسىن زىمىرانمەن اتقىلاعاننان ءبىر ساعات وتكەندە بولعان.
اتى-ءجونىن ايتپاعان اقش-تىڭ رەسمي وكىلدەرى يراننىڭ زىمىرانى ابايسىزدا Boeing 737-800 ۇشاعىن اتىپ تۇسىرگەنىنە “سەنىمدى”. ولار بۇل دەرەكتى امەريكالىق باسىلىمدارعا ايتقان. رەسمي وكىلدەر سپۋتنيك، رادار جانە ەلەكتروندىق دەرەكتەردى تەكسەرگەن.
Newsweek سايتىنا دەرەكتەرمەن بولىسكەن پەنتاگون، اقش پەن يراكتىڭ بارلاۋ قىزمەتىنىڭ وكىلدەرى “ۋكراينالىق ۇشاققا رەسەيدە جاسالعان تور زىمىرانى تيگەنىنە سەنىمدى”.
اقش بارلاۋ قىزمەتىنىڭ وكىلى CBS News سايتىنا ايتۋىنشا، امەريكالىق سپۋتنيكتەرگە يراننان ەكى زىمىران ۇشىپ شىققان ءسات جانە كەيىنگى جارىلىس ءتۇسىپ قالعان.
پەنتاگون بۇل اقپاراتتارعا قاتىستى كوممەنتاري بىلدىرگەن جوق.
بۇعان دەيىن اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ Twitter جەلىسىندە ۇشاق اپاتىنا قاتىستى كۇدىگى بارىن جازىپ، “بىرەۋ قاتەلىك جاسادى-اۋ” دەگەن.
“كەيبىر ادامدار مەحانيكا دەپ جاتىر. جەكە باسىم، ولاي دەپ ويلامايمىن. وتە جامان جاعداي بولعان سياقتى” دەپ جازعان ەدى ترامپ.
Reuters اگەنتتىگىنىڭ جازۋىنشا، يراننىڭ ازاماتتىق اۆياتسيا قىزمەتىنىڭ جەتەكشىسى “ۋكراينالىق ۇشاقتى يران زىمىرانى اتىپ تۇسىرگەن” دەگەن اقپاراتتى “ابسۋرد” دەپ اتادى. يران ترانسپورت مينيسترلىگى دە امەريكالىق باسىلىمدارداعى اقپاراتتى جوققا شىعارىپ، “تەگەران اۋەجايىنان ۋكراينالىق ۇشاقپەن بىرگە جەرگىلىكتى جانە حالىقارالىق بىرنەشە ۇشاق ۇشىپ شىققانىن” مالىمدەدى.
ۋكراينانىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك جانە قورعانىس كەڭەسىنىڭ حاتشىسى الەكسەي دانيلوۆ 9 قاڭتار ءتۇس اۋا “تەگەراندا قۇلاعان ۋكراينا اۋە كومپانياسىنىڭ Boeing ۇشاعى راكەتامەن اتىپ ءتۇسىرىلۋى مۇمكىن” دەگەن. ول ۇشاققا رەسەيدە جاسالعان "تور" زەنيتتىك-راكەتكالىق كومپلەكسىنەن جىبەرىلگەن زىمىران ءتيۋى مۇمكىن دەگەن بولجام ايتقان ەدى.
ال يران بيلىگى ۇشاق موتورى جانىپ، پيلوتتار ۇشاققا يە بولا الماي قالۋى مۇمكىن دەگەن بولجام جاساعان.
ينتەرنەتتە تاراعان ۆيدەولاردا ۇشاقتىق اۋەدە ورتەنە باستاعانى كورىنەدى.
اپاتقا ۇشىراعان ۇشاقتىڭ زاۋىتتان شىققانىنا ءۇش جىل بولعان جانە 6 قاڭتاردا تەكسەرۋدەن وتكەن. ۇشاق ۇشىپ شىققاندا ەشقانداي توتەنشە جاعداي تۋرالى حابار بەرمەگەن.
9 قاڭتاردا ۋكراينالىق 45 مامان تەگەرانعا كەلدى. ولار ۇشاق اپاتقا ۇشىراعان ايماقتان زىمىران قالدىقتارىن ىزدەمەك.
ۋكراينا سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى كيەۆ پەن تەگەران “اپاتتىڭ سەبەبىن انىقتاۋ ءۇشىن” بىرگە جۇمىس ىستەۋگە كەلىسكەنىن حابارلادى.
رەسمي كيەۆتىڭ حابارلاۋىنشا، يران پرەزيدەنتى حاسان روۋحاني ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكيمەن تەلەفونمەن سويلەسكەندە “تەگەران ۋكراينالىق ساراپشىلارعا ۇشاق اپاتىن تەكسەرۋگە بارلىق جاعدايدى جاسايتىنىن ايتقان”.
كانادا دا يرانداعى ۇشاق اپاتىنىڭ سەبەبىن انىقتاۋعا قاتىسقىسى كەلەتىنىن مالىمدەدى. وتتاۆا مەن تەگەران 2012 جىلى ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناستاردى ۇزگەن. كانادانىڭ يرانداعى مۇددەسىن يتاليانىڭ تەگەرانداعى ەلشىلىگى قورعايدى.
3 قاڭتاردا اقش باعداتتا اۋە شابۋىلىن جاساپ، يران يسلام رەۆوليۋتسياسى كورپۋسىنا قاراستى “قۇدس كۇشتەرىنىڭ” قولباسشىسى كاسەم سۇلەيمانيدى ولتىرگەن. وسىدان كەيىن يران “كەك الۋ ءۇشىن” اقش-تىڭ يراكتاعى اسكەري بازاسىن زىمىرانمەن اتقىلاعان. ترامپ اۋە شابۋىلىنان ەشكىم زارداپ شەكپەگەنىن حابارلاعان.
كەيىن يران تەگەراندا اپاتقا ۇشىراعان ۋكراينالىق ۇشاقتىڭ قارا جاشىگىن اقش-قا جانە امەريكالىق Boeing كومپانياسىنا بەرمەيتىنىن مالىمدەگەن.
ۋكراينا مەن يران 9 قاڭتاردى قارالى كۇن دەپ جاريالاعان.
"ازاتتىق" راديوسى
