توستاعانداعى جازۋدىڭ سىرى قاشان اشىلادى؟

3307
Adyrna.kz Telegram

العاشقى «التىن ادام» الماتى قالاسىنان 50 كم شاقىرىم جەردەگى ەسىك وزەنىنىڭ بويىنان 1970 جىلى ارحەولوگيالىق قازبا كەزىندە (ك.اقىشەۆ، ب.نۇرمۇحانبەتوۆ) كونە قورىمنان تابىلعانىن بىلەمىز. قازىر «التىن ادامداردىڭ» سانى التاۋعا جەتىپتى. قۇداي، قازاققا اماندىعىن بەرسە، ءالى «التىن ادامداردىڭ» سانى 16-عا جەتە مە، 26-عا جەتە مە، بەلگىسىز؟ ويتكەنى، ءبىز – جەر-دۇنيەنى ات تۇياعىمەن دۇبىرلەتكەن، تاريحى التىن ارىپتەرمەن جازىلعان ۇلى كوشپەندىلەردىڭ ۇرپاعىمىز.

ەسىك قورىمىنان التىن كيىمدى ساق جاۋىنگەرىمەن بىرگە ونىڭ دۋىلعاسى، التىن ساپتى قانجارى مەن سەمسەرى، ءتۇرلى ىدىس-اياقتار جانە وسى جازۋى بار كۇمىس توستاعان تابىلعان بولاتىن. توستاعان «نازارباەۆ ورتالىعىندا» ساقتاۋلى تۇر. جاسى ب.ز.د IV-V ع.ع دەپ ەسەپتەلەدى. توستاعاننىڭ سىرتىندا ەكى جولعا جازىلعان 26 تاڭبا ورنالاسقان. بەلگىلى تۇركىتانۋشى-عالىم التاي امانجولوۆ ونى «اعا، ساڭا وچكۋق! بەز چوك! بۋكۋن ىچرە (ر؟) ازۋق ءى» دەپ وقىعان. ماعىناسى: «اعا ساعان بۇل وشاق! بوتەن ەل ادامى تىزەڭدى بۇك! حالىقتا ازىق-تۇلىك مول بولعاي!». توستاعانداعى جازۋ تۋرالى عالىمدار اراسىندا ءارتۇرلى پىكىرلەر بار. زەرتتەۋشىلەر بۇل توستاعاننىڭ اۋدارماسى تۋرالى ناقتى ءبىر شەشىمگە ءالى كەلگەن جوق. بۇل ماسەلە بولاشاقتا ءوز شەشىمىن تابادى دەپ سەنەمىز. 

 

پىكىرلەر